Πέρασαν 45 χρόνια από τότε, που χαράματα μιας Κυριακής, του Μάρτη του 1952, οι δολοφόνοι οδηγούσαν τον Νίκο Μπελογιάννη στο εκτελεστικό απόσπασμα. 45 χρόνια, και το γαρίφαλο της υπέρτατης θυσίας ανθίζει πάντα αγέραστο στη λαϊκή μνήμη.

Ο Μπελογιάννης ζει, γιατί το κίνημα που τον έθρεψε και τον διαπαιδαγώγησε, το επαναστατικό κίνημα, το Κομμουνιστικό Κόμμα, ζει και αναπτύσσεται. Μέσα σ' αυτό το κίνημα, σ' αυτό το Κόμμα, έμαθαν όλοι οι "Μπελογιάννηδες" να παλεύουν "χωρίς ύπνο και ξεκούραση, για να φτιάξουν ένα κόσμο στο μπόι των ονείρων και των ανθρώπων".

"Αντί να διαλέξω τη ζωή της καριέρας - και μπορούσα εύκολα να δημιουργήσω τέτοια - προτίμησα μια ζωή γεμάτη διωγμούς, στερήσεις, πόνους και δάκρυα", έγραφε στο στερνό του γράμμα ο ήρωας. Ακριβώς απ' αυτήν την περιφρόνηση της ταπεινωτικής ευκολίας, της ρουτίνας, της συνεχούς πάλης με το καθημερινό, ακόμα και αυτές τις ίδιες τις ανθρώπινες ανάγκες, εμπνεύστηκαν οι αγωνιστές τη βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο, το ευτυχισμένο μέλλον του, τη λευτεριά της πατρίδας, τη λευτεριά του εργάτη και όλων των καταπιεσμένων.

Αναμφίβολα, οι εποχές δεν είναι ακριβώς ίδιες. Δεν παύουν, όμως, να έχουν πολλά κοινά σημεία και αντιστοιχίες.

Η μετεμφυλιοπολεμική εκείνη περίοδος του ψυχρού πολέμου, παγκόσμια και στη χώρα μας, σήμερα έχει δώσει τη θέση της σε μια νέα περίοδο "θερμού" πολέμου από την ιμπεριαλιστική νέα τάξη πραγμάτων και, μάλιστα, με αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων σε διεθνή κλίμακα, μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ανατολική Ευρώπη.

Οι ξένες επεμβάσεις της εποχής Πιουριφόι επαναλαμβάνονται στις νέες συνθήκες με παρόμοιες ενέργειες και σε ορισμένες περιπτώσεις πιο σκληρά, ωμά και απροκάλυπτα, χωρίς να υπάρχει σήμερα η σθεναρή αντίσταση και το αντίβαρο της Σοβιετικής Ενωσης και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών.

Η δημιουργία του ΝΑΤΟ την περίοδο εκείνη και η ανάληψη εκ μέρους του επιθετικών δραστηριοτήτων σ' όλο τον κόσμο και στην ευρύτερη περιοχή, έχει εξελιχθεί σήμερα, σε νέα στρατηγική, με διεύρυνση αρμοδιοτήτων και επιχειρησιακών δραστηριοτήτων. Εχουμε σήμερα επιβολή του και στον ΟΗΕ, ο οποίος, αντί να παίζει το ρόλο του "φύλακα της ειρήνης", χρησιμοποιείται σαν "ομπρέλα", για την κάλυψη των παρανομιών και των στρατιωτικών επιθετικών δραστηριοτήτων του ΝΑΤΟ ενάντια στους λαούς.

Το δόγμα Τρούμαν, το σχέδιο Μάρσαλ, η αμερικάνικη βοήθεια, οικονομική και πολιτική, της δεκαετίας του '50 και του '60, έχουν αντικατασταθεί με νέες πρωτοβουλίες και ονομασίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πρόσφατο, η Αλβανία, αλλά και άλλες χώρες, που δέχονται αυτή την επίθεση της δήθεν ανθρωπιστικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ. Με οικονομικές διεισδύσεις, με χρήματα που δίνονται με το επιχείρημα "να κλείσουν τα τραύματα", στην πραγματικότητα χρήματα υποδούλωσης, χτυπήματος και κατάπνιξης των λαϊκών κινημάτων των χωρών αυτών, έως και τις ανοιχτές στρατιωτικές επεμβάσεις για τον ασφυκτικό έλεγχο των εξελίξεων.

Γι' αυτό και σωστά ειπώθηκε, πρόσφατα, ότι με τον Μπελογιάννη δεν μπορεί να είναι σήμερα όσοι στηρίζουν την επέμβαση για να καθυποτάξουν τον περήφανο και αγωνιζόμενο αλβανικό λαό. Δεν μπορεί να είναι με τον Μπελογιάννη όσοι ανακηρύσσουν το ΝΑΤΟ σε παράγοντα ειρήνης.

