Η κατάκτηση του αιώνα, από τις σημαντικότερες της εργατικής τάξης, το 8ωρο και η πλήρης απασχόληση εκπέμπει σήμα κινδύνου.Η μερική απασχόληση και το ωρομίσθιο τείνουν να γίνουν κύριες μορφές απασχόλησης σε ορισμένους κλάδους. Τι σημαίνει όμως ωρομίσθιο; Είναι απλά "εργασία με ωριαία αμοιβή", όπως ερμηνεύει το λεξικό;

Τρεις ωρομίσθιοι, εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ "Αλιμέντα", μας ανοίγουν το δικό τους "λεξικό" και μιλάνε, γνωρίζοντας ότι οι καταγγελίες τους μπορεί να αποτελέσουν το ξεκίνημα μιας ανελέητης επίθεσης εναντίον τους, όμως, όπως τόνισαν, "είναι καιρός οι εργαζόμενοι να σηκώσουν το κεφάλι και να πάψουν να φοβούνται".

Συναντηθήκαμε στο σπίτι της Βαρβάρας Ανθη,η οποία προσελήφθη πριν τρία χρόνια στα "Αλιμέντα" με εξάωρη απασχόληση, που στην πορεία έγινε πεντάωρη. "Τρία χρόνια καθημερινής εξόντωσης", λέει και εξηγεί τι σημαίνει αυτό το εργασιακό καθεστώς: "Σημαίνει σκότωμα για τους εργαζόμενους, σημαίνει άγχος, πίεση, νεύρα. Σημαίνει πολλά και απερίγραπτα, δεν μπορείς να το εξηγήσεις με λόγια. Αν δεν το ζήσεις, δε θα καταλάβεις για τι πράγμα πρόκειται. Και φοβάμαι ότι σε λίγα χρόνια, αν δεν αντισταθούμε, η πλήρης απασχόληση θα συναντάται μόνο στις σελίδες των ιστορικών βιβλίων".

Και δεν έχει άδικο, ειδικά αν πάρει κανείς ως παράδειγμα τα "Αλιμέντα", όπου οι πλήρως απασχολούμενοι απολύονται, ενώ οι νεοπροσλαμβανόμενοι είναι όλοι ωρομίσθιοι με δίμηνες συμβάσεις! Τελευταία, μάλιστα, προσλαμβάνονται εργαζόμενοι με 10ωρη απασχόληση για τρεις μέρες τη βδομάδα!

"Παλεύεις - συνεχίζει - για χρόνια μερικές φορές να βρεις μια δουλιά, έχεις ζήσει τον εφιάλτη της ανεργίας και προσπαθείς αυτή τη δουλιά να την κρατήσεις με νύχια και με δόντια. Ετσι υπομένεις τα πάνδεινα. Τις απειλές, τους εκβιασμούς, την τρομοκρατία, την εντατικοποίηση. Ολο αυτό σου δημιουργεί νεύρα, άγχος να είσαι καλός στη δουλιά σου, να μη δώσεις αφορμή για οτιδήποτε. Και σκοτώνεσαι να κρατήσεις μια δουλιά με 960 δραχμές την ώρα, μια δουλιά όπου κάνεις τα πάντα, εξυπηρετείς τους πελάτες, φτιάχνεις τα ράφια, καθαρίζεις...".

Στην κουβέντα μας παρεμβαίνει η Κορίνα Αναστασίου για να συμπληρώσει:"Ολα αυτά που είπε η Βαρβάρα είναι έτσι και βέβαια άμα μιλήσεις σου κάνουν και δυσμενή μετάθεση, όπως έχουν κάνει και στις δυο μας. Σου αλλάζουν τις βάρδιες απροειδοποίητα. Οσο για την εντατικοποίηση; Είμαστε ένα είδους πολυαπασχολήσιμοι. Εξυπηρετώ τους πελάτες, φτιάχνω τα ράφια με τα λαχανικά, τα οποία πρέπει πρώτα να ζυγίσω και να συσκευάσω, μετά καθαρίζω την αποθηκούλα και το βράδυ που θα σχολάσω, να πλύνω ποτήρια κλπ.".

Το λόγο ξαναπαίρνει η Βαρβάρα: "Δεν μπορώ να έχω έναν προγραμματισμό, να πω ότι σήμερα θα κάνω αυτό κι αύριο το άλλο, γιατί απλούστατα δεν ξέρω πόσο και πότε θα εργαστώ. Αυτή η μορφή απασχόλησης σού στερεί ακόμα και τη δυνατότητα να είσαι μητέρα.Κυριολεκτικά μιλάω, δε σου αφήνει περιθώρια να είσαι κοντά στα παιδιά σου, να τα βοηθήσεις στα μαθήματά τους για παράδειγμα. Πηγαίνεις στη δουλιά σου για πέντε ώρες, που όμως στην πορεία μπορεί να γίνουν εφτά ή και οκτώ αν το κατάστημα έχει ανάγκη. Επίσης, μπορούν να σου αλλάξουν βάρδια όποτε θέλουν, να σου πουν την προηγούμενη ότι την επομένη θα εργαστείς πρωί, αν είσαι βράδυ και το αντίστροφο, πως να έχεις έτσι μια ολοκληρωμένη και προγραμματισμένη ζωή; Επειτα το άγχος και τα νεύρα δεν μπορείς να τ' αφήσεις στο κατάστημα, τα κουβαλάς μαζί σου στο σπίτι, ξεσπάς στα παιδιά, στους φίλους, στους γύρω σου...".

