Η αμερικανική διπλωματία, αξιοποιώντας το σκηνικό έντασης στην Κύπρο, για τη δημιουργία του οποίου δεν ευθύνεται μόνο η τουρκική πλευρά, οδηγεί το κυπριακό πρόβλημα σε μια δικής της έμπνευσης Προκρούστεια κλίνη διαπραγματεύσεων.

Η περιοδεία του Κ. Κάβανο, υπεύθυνου για τις υποθέσεις νοτιοανατολικής Ευρώπης του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, στο τρίγωνο Αθήνας - Λευκωσίας - Αγκυρας την περασμένη βδομάδα, ήρθε για να υπογραμμίσει τη βούληση και απαίτηση της Ουάσιγκτον για τη δρομολόγηση της διαδικασίας διευθέτησης του προβλήματος.

Ο Κ. Κάβανο υπογράμμισε στους συνομιλητές του την απόφαση της Ουάσιγκτον για έναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό, στη βάση των αμερικανικών προτάσεων, στις αρχές Μάρτη. Ταυτόχρονα, ο Αμερικανός διπλωμάτης απαίτησε και έλαβε δεσμεύσεις, για την προώθηση Μέτρων Αποκλιμάκωσης της Εντασης. Ταυτόχρονα, η ολλανδική προεδρία της ΕΕ σπεύδει να συμπληρώσει τις αμερικανικές προσπάθειες, φέρνοντας το θέμα του Κυπριακού στη συζήτηση των υπουργών εξωτερικών αυτή τη Δευτέρα, κλιμακώνοντας με τον τρόπο αυτό τις πιέσεις προς Αθήνα και Λευκωσία.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, που συνθέτουν οι τελευταίες εξελίξεις, Αθήνα και Λευκωσία αναζητούν, με συσκέψεις, συντονισμό στις κινήσεις τους. Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο, καθώς, όπως απέδειξε η σύσκεψη στου Μαξίμου την περασμένη Παρασκευή, ο καθένας από τους συμμετέχοντες έχει, όχι μόνο διαφορετική προσέγγιση για το πρόβλημα, αλλά και διαφορετικούς στόχους. Η μόνη, απόλυτα, κοινή συνισταμένη των συνομιλούντων της ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης είναι η αγωνία του πολιτικού κόστους, που θα συνεπάγονται οι προωθούμενες ρυθμίσεις για το Κυπριακό και η προσπάθεια για τη μετάθεση των ευθυνών από την πλάτη του ενός στην πλάτη του άλλου.

Πράγματι, οι κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Κύπρο έχουν αποδεχτεί πλήρως τη λογική της αμερικανικής διπλωματίας για το μέλλον της περιοχής και αναζητούν τρόπους, για να χρυσώσουν το χάπι.

Γνωρίζουν, για παράδειγμα, πως άμεση προτεραιότητα της Ουάσιγκτον είναι η μετατροπή της Κύπρου σε ένα ασφαλές και τεράστιο ΝΑΤΟικό αεροπλανοφόρο, το οποίο θα επιτηρεί την "αμερικανική ειρήνη" στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Γνωρίζουν ότι, για να γίνει αυτό, η Κύπρος πρέπει να παραμείνει διχοτομημένη με δύο κοινότητες, των οποίων οι διαφορές θα καλλιεργούνται συστηματικά και κατά περιόδους θα υποθάλπονται. Γνωρίζουν, τέλος, πως οι προωθούμενες από την Ουάσιγκτον ρυθμίσεις απέχουν κατά πολύ από μια δίκαιη λύση, αλλά τις αποδέχονται, με την ελπίδα να διατηρήσουν στο νέο σκηνικό που ετοιμάζεται στην περιοχή, το ρόλο τους.

Η ανάγκη για τη δημιουργία αυτού του νέου σκηνικού της "νέας τάξης" στην περιοχή, έχει προκαλέσει έντονη κινητικότητα γύρω από το Κυπριακό, η διευθέτηση του οποίου αναμένεται να λειτουργήσει ως καταλύτης εξελίξεων και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και η Λευκωσία, προβάλλουν την αυταπάτη, καλλιεργούν την ψευδαίσθηση, πως οι ρυθμίσεις για την εγκατάσταση της "αμερικανικής ειρήνης" στην περιοχή μπορεί να εξυπηρετήσει τα ελληνικά συμφέροντα. Σίγουρα, δεν είναι τόσο αφελείς για να πιστεύουν κάτι τέτοιο, αφού ήδη έχουν τα σαφή δείγματα των προθέσεων και των στόχων της Ουάσιγκτον για τους σχεδιασμούς της στην περιοχή. Πάνω απ' όλα γνωρίζουν πως για την Ουάσιγκτον η Τουρκία εξακολουθεί, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, να αποτελεί τον προνομιούχο σύμμαχο, αυτόν που μπορεί με τον καλύτερο τρόπο να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η περίπτωση της κρίσης της Ιμιας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο Αγκυρα και Ουάσιγκτον συνεργάστηκαν αρμονικά για τη δημιουργία του "σώματος" της επόμενης ελληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης για τη ρύθμιση των εκκρεμοτήτων στο Αιγαίο. Οπως όλοι γνωρίζουν οι "γκρίζες ζώνες" στο Αιγαίο αποτελούν τη νέα πραγματικότητα στην περιοχή, με την οποία θα ασχοληθεί αμέσως μετά το Κυπριακό η αμερικανική διπλωματία, προκειμένου να ολοκληρώσει την προσπάθεια για την αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Η ΝΑΤΟποίηση της Κύπρου και κατ' επέκταση η έντονη αμερικανική παρουσία στον μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας χώρο, είναι η εικόνα που λίγο - πολύ μας επιφυλάσσουν για το πολύ κοντινό μέλλον οι σχεδιασμοί της Ουάσιγκτον. Σ' αυτόν τον κόσμο, της νέας τάξης, όπου το σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορά και Νότου θα βρίσκεται υπό τον ασφυκτικό αμερικανικό έλεγχο, οδηγεί η πολιτική, που έχουν αποδεχτεί η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση, συμβάλλοντας στην κηδεμονία ολόκληρης της περιοχής και των λαών της από τον αμερικανικό παράγοντα.

Το Κυπριακό, λοιπόν, πέρα από πρόβλημα στρατιωτικής εισβολής και κατοχής εμφανίζεται και ως η κερκόπορτα για την επιβολή και παγίωση συμφερόντων δυνάμεων ξένων προς την περιοχή. Αυτός, ίσως, είναι και ο σπουδαιότερος λόγος, για τον οποίο δεν μπορεί να είναι και να γίνει αποδεκτή, πρώτα απ' όλα από τον κυπριακό λαό, μια "διευθέτηση" του Κυπριακού, η οποία δε θα αποκαταστήσει το Διεθνές Δίκαιο όπως αυτό έχει εκφραστεί με τα δεκάδες αποφάσεις και ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αυτός είναι ίσως ο σοβαρότερος λόγος για τον οποίο σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η επιμονή σε μια δίκαιη λύση που θα διασφαλίζει τη μία κυριαρχία και τη μία διεθνή προσωπικότητα της Κύπρου πρέπει να είναι κάθετη και απόλυτη.

Δημήτρης ΜΗΛΑΚΑΣ