Κάποιοι στο Πεντάγωνο και στο Λευκό Οίκο, φέρουν πολύ βαρέως τα θύματα που έχουν οι αμερικανικές αυτοκινητοπομπές στο Ιράκ. Ονειρεύονται ότι κάποτε θα μπορούν να στέλνουν τις μηχανές τους να σκοτώνουν, με το μικρότερο δυνατό κόστος σε ανθρώπινες ζωές από τη δική τους πλευρά.

Εδώ και περίπου δυο δεκαετίες, η DARPA (Υπηρεσία Προχωρημένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων), που έχει την ευθύνη για την πραγματοποίηση έρευνας στρατιωτικού ενδιαφέροντος για τις Ενοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, χρηματοδοτεί προσπάθειες κατασκευής αυτόνομων, μη επανδρωμένων οχημάτων. Μετά από «τάισμα» αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων στις εταιρίες του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος, η DARPA αποφάσισε να αλλάξει τακτική. Γιατί να αξιοποιεί το δυναμικό και την ευρηματικότητα μόνο των μηχανικών των συμβαλλόμενων εταιριών και όχι όλων των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας; Και μάλιστα αντί «πινακίου φακής» συγκριτικά με τα χρήματα που έδινε έως τώρα. Προκήρυξε λοιπόν έναν ανοιχτό διαγωνισμό με έπαθλο 2 εκατομμύρια δολάρια και δεν άργησαν να εμφανιστούν ομάδες από τα περισσότερα τεχνικά πανεπιστήμια, με τα πιο ευρηματικά σχέδια και τεχνικές.

Ετσι, μετά την αποτυχία όλων των οχημάτων-ρομπότ να τερματίσουν στο διαγωνισμό του 2004, στο διαγωνισμό του 2005 τερμάτισαν πέντε οχήματα και μάλιστα με επιδόσεις χρόνου πολύ καλύτερες από το όριο που είχε θέσει η DARPA. Οι κατασκευαστές τους, καθηγητές και φοιτητές των ιδρυμάτων, αλλά και εξωακαδημαϊκοί «χομπίστες» της ρομποτικής, δε δείχνουν να αντιμετωπίζουν κανένα ηθικό πρόβλημα. Το αντίθετο μάλιστα, αφού υποτίθεται ότι με την παραπέρα τελειοποίηση των οχημάτων τους και την υιοθέτησή τους από το στρατό της χώρας τους, οι κατοχικές δυνάμεις, π.χ., στο Ιράκ θα έχουν μικρότερες απώλειες, από τις βόμβες που βάζει η αντίσταση κατά μήκος των διαδρομών των αυτοκινητοπομπών ανεφοδιασμού. Κι αν από κάποιου το μυαλό περνάει η ιδέα ότι σε επόμενη φάση μπορεί να κατασκευαστούν και πυραυλοφόρα αυτόνομα οχήματα, ή οχήματα-βόμβες, κατά το πρότυπο των μη επανδρωμένων βομβαρδιστικών αεροπλάνων (UAV), τη διασκεδάζει με τη χαρά της δημιουργίας που του προσφέρει η ενασχόληση με την έρευνα. Βοηθούν βέβαια και τα δολάρια, που θα επιτρέψουν τη συνέχιση αυτής της ενασχόλησης, μια και οι ΗΠΑ προηγούνται στην ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, η οποία μετατρέπει τους ερευνητές σε κυνηγούς κονδυλίων, απ' όπου κι αν προέρχονται και για οποιονδήποτε σκοπό.

Νικητής του διαγωνισμού της DARPA ήταν το όχημα της ομάδας του Πανεπιστημίου του Στάντον, που διάνυσε απόσταση 210 χιλιομέτρων σε στρωτές, αλλά και δύσβατες περιοχές της ερήμου Μοχάβε, μέσα σε 6 ώρες και 54 λεπτά, κινούμενο με 30 χιλιόμετρα την ώρα, κατά μέσο όρο. Το όχημα αυτό θεωρείται ότι κέρδισε λόγω του πλεονεκτήματος που του έδινε το σύστημα μηχανικής μάθησης των εδαφικών συνθηκών κατά μήκος ενός σημαντικού τμήματος του δρόμου μπροστά του, επιταχύνοντας εκεί που ο δρόμος ήταν ευθύς και ομαλός και επιβραδύνοντας στα πιο δύσκολα τμήματα. Τόσο το όχημα του Στάντον, όσο και τα υπόλοιπα οχήματα που συμμετείχαν στον τελικό, είτε τερμάτισαν, είτε όχι, εφάρμοσαν ευρηματικές τεχνικές συνδυασμού λέιζερ και βιντεοκαμερών, για τη δημιουργία τρισδιάστατου μοντέλου της τοπολογίας του εδάφους. Το μοντέλο αυτό τροφοδοτούσαν στη συνέχεια σε διαφορετικούς αλγορίθμους για να αποφασίσουν την κατάλληλη ταχύτητα και γωνία κλίσης των τροχών στις στροφές, δίνοντας αυτόματα τις σχετικές οδηγίες στα συστήματα των αυτοκινήτων, που ποίκιλλαν, από ιδιοκατασκευές, μέχρι συνήθη οχήματα εκτός δρόμου και στρατιωτικά φορτηγά. Δεν έλειψε και ένα αυτόνομο δίκυκλο, που στο πλαίσιο επίδειξης, έκανε περίπλοκες διαδρομές 32 χιλιομέτρων χωρίς να πέσει!

Είναι εκπληκτικό πόσους διαφορετικούς τρόπους βρήκαν οι ομάδες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό της DARPA για να προσεγγίσουν, άλλοι με μικρότερη κι άλλοι με μεγαλύτερη επιτυχία, τη λύση του ίδιου προβλήματος. Το όνειδος της υποταγής της εφευρετικότητας και της δημιουργικότητας του ανθρώπου σε μιλιταριστικούς σκοπούς πρέπει να σταματήσει. Αλλά δε θα σταματήσει όσο υπάρχει ο ιμπεριαλισμός, το σύστημα που ζει και τρέφεται από τον πόλεμο.