Αύξηση του δανεισμού των νοικοκυριών στις τράπεζες κοντά στο 30% προκάλεσαν στην τελευταία 3ετία 2002-2005 οι εφαρμοζόμενες πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας, που πλήττουν ανελέητα τους εργαζόμενους (κυρίως τους χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους) και οδηγούν στον προκλητικό θησαυρισμό των τραπεζών. Αυτά προκύπτουν από δειγματοληπτική έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρία δημοσκοπήσεων TNS - ICAP την περίοδο 20 Σεπτέμβρη - 20 Δεκέμβρη 2005, σε ένα συνολικό δείγμα 6.000 νοικοκυριών από αστικές και ημιαστικές περιοχές της χώρας, που δημοσιοποιήθηκαν χτες από την Τράπεζα της Ελλάδας.

Ο όρος υπερχρέωση των νοικοκυριών από τον τραπεζικό δανεισμό έχει συγκεκριμένες ταξικές και κοινωνικές αναφορές, καθώς το σήμα κινδύνου χτυπά για τα στρώματα του πληθυσμού με χαμηλές οικονομικές απολαβές. Αυτά δηλαδή που έχουν πληγεί από τις διαχρονικές πολιτικές λιτότητας των γαλαζοπράσινων κυβερνήσεων και προσφεύγουν στον τραπεζικό δανεισμό προκειμένου να καλύψουν τις απώλειες του εισοδήματός τους, υποθηκεύοντας έτσι το μέλλον.

Από την παραπάνω έρευνα, ειδικά για την κατηγορία του πληθυσμού με εισόδημα έως 7.500 ευρώ, προκύπτει ότι το μέσο ανεξόφλητο υπόλοιπο του συνόλου των δανείων τους, ως ποσοστό του εισοδήματός τους, αυξήθηκε από το 25,7% το 2002 σε 61,2% το 2005. Προκύπτει δηλαδή μια ταχύτατη υπερχρέωση των χαμηλών εισοδηματικά στρωμάτων, ανάλογη με τις απώλειες των εισοδημάτων τους. Αύξηση της δανειακής επιβάρυνσης - ως ποσοστό του εισοδήματός τους - προκύπτει και για υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, αν και σε μικρότερο βαθμό από την πρώτη κατηγορία. Για την κατηγορία εισοδημάτων 7.501-15.000 ευρώ η δανειακή επιβάρυνση αυξήθηκε από 29,2% σε 37,7%, για την κατηγορία 15.001-25.000 ευρώ από 22,8% σε 29,4%, για το κλιμάκιο 25.001-35.000 ευρώ από 15,4% σε 34,2% και για το κλιμάκιο 35.001 ευρώ και άνω από 11% σε 28,1%.

Γενικώς, υπάρχει μια αύξουσα τραπεζική επιβάρυνση σε όλες τις εισοδηματικές κατηγορίες, δεδομένου ότι τα ανεξόφλητα υπόλοιπα των τραπεζικών δανείων στο τέλος του 2005 ανήλθαν στο 38,3% του ΑΕΠ. Αυτοί όμως που βρίσκονται στο σημείο επικινδυνότητας είναι οι χαμηλόμισθοι.

Ενδιαφέροντα είναι και τα άλλα στοιχεία του σχετικού πίνακα, σύμφωνα με τα οποία το μέσο υπόλοιπο δανεισμού για το κλιμάκιο εισοδήματός έως 7.500 ευρώ αυξήθηκε από 5.684 ευρώ το 2002 σε 12.637 ευρώ το 2005 ή ποσοστό αύξησης 123,3%, ενώ για τις υπόλοιπες κατηγορίες η σχετική μεταβολή κυμάνθηκε από 3,7% έως 53,9%. Και η επιβάρυνση αυτή των χαμηλόμισθων προέκυψε παρά το γεγονός ότι το ποσοστό τους, ως προς το σύνολο εκείνων που έχουν δανειστεί, μειώθηκε από 8,3% το 2002 σε 5,4% το 2005.

Η σημαντική επιβάρυνση των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων προκύπτει και από την περαιτέρω ανάλυση των δανείων σε στεγαστικά και καταναλωτικά. Στα μεν στεγαστικά, για όσους, σύμφωνα με την έρευνα, δήλωσαν εισόδημα έως 7.500 ευρώ, το υπόλοιπο των δανείων τους ως προς το εισόδημα ανήλθε το 2005 στο 262% έναντι 252,7% το 2002, ενώ το μέσο υπόλοιπο του ανεξόφλητου δανείου αυξήθηκε κατά 98,2%, από 14.846 ευρώ σε 29.418 ευρώ. Στα δε καταναλωτικά δάνεια, τα υπόλοιπα των ανεξόφλητων δανείων σε σχέση με το εισόδημα (πάντα για τα εισοδήματα έως 7.500 ευρώ) αυξήθηκαν από 25,2% το 2002 σε 41,3% το 2005.

Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι:

• Το 11,2% των νοικοκυριών για το σύνολο των δανείων δεν πληρώνει κανονικά τις δόσεις του, ποσοστό το οποίο αυξάνει στο 14,9% για τα καταναλωτικά δάνεια, ενώ για τα στεγαστικά «πέφτει» στο 8,6%.
• Δήλωσαν δυσκολία πληρωμής: Το 53,8% όσων έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια, το 54,2% όσων κατέχουν πιστωτικές κάρτες, το 67% όσων πληρώνουν δόσεις άλλων δανείων, το 53,5% όσων πληρώνουν δόσεις σε καταστήματα, το 61,6% αυτών που πληρώνουν ενοίκιο και το 50% για πληρωμή λογαριασμών (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κλπ.). Τα αντίστοιχα ποσοστά για όσους δήλωσαν εισόδημα έως 7.500 ευρώ είναι 83,3% για στεγαστικά δάνεια, 75,8% για πιστωτικές κάρτες, 87,5% για άλλα δάνεια, 85,7% για πληρωμή δόσεων σε καταστήματα, 84,1% για πληρωμή ενοικίου και 71% για πληρωμή λογαριασμών.