Οι εργαζόμενοι, μπροστά στη μάχη των Συλλογικών Συμβάσεων, έχουν αντικειμενικό συμφέρον να οργανώσουν την πάλη τους στη βάση των σύγχρονων και πραγματικών τους αναγκών

Είναι αναγκαίο οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες, τα μέλη και τα στελέχη του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος να έχουμε υπόψη μας ορισμένες χρήσιμες για τη δουλιά μας επισημάνσεις.

Η ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ) δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως μια τυπική επαναλαμβανόμενη ετήσια διαδικασία βελτίωσης της εισοδηματικής κατάστασης των εργαζομένων ενός κλάδου. Η υπογραφή των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας είναι μια σύνθετη ιδεολογική πολιτική και οργανωτική μάχη. Μια σύγκρουση που δεν περιορίζεται στο ποσοστό της αύξησης ή στην κατοχύρωση ενός επαγγελματικού κλαδικού δικαιώματος.

Βασικό κριτήριο πρέπει να είναι αν η διαδικασία αυτή έγινε αφορμή για ν' ανοίξει μια ιδεολογική και πολιτική συζήτηση με τους εργαζόμενους, αν κατακτήθηκαν βήματα στη λειτουργία, στη μαζικοποίηση, στη δράση των συνδικάτων, αν τελικά κερδήθηκαν συνειδήσεις και μπήκαν μαζικά οι εργαζόμενοι στο διεκδικητικό αγώνα.

Πολύ περισσότερο που σήμερα, λόγω της προσπάθεια υπονόμευσης των ΣΣΕ ακόμα και για την ικανοποίηση επιμέρους αιτημάτων, χρειάζονται ισχυρότερες ιδεολογικές, πολιτικές και οργανωτικές προϋποθέσεις από άλλες περιόδους.

Οι ίδιες οι εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία στην Ευρώπη και στη χώρα μας, σε συνδυασμό με την ουσιαστική στήριξη που παρέχεται από το ΠΑΣΟΚ και τις πλειοψηφίες σε ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ, στο μεγάλο κεφάλαιο στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις οδηγούν σε επιτάχυνση, σε γενίκευση της επίθεσης του κεφαλαίου ενάντια στα εργατικά λαϊκά δικαιώματα και τις κατακτήσεις που έχουν απομείνει.

Γενικεύονται οι ιδιωτικοποιήσεις, το κλείσιμο εργοστασίων, οι απολύσεις, η ακρίβεια, οι αλλαγές προς το αντιδραστικότερο στα ωράρια εργασίας, στο Ασφαλιστικό, στην Υγεία, στην Παιδεία, στην Πρόνοια κλπ.

Τα αιτήματα πρέπει να παίρνουν υπόψη τους αυτόν τον παράγοντα. Να εκφράζουν την ανάγκη της αντίστασης, της προστασίας των εργαζομένων μπρος σ' αυτή την επίθεση του κεφαλαίου. Ταυτόχρονα, όμως, και κυρίως πρέπει να εκφράζουν την ανάγκη αντεπίθεσης των εργαζομένων.

Για παράδειγμα, είναι ανάγκη να διατυπωθούν αιτήματα απαγόρευσης των απολύσεων, αύξηση της αποζημίωσης στην απόλυση, ουσιαστικής προστασίας των ανέργων. Κατώτερος μισθός 1.300 ευρώ, κατώτερο μεροκάματο 52 ευρώ.

Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να αναδεικνύεται η εναλλακτική λύση και να προβάλλει η απαίτηση τα μέσα παραγωγής, εργοστάσια, βασικές υποδομές να γίνουν λαϊκή περιουσία, γιατί μόνο τότε και έτσι μπορεί να σταματήσουν οι απολύσεις, να εξαλειφθεί η ανεργία, να ικανοποιηθούν οι ανάγκες.

