Νέα αποκαλυπτικά στοιχεία για το μέγεθος της εγκληματικής πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στον στρατηγικής σημασίας τομέα της ενέργειας προς όφελος συγκεκριμένων μεγαλοσυμφερόντων φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας ο "Ρ". Πρόκειται για το έργο - σκάνδαλο, όπως εξελίσσεται του Φυσικού Αερίου, για το οποίο επανειλημμένως έχουμε αποκαλύψει διάφορες πτυχές του και που αποτελεί τη βάση για παρελκόμενα σκάνδαλα, όπως η πρόσφατη σύμβαση της ΔΕΗ με κοινοπραξία του Ομίλου Κοπελούζου για την κατασκευή της λιγνιτικής μονάδας στη Φλώρινα. Σκάνδαλα που όλα έχουν κοινή ρίζα. Τις δύο αναδιαπραγματεύσεις της διακρατικής συμφωνίας για την εισαγωγή του ρώσικου φυσικού Αερίου.Το προσάρτημα Μητσοτάκη της 1ης Ιουλίου 1993 και του Πρωτοκόλλου Σημίτη - Ντάβιτοφ της 19ης Δεκεμβρίου 1994, τα οποία άνοιξαν το δρόμο της ατέρμονης υπονόμευσης του έργου, δημιουργώντας, ταυτόχρονα, το απαραίτητο έδαφος για την είσοδο στον ενεργειακό τομέα της χώρας των συμφερόντων Ρώσων και Κοπελούζου. Κορωνίδα των επιχειρημάτων και των δύο κυβερνήσεων για τις εν λόγω επαναδιαπραγματεύσεις της αρχικής σύμβασης του 1987, αποτέλεσε η ρήτρα του λεγόμενου "τέικ ορ πέι", η οποία θα ενεργοποιούνταν σε βάρος της χώρας - όπως υποστήριξαν οι... διαπραγματευτές - λόγω των καθυστερήσεων στην υλοποίηση του έργου και της αδυναμίας της χώρας μας να παραλάβει τις συμβατικές ποσότητες φυσικού αερίου. Σήμερα αποκαλύπτεται ότι πάνω στη ρήτρα αυτή, σύμφωνα με την οποία όπως την είχαν παρουσιάσει οι κυβερνώντες, η χώρα μας ακόμα και στην περίπτωση που δεν απορροφούσε τις συμφωνημένες ποσότητες φυσικού αερίου, έτσι κι αλλιώς θα πλήρωνε γι' αυτές σχεδόν σαν να τις είχε πάρει, στηρίχτηκε ολόκληρη η"κομπίνα" για την εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων μεγαλοσυμφερόντων. Για το σκοπό αυτό ΝΔ και ΠΑΣΟΚ απέκρυψαν το πραγματικό της περιεχόμενο, και εξαπατώντας, ουσιαστικά, την ελληνική Βουλή προχώρησαν στις παραπάνω διαπραγματεύσεις με τα ελληνορωσικά συμφέροντα.

Οπως προκύπτει από την ειδική σύμβαση της ΔΕΠΑ και του σοβιετικού τότε οργανισμού CAZEXPORT, στην οποία καθορίζονται με λεπτομέρειες οι όροι της παροχής του φυσικού αερίου, οι ποσότητες που πληρώνονται βάσει του "τέικ ορ πέι", δε χάνονται, ακόμα κι αν δεν παραληφθούν, αλλά τα σχετικά ποσά θα θεωρούνται ως προκαταβολή, η οποία μπορεί να συμψηφιστεί με παραγγελίες κάποιας επόμενης χρονιάς, καθ' υπέρβαση των αντίστοιχων για τη συγκεκριμένη χρονιά συμβατικών ποσοτήτων. Αντίστοιχες με τις προκαταβολές βάσει του "τέικ ορ πέι" ποσότητες, μπορεί να προμηθευτεί η χώρα ακόμα και μετά το τέλος της σύμβασης, με αποτέλεσμα τελικά να μη χάνεται ούτε δραχμή από τις προπληρωθείσες ποσότητες φυσικού αερίου. Αποδεικνύεται δηλαδή ότι όλα τα περί του αντιθέτου επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν τόσο στην κατάρτιση του Προσαρτήματος όσο και του Πρωτοκόλλου είναι ανυπόστατα και ψευδή.

