Ο Παναμάς, η Κόστα - Ρίκα και η Ονδούρα συναγωνίζονται για το ποιος θα φιλοξενήσει ένα, από τις ΗΠΑ, προγραμματισμένο Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών. Ωστόσο, στόχος των Αμερικανών, προφανώς, δεν είναι μόνο τα ναρκωτικά.

Οι ΗΠΑ επιδιώκουν, με το Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών, να εξασφαλίσουν τη στρατιωτική τους παρουσία πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 1999, όταν η περιοχή της διώρυγας του Παναμά - που συνδιοικείται από τις ΗΠΑ - και οι εκεί στρατιωτικές βάσεις περάσουν ολοκληρωτικά στη δικαιοδοσία αυτής της κεντροαμερικανικής χώρας. Ο Παναμάς, όπου σταθμεύουν οι μεγαλύτερες αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, έκανε τον περασμένο χρόνο μία πρόταση στην Ουάσιγκτον να ιδρύσουν, μετά το 2000 στην ίδια περιοχή, ένα πολύπλευρο Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών.

Ενώ η πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Προέδρου Ερνέστο Πέρες Μπαγιαδάρες προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στον Παναμά, η Κόστα - Ρίκα και η Ονδούρα εμφανίστηκαν αναπάντεχα ως συνυποψήφιοι για το παραπάνω σχέδιο. Για τους στόχους της Κόστα - Ρίκα δεν έχει γίνει επίσημα, ακόμα, τίποτε γνωστό. Η κυβέρνηση, όμως, της Ονδούρα, όπου σταθμεύουν περίπου 800.000 Αμερικανοί στρατιώτες, έχει προωθήσει, επίσημα, στην Ουάσιγκτον μία δική της πρόταση. Ωστόσο, αυτή η κίνηση της κυβέρνησης προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες στο λαό και κύκλους των Ενόπλων Δυνάμεων, αφού στόχο έχει να μετατραπεί η αμερικανική στρατιωτική βάση Παλμερόλα - τη λειτουργία της οποίας, ας σημειωθεί, δεν ενέκρινε ποτέ το Κοινοβούλιο της Ονδούρα - σε μία μόνιμη στρατιωτική βάση.

Πίσω από την ιδέα να μετατραπεί η Παλμερόλα σε ένα Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών, στην πραγματικότητα κρύβεται η επιθυμία να εγκατασταθεί εκεί μία υπό αμερικανικής διοίκησης "υπερεθνική αστυνομία", επισήμανε ο εκπρόσωπος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ονδούρα, συνταγματάρχης Μάριο Βιγιανουέβα. Μία παρόμοια αστυνομία θα ήταν υπεράνω των δυνάμεων της τάξης της Ονδούρα και θα παρείχε στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να "προελαύνουν" σε οποιαδήποτε χώρα, μόλις αισθανθούν ότι, δήθεν, διακυβεύονται τα συμφέροντά τους, τόνισε ο Βιγιανουέβα. Αλλά και ο πρόεδρος του ανεξάρτητου συμβουλίου για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ονδούρα, Ραμόν Κουστόδιο, είναι της άποψης ότι το προγραμματισμένο Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Στον Παναμά οξύνθηκε, τις τελευταίες βδομάδες, η αντιπαράθεση για τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ, όταν η Ουάσιγκτον άσκησε έντονες πιέσεις για έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο διοικητής των αμερικανικών κομάντος "Νότος" που σταθμεύουν στον Παναμά, Ουέσλεϊ Κλαρκ, άφησε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν από τον Παναμά οικόπεδα για την εκπαίδευση των στρατιωτών. Εάν, τελικά, ιδρυθεί εκεί το Κέντρο Καταπολέμησης των Ναρκωτικών, επισήμανε ο Κλαρκ, θα πρέπει και μετά το 1999 να παραμείνουν στον Παναμά 2.000-4.000 Αμερικανοί στρατιώτες.

Κατά της πρότασης της κυβέρνησης Μπαγιαδάρες τάχθηκε και ο πρώην Πρόεδρος Χόρχε Ιλιουέκα. Ενα τέτοιο σχέδιο, επισήμανε, βρίσκεται σε αντίθεση με το περιεχόμενο των συμφωνιών για τη διώρυγα του Παναμά που υπογράφτηκαν το 1977 με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τις οποίες, η διοίκηση της διώρυγας θα είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Παναμά, ενώ μόνο αυτή η κεντροαμερικανική χώρα θα μπορεί να διατηρεί στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο έδαφός της. Ακόμα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Οϊντέν Ορτέγκα, είναι απόλυτα αντίθετος με την ίδρυση του Κέντρου Καταπολέμησης των Ναρκωτικών στον Παναμά, γιατί, όπως τονίζει, αυτό θα λειτουργούσε, ουσιαστικά, ως αμερικανική στρατιωτική βάση.

Γιάννα ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