Βεβαίως, θα προβάλλουμε αιτήματα που να μειώνουν, να καλύπτουν ένα μέρος των επιβαρύνσεων στην Παιδεία, στην Υγεία, στην Πρόνοια, π.χ. δωρεάν βιβλία - ή δωρεάν παιδικοί σταθμοί κλπ. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να αναδείχνεται η άμεση και μοναδική διέξοδος για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Ενα σύστημα καθολικά δημόσιο, δωρεάν και με αναβαθμισμένες σύγχρονες υπηρεσίες στους αντίστοιχους τομείς, με κατάργηση κάθε ιδιωτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Είναι αναγκαίο να ανεβάσουμε τον πήχη των απαιτήσεων της εργατικής τάξης. Να ανέβει αυτός ο πήχης στο ύψος των σύγχρονων αναγκών, των δυνατοτήτων που παρέχει η επιστημονική και τεχνική εξέλιξη, ο παραγόμενος πλούτος.

Αυτό δεν μπορεί να γίνει όσο ο εργαζόμενος θεωρεί ότι ο εργοδότης του του κάνει χάρη που τον έχει στη δούλεψή του, που του δίνει αυτό το μεροκάματο.

Και η απαιτητικότητα αυτή για να ανέβει απαιτεί μόνιμο στοιχείο της δουλιάς μας να είναι η αποκάλυψη του ποιος παράγει τον πλούτο και ποιος ο μηχανισμός της εκμετάλλευσης, ώστε να κατανοείται ότι ο εργαζόμενος δεν πληρώνεται για το σύνολο του εργάσιμου χρόνου, πληρώνεται για το ένα μέρος, τον αναγκαίο χρόνο για να αναπαραχθεί η εργατική του δύναμη, ενώ στο άλλο μέρος, στον πρόσθετο χρόνο ο εργοδότης καρπώνεται την υπεραξία που μετατρέπεται σε κέρδος.

Να κατανοεί ο εργαζόμενος ότι είναι άλλο ζήτημα το τι μπορεί να αποσπάσει, με βάση τη σημερινή συγκυρία, τους υπάρχοντες συσχετισμούς, που πρέπει να παλεύει για την αλλαγή τους, και άλλο το τι δικαιούται.

Οτι αντί να παραιτείται από το δικαίωμά του να απολαμβάνει τον πλούτο που παράγει, πρέπει να αναζητά τρόπους βελτίωσης των συσχετισμών και των όρων έστι ώστε και το βαθμό εκμετάλλευσής του να μειώνει αλλά και τις προϋποθέσεις εξάλειψης της εκμετάλλευσής του τελικά να δημιουργεί.

Πρέπει με πειστικότητα να εξηγείται ότι ακόμα και αμυντικά αιτήματα, όπως η αύξηση στους μισθούς, η ουσιαστική προστασία των ανέργων κλπ., απαιτούν, όπως ήδη αναφέρθηκε, πολλαπλάσια ιδεολογική πολιτική και οργανωτική προσπάθεια.

Ο εργοδότης, επικαλούμενος ότι δεν έχει κέρδη και ότι χρειάζεται περισσότερα λόγω ανταγωνισμού αρνείται την αύξηση ή τα επικαλείται για να κάνει τις απολύσεις.

Η κυβέρνηση προβάλλει την ανάγκη θυσιών για να αναπτυχθεί η οικονομία - επικαλείται τα Προγράμματα Δημοσιονομικής Πειθαρχίας, τις αποφάσεις - υποδείξεις της ΕΕ, Διεθνών Οργανισμών.

Χωρίς αμφισβήτηση του πυρήνα της λογικής της κυβέρνησης και των εργοδοτών, δηλαδή του καπιταλιστικού κέρδους, υπερκέρδους, που εξ αρχής έβαζαν στο «τραπέζι», και χωρίς συγκέντρωση πολλαπλάσιων δυνάμεων, ισχυρού ταξικού κινήματος, μαζικών ισχυρών συνδικάτων και κοινής συντονισμένης δράσης δεν μπορείς να έχεις αποτελέσματα.

Πρέπει, με δυο λόγια, να γίνεται συνείδηση ότι πίσω από τη «γραμμή» αντιπαράθεσης - σύγκρουσης με το μονοπώλιο, τον ιμπεριαλισμό και τις πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις που υπηρετούν τα συμφέροντά τους, δεν υπάρχει έδαφος υπεράσπισης, ούτε επιμέρους κατακτήσεων, διεκδίκησης, ούτε καν αμυντικών αιτημάτων.

Να βοηθάμε να κατανοείται ότι οι διαπραγματεύσεις για τις ΣΣΕ και η υπογραφή τους δεν είναι παρά η καταγραφή ενός «συμβιβασμού», ενός «σημείου ισορροπίας», της αδιάκοπης σύγκρουσης εργατών και κεφαλαίου στη δοσμένη χρονική στιγμή.