Πριν παραθέσουμε το συγκεκριμένο άρθρο της προαναφερόμενης σύμβασης θα πρέπει να αναφέρουμε ακριβώς τι σημαίνει το "τέικ ορ πέι". Οπως λοιπόν ορίζεται από τη σχετική σύμβαση ο "αγοραστής" στη διάρκεια κάθε συμβατικού έτους θα υποχρεούται να παραλάβει το 80% της συμβατικής ποσότητας (Ελάχιστη Συμβατική Ποσότητα, ΕΣΠ). Οι επιπτώσεις αυτού ορίζονται ακριβώς στο άρθρο 8 και τις παραγράφους 8.4 και 8.5 τα οποία αναφέρουν συγκεκριμένα:

"Εφόσον ο Αγοραστής παραλάβει στη διάρκεια οποιουδήποτε Συμβατικού Ετους Ποσότητα Αερίου μεταξύ 0,7 χ ΕΣΠ - Δ έως 0,8 χ ΕΣΠ - Δ, (όπου ΕΣΠ, Ελάχιστη Συμβατική Ποσότητα η οποία αντιστοιχεί στο 80% της Ετήσιας Συμβατικής Ποσότητας (ΕΣΠ)), ο Αγοραστής θα πληρώσει για κάθε κυβικό μέτρο Αερίου που υπολείπεται σε σχέση με την παραπάνω ΕΕΠ, μία τιμή ίση με 65% (εξήντα πέντε τοις εκατό) του αριθμητικού μέσου όρου των 12 (δώδεκα) μηνιαίων Συμβατικών Τιμών που ισχύουν στη διάρκεια του παραπάνω Συμβατικού Ετους (Ελάχιστη Πληρωμή). Αέριο που πληρώθηκε, αλλά δεν παρελήφθη, μπορεί να παραληφθεί σε οποιοδήποτε από τα Συμβατικά Ετη, αφού η Ελάχιστη Ετήσια Ποσότητα (ΕΕΠ) που αφορά σε εκείνο το συμβατικό έτος έχει παραληφθεί, με την πληρωμή μιας τιμής ίσης με 35% (τριάντα πέντε τοις εκατό) της τιμής που υπολογίζεται ως ο αριθμητικός μέσος όρος των 12 (δώδεκα) μηνιαίων Συμβατικών Τιμών που ισχύουν για το Συμβατικό Ετος, στο οποίο θα παραληφθούν οι παραπάνω ποσότητες Αερίου (Ισοσκελισμός).

Παράγραφος 8.5: "Εφόσον ο Αγοραστής παραλάβει στη διάρκεια οποιουδήποτε Συμβατικού Ετους ποσότητα Αερίου μικρότερη από 0,7 χ ΕΣΠ - Δ, ο Αγοραστής θα πληρώσει για κάθε κυβικό μέτρο Αερίου που υπολείπεται του 0,7 χ ΕΣΠ - Δ μία τιμή ίση με 100% (εκατό τοις εκατό) του αριθμητικού μέσου όρου των δώδεκα μηνιαίων Συμβατικών Τιμών που ισχύουν στη διάρκεια του παραπάνω Συμβατικού Ετους. Αέριο που πληρώθηκε αλλά δεν παραλήφθηκε μπορεί να παραληφθεί σε οποιοδήποτε από τα Συμβατικά Ετη, αφού η ΕΕΠ που αφορά σε εκείνο το Συμβατικό Ετος έχει παραληφθεί, χωρίς πρόσθετη πληρωμή εκτός από τις πληρωμές που προβλέπονται στην Παράγραφο 8.4

