"Θαύματα", μικρά και μεγάλα, έκρυβε στα σπλάχνα της η γη στις Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης. Το όμορφο ορεινό χωριό έστειλε στην Αθήνα κειμήλια του μινωικού του πολιτισμού. Κειμήλια που έφεραν στο φως "χαϊδεύοντας" τη γη, με τη σκαπάνη τους επί τριάντα χρόνια, το ζεύγος των αρχαιολόγων, Γιάννης Σακελλαράκης (καθηγητής και έφορος Αρχαιοτήτων) και η επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων δρ. Εφη Σαπουνά - Σακελλαράκη.Αναφερόμαστε στην έκθεση 248 μινωικών αντικειμένων με τίτλο "Αρχάνες",στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης,την οποία θα εγκαινιάσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος,στις 26/5 (8μμ).

Πολύπλευρη η σημασία της έκθεσης: Πρώτον, γιατί για πρώτη φορά το Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης (το μοναδικό προϊστορικό στη χώρα μας) δανείζει εκθέματά του. Δεύτερον, τα αντικείμενα αντιπροσωπεύουν όλες τις χρονικές περιόδους, τις πτυχές της ζωής και τις μορφές της τέχνης στην προϊστορική Κρήτη. Τρίτον, τα εκθέματα, στην πλειοψηφία τους, προέρχονται από συστηματικές ανασκαφές, οι οποίες επιτρέπουν μια σωστή και πλήρη επιστημονική(αρχαιολογική, ιστορική, κοινωνιολογική, πολιτιστική, αισθητική) θεώρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων (κινητών και ακινήτων). Τέταρτον, τα εκθέματα είναι "καρπός" τριαντάχρονου ανασκαφικού μόχθου δύο ανθρώπων, οι οποίοι υπήρξαν τυχεροί με την ποσοτική, την ποιοτική αξία και με την πολυμορφία των ευρημάτων τους (τρίτη και δεύτερη χιλιετία π.Χ).

Οι ανασκαφές στις Αρχάνες έγιναν στο "Ανακτορικό Κτίριο" στη θέση Τουρκογειτονιά, σε σπίτια του σημαντικού μινωικού οικισμού, σε διάφορα νεκροταφεία, μεταξύ των οποίων και το νεκροταφείο στο Φουρνί,που με τα 26 ταφικά κτίρια και τους πέντε θολωτούς τάφους του θεωρείται το σημαντικότερο νεκροταφείο του προϊστορικού Αιγαίου, και σε ιερά, όπως ο ναός στα Ανεμόσπηλια.Ανασκαφές που απέδωσαν μεγάλη ποικιλία έργων τέχνης και χρυσά αντικείμενα από ασύλητους τάφους.

Η έκθεση στήθηκε (από την Ε. Σαπουνά - Σακελλαράκη και ειδικούς των Μουσείων Ηρακλείου και Κυκλαδικής Τέχνης) με χρονολογική κατάταξη και με διδακτικό τρόπο, ώστε ο επισκέπτης να "παρακολουθεί" τα επιτεύγματα, τις συγγένειες, την εξέλιξη των μορφών τέχνης (κεραμική, τοιχογραφία, χαλκουργία, πλαστική, κοσμηματοποιία, σφραγιδογλυφία, ελεφαντουργία) και να διαφωτίζεται σχετικά με την καθημερινή ζωή, τις οικονομικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές, εθιμικές - παραδοσιακές, επικοινωνιακές (με τον εξωκρητικό κόσμο) δραστηριότητες της μινωικής Κρήτης.

Σημειώνουμε ότι με χορηγία του Ιδρύματος Ελένης Νάκου, εκδόθηκε αφίσα, ένας μικρός οδηγός (θα διανέμεται δωρεάν στους επισκέπτες) και σε συνεργασία με τις εκδόσεις "ΑΜΜΟΣ",το δίτομο, εικονογραφημένο, επιστημονικό έργο των ανασκαφέων "Αρχάνες - Μια νέα ματιά στη Μινωική Κρήτη".Τέλος το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στα πλαίσια των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του για παιδιά, εξέδωσε ένα ελκυστικό, εικονογραφημένο, με σύντομα κατατοπιστικά κείμενα, δωδεκασέλιδο.