Το αν θα κατακτηθεί κάτι, αν θα εφαρμοστούν αυτά που συμφωνήθηκαν ή όχι, το καθορίζει κάθε φορά ο συσχετισμός, η σύγκρουση.

Για παράδειγμα, όταν σ' έναν κλάδο υπογράφεται ΣΣΕ υπάρχουν εργοδότες που δεν την εφαρμόζουν, αλλού την εφαρμόζουν και αλλού, όπου η πίεση είναι ισχυρή, αμείβουν και πάνω απ' αυτήν.

Οσο πιο ισχυροί είναι οι εργαζόμενοι, τόσο πιο ευνοϊκός γι' αυτούς θα είναι ο προσωρινός αυτός συμβιβασμός.

Απαραίτητο στοιχείο της δουλιάς μας είναι να δείχνουμε πειστικά ότι το βασικό και αποτελεσματικότερο μέσο για τον εργαζόμενο, για το συνδικάτο είναι να έχει σαφές καθαρό μέτωπο ενάντια στους εργοδότες και τα κόμματα που εκφράζουν και προωθούν τα συμφέροντά τους.

Οτι δεν υπάρχει για τον εργαζόμενο η πολυτέλεια της αυταπάτης ότι την Κυριακή θα ψηφίζει ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ και τη Δευτέρα θα προσδοκά να πάρει αύξηση, να μην απολυθεί, να μην πληρώσει παραπάνω για Υγεία, Παιδεία κλπ.

Να κατανοεί ότι η μαζική εγκατάλειψη των συμβιβασμένων δυνάμεων στο συνδικαλιστικό κίνημα, των αστικών κομμάτων, των κομμάτων του «ευρωμονόδρομου», είναι όρος για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του και την αποτελεσματικότητα της δράσης. Οτι η ενότητα των εργαζομένων, η δράση των σωματείων δεν μπορεί να έχει «απολιτίκ» χαρακτηριστικά. Τα προβλήματα έχουν αίτια που τα γεννούν. Ευθύνονται συγκεκριμένες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις.

Να αποδείχνουμε με επιχειρήματα, γιατί η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ, όπου κυριαρχεί ο εργοδοτικός και κυβερνητικός συνδικαλισμός, δεν μπορούν να παίξουν το ρόλο του οργανωτή, του καθοδηγητή, του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Οτι αποτελούν αναπόσπαστο ενεργητικό τμήμα των πολιτικών δυνάμεων (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ), που στηρίζουν και προωθούν τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Οτι είναι δεμένοι με τους μηχανισμούς του κράτους και τις δομές του με τους εργοδοτικούς και ευρωενωσιακούς μηχανισμούς. Οτι απολαμβάνουν προνομίων (οικονομικών πολιτικών κλπ.).

Οτι ο καπιταλισμός είναι το σύστημα που υποστηρίζουν και το συνδικαλισμό τον αντιλαμβάνονται ως μηχανισμό διαχείρισης, βελτίωσης του συστήματος με το αζημίωτο, βέβαια.

Οτι στο καθήκον οργάνωσης και καθοδήγησης της εργατικής τάξης μπορεί να ανταποκριθεί το ΠΑΜΕ, το οποίο συγκροτείται από το πιο ριζοσπαστικοποιημένο και αποφασισμένο κομμάτι της εργατικής τάξης, απαλλαγμένο από κάθε δεσμό με τις πολιτικές δυνάμεις που προωθούν τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις, χωρίς καμιά εξάρτηση, συμφέροντα και δεσμούς με τους κεφαλαιοκράτες.

Τα αιτήματα δεν μπορούμε να τα «σερβίρουμε» έτοιμα στους εργαζόμενους. Πρέπει να συζητήσουμε μαζί τους, να τα συνδιαμορφώσουμε. Ιδιαίτερα με τους νέους, τις γυναίκες, τους μετανάστες.

Οτι η συζήτηση στα ΔΣ δεν μπορεί να είναι τυπική, διεκπεραιωτική. Πρέπει να είναι ουσιαστική, δίνοντας στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να αναδείξουν τα προβλήματά τους, να προτείνουν αλλά και να αναλάβουν ευθύνες υλοποίησης των αποφάσεων.