Αν την ημέρα λήξης αυτού του Συμβολαίου παραμένουν ποσότητες, για τις οποίες ο Αγοραστής έχει πληρώσει αλλά δεν έχει παραλάβει, ο Αγοραστής μπορεί να παρατείνει το συμβόλαιο για διάστημα όχι μικρότερο των έξι μηνών, προκειμένου να παραλάβει εκείνες τις ποσότητες, για τις οποίες έχει πληρώσει και δεν έχει παραλάβει".

Στην πραγματικότητα δηλαδή το "τέικ ορ πέι" όταν εφαρμόζεται σε βάρος του αγοραστή σημαίνει προπληρωμή των μη παραλαβόμενων συμβατικών ποσοτήτων και όχι απώλειά τους, όπως κατά κόρον προβλήθηκε, για να αιτιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Ο μοναδικός κίνδυνος δηλαδή για τη χώρα εάν πληρώναμε βάσει του τέικ ορ πέι θα ήταν η πληρωμή κάποιων τόκων και μόνο για το χρονικό διάστημα μέχρι την παραλαβή αυτών των ποσοτήτων ΦΑ και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι οι τιμές του Φυσικού Αερίου παραμένουν σταθερές σε αυτό το χρονικό διάστημα. Εάν οι τιμές του Φυσικού Αερίου αυξηθούν (όπως είναι το πιθανότερο βάσει της εξέλιξής τους), τότε μπορεί και να προκύψει όφελος για τον "αγοραστή" από την εφαρμογή του τέικ ορ πέι! Για μία πιθανολογούμενη και περιορισμένη ζημιά δηλαδή, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, παρέδωσαν ως αντιστάθμισμα στον Κοπελούζο και τους Ρώσους έργα εκατοντάδων δισ. δρχ. τα περισσότερα εκ των οποίων δεν εξυπηρετούν καν δημόσια οφέλη, αλλά κυρίως θεσμοθέτησαν την είσοδο των παραπάνω συμφερόντων στο έργο του φυσικού αερίου και γενικότερα στον ενεργειακό τομέα της χώρας, για να τους καταστήσουν στη συνέχεια στον βασικότερα ενεργειακό παράγοντα στη χώρα για τον επόμενο αιώνα. Δεν είναι υπερβολές οι εκτιμήσεις που ακούγονται ανεπισήμως ακόμη και από κυβερνητικά στελέχη ότι ο Κοπελούζος θα αποτελέσει τη ΔΕΗ του 21ου αιώνα στη χώρα. Την εκτίμηση αυτή φαίνεται να συμμερίζονται και άλλοι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι οποίοι όπως προκύπτει από τον τελευταίο πόλεμο μεγαλοεκδοτών - μεγαλοεπιχειρηματιών, που σταμάτησε εν τη γενέσει του, οι οποίοι σπεύδουν να διεκδικήσουν μερίδιο θεωρώντας ότι "ρίχνονται" από τη μοιρασιά της πίτας.