Δεν μπορεί ακόμα να είναι με τον Μπελογιάννη όσοι αποδέχονται την ανατίναξη του ασφαλιστικού συστήματος, την κατάργηση θεμελιωδών κατακτήσεων της εργατικής τάξης, την αντιμεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, το ξεχαρβάλωμα της υγείας. Δεν είναι με τον Μπελογιάννη και τους αγωνιστές που έδωσαν τη ζωή τους για βασικές κατακτήσεις και δικαιώματα του λαού, για ανθρώπινο ωράριο, για το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για το δικαίωμα στη δουλιά, για την κοινωνική ασφάλιση, για το δικαίωμα της δημόσιας δωρεάν παιδείας.

Δεν είναι με τον Μπελογιάννη όσοι υποκλίνονται στους μονόδρομους του Μάαστριχτ, όσοι αρνούνται δημοψήφισμα, όσοι θέλουν να πάρουν πίσω δημοκρατικές κατακτήσεις του λαού, είτε μέσα από τη Συμφωνία Σένγκεν - γνωστό ως ηλεκτρονικό φακέλωμα - είτε μέσα από νομοσχέδια που φέρνει στη Βουλή το υπουργείο Δικαιοσύνης για την ποινικοποίηση των αγώνων, είτε με απειλές περιορισμού της ελευθερίας του Τύπου και με εξώδικα προς το "Ριζοσπάστη", γιατί υποστηρίζει τους δίκαιους αγώνες των εργαζομένων και της αγροτιάς μας.

Δεν είναι με τον Μπελογιάννη όσοι υποκριτικά μιλούν για συντεχνιακούς αγώνες, αναφερόμενοι στις κινητοποιήσεις και τα αιτήματα των αγροτών, των εκπαιδευτικών, των ναυτεργατών, των άλλων εργαζομένων. Οσοι θεωρούν "νόμιμες" μόνο τις μορφές πάλης που εγκρίνουν οι μεγαλοβιομήχανοι, οι μεγαλοεκδότες και μεγαλοκαναλάρχες, οι μεγιστάνες του πλούτου, ο ξένος παράγοντας. Δεν μπορεί να είναι με τον Μπελογιάννη αυτοί που θέλουν αγώνες "μη ενοχλητικούς", αγώνες "θεσμικούς", που επιδιώκουν αντίσταση "σαλονιών", για να μη βγαίνουν από την ησυχία και την ασφάλεια του μικρόκοσμου στον οποίο έχουν οχυρωθεί κάποιοι. Εγκληματούν έτσι ενάντια σ' αυτό που οδηγεί την ιστορία μπροστά, δηλαδή την κίνηση και μαζική δράση των λαών ενάντια στους δυνάστες τους.

Δεν είναι με τον Μπελογιάννη όσοι δουλικά υποτάσσονται στη λογική του "κοινωνικού διαλόγου", που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση αποκλειστικά και μόνο ως ενέδρα για τον οριστικό παροπλισμό του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, ως άλλοθι στις αντιλαϊκές πολιτικές της. Οπως σωστά έγραφε ο "Ριζοσπάστης" πριν λίγες μέρες, ότι, όπως μετά τις εκλογές έχουν το θράσος να δηλώνουν, απευθυνόμενοι στους εργαζόμενους, "εσείς μας ψηφίσατε, άρα εσείς θέλετε τη λιτότητα και τα αντιλαϊκά μέτρα", έτσι και τώρα, μετά το πέρας του κοινωνικού διαλόγου, το σύνθημά τους θα είναι "μαζί τα συζητήσαμε, άρα συμφωνήσατε για την εξόντωσή σας"...

Ενάντια σε όλα αυτά, αγωνιζόταν ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής τους. Γι' αυτά έδωσαν και τον ίδιο τον εαυτό τους - θυσία για το καλό του λαού και του τόπου μας.

Σήμερα, που τα μαύρα σύννεφα του πολέμου, των ιμπεριαλιστικών τυχοδιωκτισμών και επεμβάσεων έχουν κατέβει χαμηλά, για μια ακόμα φορά, φέρνοντας μαζί τους νέες καταιγίδες και θύελλες για τους λαούς των Βαλκανίων και της ευρύτερης περιοχής, σήμερα ο λαός, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να σκύψει στην ιστορική πραγματικότητα και εμπειρία. Η επέτειος της εκτέλεσης του Μπελογιάννη αποτελεί μια ακόμα καλή ευκαιρία.