Για να εκλαϊκευτεί το πλαίσιο του ΠΑΜΕ μέσα στους εργαζόμενους, πρέπει να κατανοηθεί από τις δυνάμεις μας. Να κατανοηθεί ότι τα 1.300 ευρώ κατώτερος μισθός είναι σε εναντίωση με την πολιτική της λιτότητας, την ανταγωνιστικότητα, την προσπάθεια υπονόμευσης των ΣΣΕ. Ενσωματώνει ταυτόχρονα τις ανάγκες να ζήσει μια οικογένεια, να αντιμετωπίσει την ακρίβεια, την εμπορευματοποίηση της Υγείας και της Παιδείας, την υπερχρέωση στις τράπεζες.

Στη βάση αυτή πρέπει να ανοίξει η συζήτηση, να εκλαϊκευτούν οι άξονες, πάνω στους οποίους οικοδομείται το πλαίσιο του ΠΑΜΕ και να κατανοηθεί η βάση των αιτημάτων και οι προϋποθέσεις της διεκδίκησης (οργάνωση, ισχυροποίηση των συνδικάτων, αλλαγή των συσχετισμών δύναμης, ανάπτυξη αγώνων κλπ.). Αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται να πάρουμε υπόψη μας το επίπεδο της συνείδησης, της χαμηλής απαιτητικότητας και να επιμείνουμε να γίνουν ορισμένα βήματα μπροστά - με συνδυασμό πολιτικής - ιδεολογικής και οργανωτικής προσπάθειας.

Πώς πρέπει να οργανωθεί η δουλιά:

• Συζήτηση στις οργανώσεις, στις κομματικές ομάδες, ώστε να χωνευτεί τι πάμε να κάνουμε και πώς θα δουλέψουμε με το πλαίσιο του ΠΑΜΕ.
• Με προετοιμασμένες, εξοπλισμένες δυνάμεις να ανοίξει η συζήτηση στα συνδικάτα και να εξεταστούν μορφές ενημέρωσης, διαφώτισης των εργαζομένων, κατάλληλη προπαγάνδα - υλικά, μέτρα πίεσης της εργοδοσίας, τρόποι συντονισμού στο επίπεδο του κλάδου, ανάπτυξη αγώνων. Αυτή η κατεύθυνση αφορά και στα συνδικάτα όπου είμαστε μειοψηφία.
• Οι ομοσπονδίες τις οποίες ελέγχουν οι ταξικές δυνάμεις έγκαιρα πρέπει να δουν συσκέψεις σωματείων που θα συζητηθεί το πλαίσιο, θα δοθούν επιχειρήματα, θα απαντηθούν επιχειρήματα των άλλων πολιτικών και συνδικαλιστικών δυνάμεων, της εργοδοσίας.

Οι συσκέψεις αυτές μπορούν να βοηθήσουν στο συντονισμό και στην επεξεργασία ενιαίου σχεδίου δράσης.

Εκεί που οι Ομοσπονδίες ελέγχονται από τις άλλες δυνάμεις, πρωτοβουλία πρέπει να πάρουν τα συνδικάτα που παλεύουν στο πλευρό του ΠΑΜΕ, να καλέσουν σύσκεψη σωματείων, να προσπαθήσουν να τραβήξουν και άλλες δυνάμεις, να αποκαλύψουν το ρόλο των Ομοσπονδιών, να κινηθούν με σχεδιασμένες κινήσεις.

Παίρνοντας υπόψη ότι μπήκαμε σε περίοδο διαπραγμάτευσης για την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, έχουμε υποχρέωση να παρεμβαίνουμε σε κάθε κλάδο, να ενημερώνουμε τους εργαζόμενους και να δημιουργούμε συνθήκες πίεσης, εναντίωσης στο ξεπούλημα, να καταγράφεται σαν ανάγκη η αποδυνάμωση του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού.

Η δραστηριότητα για τις κλαδικές συμβάσεις θα περνά από διάφορες φάσεις και απαιτείται καλή παρακολούθηση και έλεγχος, ώστε να παίρνονται πρόσθετα μέτρα, να δίνονται απαντήσεις σε επιχειρήματα που εμφανίζονται, να ενισχύεται η διαφωτιστική δουλιά.