Μία καθοριστικής σημασίας απόδειξη ότι, όλες οι καθυστερήσεις που σημειώθηκαν και σημειώνονται στο έργο του Φυσικού Αερίου από εποχής διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ, ήταν προσχεδιασμένες και αποσκοπούσαν στην εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων μεγαλοσυμφερόντων είναι το καταστατικό της εταιρίας "Προμηθέας" (Κοινοπραξία, Κοπελούζος - Γκαζπρόμ), το οποίο δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα της Κυβερνήσεως" το 1991, διάστημα δηλαδή που ήδη γίνονταν οι προσπάθειες από αυτά τα οικονομικά συμφέροντα να μπουν στο παιχνίδι. Η παράγραφος που αναφέρεται στους στόχους και τους σκοπούς της εταιρίας "Προμηθέας" αναφέρει συγκεκριμένα: "Η εταιρία αγοράζει, εκμεταλλεύεται και μεταπωλεί, σε αποκλειστική βάση, το σοβιετικό αέριο που θα πωλείται και θα διατίθεται, πάνω από τις ποσότητες που προβλέπονται από τη σύμβαση της 7ης Οκτωβρίου 1987, που υπεγράφη μεταξύ της Γκάζπορτ και της ΔΕΠΑ". Η διάταξη αυτή δύο χρόνια μετά με πρόσχημα των καθυστερήσεων και με την "κομπίνα" του τέικ ορ πέι μεταφέρθηκε αυτούσια στο Προσάρτημα Μητσοτάκη και παρέμεινε και στο Πρωτόκολλο Σημίτη. Το διαπλεκόμενο όχι απλώς στήθηκε, αλλά και θεσμοθετήθηκε από τον σημερινό πρωθυπουργό Κ. Σημίτη που έφερε προς ψήφιση στη Βουλή τόσο το Πρωτόκολλο όσο και το Προσάρτημα τους όρους του οποίου ο ίδιος από τη θέση της αντιπολίτευσης χαρακτήριζε επαχθείς για τα συμφέροντα της χώρας. Με τα ίδια ψευδοεπιχειρήματα δόθηκαν στους δύο εταίρους τα έργα της κατασκευής των κλάδων αγωγών μεταφορά φυσικού αερίου του κυρίως αγωγού μεταφοράς προς Λαύριο, Κερατσίνι, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Καβάλα και κλάδων προς Θράκη, Χαλκίδα και Πτολεμαϊδα καθώς και των προγραμματισμένων μέχρι το 2010 σταθμών συμπίεσης του Κεντρικού Αγωγού Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Επιπλέον, δόθηκε με απευθείας ανάθεση του σταθμού στη Φλώρινα (η σκανδαλώδης σύμβαση υπεγράφη πρόσφατα), η μελέτη προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία του μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού των υδροηλεκτρικών σταθμών Συκιάς και Πευκόφυτου στον Αχελώο.

Τα περί ρήτρας "τέικ ορ πέι" αποκτούν αυτές τις μέρες ιδιαίτερη επικαιρότητα, αφού σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που έχουν αποφασιστεί από τις δύο πλευρές, από την προηγούμενη Τρίτη 1η του Ιούλη μπήκε σε ισχύ βάσει της διακρατικής συμφωνίας. Η τάση που επικρατεί στους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες φαίνεται να είναι ανάλογη με τους προηγούμενους χειρισμούς. Οι καθυστερήσεις είναι βέβαιο ότι δε θα μας επιτρέψουν να παραλάβουμε την ελάχιστη συμβατική ποσότητα για το ερχόμενο εξάμηνο και η επί τούτο παρεξηγημένη ρήτρα θα χρησιμοποιηθεί και πάλι για να ενισχύσει τα συμφέροντα των Ρώσων, του Κοπελούζου και των εταίρων τους. Να δούμε όμως πώς θα το δικαιολογήσουν αυτή τη φορά.

Επιβεβαιώνοντας τον πραγματικό τους στόχο, αναφέρουμε επίσης ότι σε άλλο άρθρο της σχετικής σύμβασης δίνεται η δυνατότητα στη ΔΕΠΑ 18 μήνες πριν να μειώσει τις συμβατικές ποσότητες μέχρι και 25%, προκειμένου να περιορίσει τις υποτιθέμενες συνέπειες με της ρήτρας τέικ ορ πέι με βάση τα δικά τους επιχειρήματα. Μέχρι τώρα καμία διοίκηση της ΔΕΠΑ, αν και γνώριζε πολύ καλά δε φαίνεται να έπραξε κάτι τέτοιο.

Χρύσα ΛΙΑΓΚΟΥ