Σήμερα, που εμφανίζονται ως καινούριες παλιές ιδέες και πρακτικές. Σήμερα, που ο ιμπεριαλισμός και τα μονοπώλια αναπτύσσουν τη στρατηγική τους και στα πολιτικά συστήματα των χωρών, προκειμένου να προλάβουν λαϊκές αντιδράσεις και εξεγέρσεις, προκειμένου να ελέγξουν τις όποιες εξελίξεις με διάφορα κεντροαριστερά και κεντροδεξιά σενάρια, ο ελληνικός λαός, όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι πρέπει να εντείνουν την επαγρύπνηση και ετοιμότητά τους. Να μην επιτρέψουν να περάσουν σχέδια παροπλισμού του λαϊκού κινήματος. Για το λαό και τον τόπο, για τις προοδευτικές εξελίξεις, είναι επικίνδυνα αυτά τα κεντρο-αριστερά και κεντρο-δεξιά σχήματα και σενάρια, γι' αυτό κι ο λαός μας πρέπει να τα αντιμετωπίζει με πολύ σκεπτικισμό και επιφύλαξη. Και δεν τα λέμε αυτά απλά γιατί μας προξενεί αλλεργία και μόνο το άκουσμα της λέξης "κέντρο", ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται και με άλλους "αριστερούς" ή "δεξιούς" προσδιορισμούς.

Δε νομίζω ότι είναι άνευ σημασίας να θυμίσουμε στη σημερινή επέτειο ένα άρθρο του Γεωργίου Παπανδρέου, στην "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", μόλις έξι μέρες μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. Τότε, εκείνες ακριβώς τις μέρες, ο Παπανδρέου διαφωνούσε με τους χειρισμούς της κυβέρνησης Πλαστήρα, όχι όμως από προοδευτικές θέσεις, αλλά από θέσεις αντιδραστικές, θέσεις αμερικανόπνευστες. Ο Γ. Παπανδρέου, λοιπόν, έκανε κριτική στην κυβέρνηση Πλαστήρα, γιατί, με τη στάση ενοχής που αυτή είχε - δημιουργούσε την εντύπωση ότι πρόκειται για έγκλημα η εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, ενώ ο ίδιος ο Παπανδρέου δεν τη θεωρούσε εγκληματική πράξη, αλλά πράξη εθνικής ασφάλειας!!! Συγκεκριμένα, ανάμεσα στα άλλα, έγραφε: "Μετά την καταδίκη εις θάνατον των κομμουνιστών κατασκόπων, δύο αποφάσεις της κυβερνήσεως ήσαν δυναταί: Η μία, εν ονόματι της Εθνικής Ασφαλείας, η οποία επέβαλε την εφαρμογήν των δικαστικών αποφάσεων. Η άλλη, εν ονόματι της αφελείας του "ανθρωπισμού", ο οποίος απέτρεπε την ποινήν του θανάτου".

Αντί για οποιοδήποτε άλλο σχολιασμό, αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, σας θυμίζω ένα απόσπασμα από την απολογία του Μπελογιάννη: "...Ο υπουργός των Εσωτερικών είπε ότι αυτή η δίκη θα είναι πολύ διδακτική. Κατά τη γνώμη μου, θα είναι πραγματικά διδακτική. Το δίδαγμα που θα βγει είναι ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα δε χτυπιέται με τέτοια μέσα. Οπως απέδειξε η ιστορία του ως τώρα, έχει βαθιές ρίζες, ακατάλυτες, ποτισμένες με αίμα που έχυσε στους αγώνες για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό. Εμείς πιστεύουμε στην πιο σωστή θεωρία, που διανοήθηκαν τα πιο προοδευτικά μυαλά της ανθρωπότητας. Και η προσπάθειά μας, ο αγώνας μας είναι να γίνει η θεωρία αυτή πραγματικότητα για την Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο! Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν κινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και ακριβώς αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες, χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε κι όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι, δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα...".

Από το δίπατο αρχοντόσπιτο με το γραφικό μπαλκόνι στην οδό Κωστή Παλαμά 3, εδώ στην Αμαλιάδα, που γεννήθηκε ο Μπελογιάννης, ακολούθησε μια μεγάλη αγωνιστική πορεία μέχρι το θάνατό του. Ο Ν. Μπελογιάννης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, έγινε όχι μόνο ελληνικό, αλλά παγκόσμιο σύμβολο.

"Ποιος δε θυμάται τον άνθρωπο με το γαρίφαλο στο χέρι και το χαμόγελο στα χείλη;", γράφει ο ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ το Μάρτη του 1966. "Η μορφή του Ν. Μπελογιάννη μπήκε στο πάνθεον των ηρώων της εποχής μας... Γι' αυτό, μαζί με την πατρίδα μας, τον θεωρούν παιδί τους όλες οι πατρίδες του κόσμου. Το κόκκινο γαρίφαλο έγινε ένα καινούριο σύμβολο ζωής...".