Ο οργισμένος μονόλογός της δεν έχει τέλος: "Ισως ο κόσμος να μην καταλαβαίνει τι σημαίνει εντατικοποίηση, αλλά το να κάνεις λίγο από πολλά σε διαλύει κι ένα διαλυμένο άτομο δε νομίζω ότι μπορεί να αποδώσει πουθενά αλλού στο σπίτι, στην προσωπική και κοινωνική του ζωή. Με τι κουράγιο να πας σε μια τέτοια δουλιά που εκτός των άλλων ακούς και "παράπονα" από πάνω. Και βέβαια αν πεις κουβέντα έχεις πάρει δρόμο, είτε σε απολύουν, είτε σου κάνουν δυσμενή μετάθεση, προσπαθώντας να σε κάνουν να τα βροντήξεις όλα κάτω και να φύγεις. Οπως και να το κάνουμ,ε η πλήρης απασχόληση είναι άλλο πράγμα. Είναι σταθερότητα, είναι καλύτερος μισθός, σου δίνει τη δυνατότητα του προγραμματισμού, του ελέγχου της ζωής σου. Εγώ έχω δουλέψει και με πλήρη απασχόληση και έχω μόνο να πω σε όλους τους εργαζόμενους να προστατέψουν το 8ωρο με όποιο τρόπο μπορούν".

"Πόσο διαφορετικά θα ήταν - τονίζει - αν όλοι μαζί οι εργαζόμενοι απαιτούσαμε τα δικαιώματά μας, αν απαιτούσαμε ανθρώπινα ωράρια, πλήρη απασχόληση με ικανοποιητικές αποδοχές".

"Οι εργαζόμενοι όμως φοβούνται - συνεχίζει - φοβούνται μην απολυθούν, φοβούνται να ζητήσουν ακόμα και την αλλαγή της βάρδιας τους αν έχουν ανάγκη, αφού η πιο πιθανή απάντηση που θα πάρουν είναι "άμα δεν μπορείς φύγε". Είναι τέτοια η εκμετάλλευση που δεν τη χωράει ο νους του ανθρώπου. Να σε πληρώνουν με 960 δραχμές την ώρα,ποιος να ζήσει μ' αυτά τα λεφτά; Βγάζουν κι από τη μύγα ξίγκι, ακόμα και στην απογραφή που δουλεύουμε 18 και 20 ώρες δεν τις πληρωνόμαστε όπως ορίζει ο νόμος. Εγώ προσλήφθηκα ως καθαρίστρια, σύντομα πέρασα στην πώληση, αλλά εξακολουθούν να με λογαριάζουν ως εργάτρια, ίσως σας τα λέω μπερδεμένα, είμαι όμως πολύ θυμωμένη".

Η εργαζόμενη σχολιάζει και τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί: "Αυτό το χάος στη δουλιά, σε συνδυασμό με τη φρικτή κατάσταση που υπάρχει γενικότερα, σε κάνουν άνω - κάτω. Πρέπει να κλείνεις τα μάτια και να μη βλέπεις, γιατί αν βλέπεις κάηκες. Αγχος απ' τη δουλιά, άγχος για τα άλλα προβλήματα, για το 1.600.000 που δίνω για τη "δωρεάν" παιδεία, για τη σύνταξη που απομακρύνεται. Αν κι εδώ δεν μπαίνει κατά τη γνώμη μου πια το ζήτημα αν θα πάρεις σύνταξη, μπαίνει το ζήτημα αν θα σε αφήσουν να γεράσεις για να πάρεις σύνταξη, για την περίφημη πρόταση να γίνουμε απασχολήσιμοι, ρώτα τον Φώτη να σου πει τι σημαίνει απασχολήσιμος".

Ο Φώτης Παυλόπουλος εργάζεται κι αυτός πέντε ώρες τη μέρα, αλλά οι 960 δραχμές την ώρα δε φτάνουν κι όπως μας λέει: "Αναγκάστηκα να κάνω και δεύτερη δουλιά. Είμαι κι εγώ ένας "απασχολήσιμος" πολίτης. Πώς να κάνεις οικογένεια κι αν την κάνεις πώς να τη ζήσεις με αυτά τα χρήματα, θα πρέπει να γίνεις χίλια κομμάτια και να βρεις χίλιες δουλιές για να εξασφαλίσεις ένα ικανοποιητικό εισόδημα".

Η Βαρβάρα όμως έχει άλλη άποψη, πιστεύει ότι "και χίλιες δουλιές να βρούμε, πάλι τα ίδια θα είναι, ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο εισόδημα, καλύτερες συνθήκες δουλιάς, μια καλύτερη ζωή, είναι να καταλάβουμε ότι μπορούμε ενωμένοι οι εργαζόμενοι να βάλουμε εμπόδιο στην κατηφόρα που μας σπρώχνουν".