Κατευθύνσεις και οδηγίες για το πώς πρέπει να περάσει στα χέρια των ιδιωτών ο ευαίσθητος χώρος των επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΤΕ, κλπ.) που συνδέεται με τα βασικά κοινωνικά αγαθά, δίνει στην ελληνική κυβέρνηση ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Εμμέσως πλην σαφώς, ο ΟΟΣΑ - που ιδρύθηκε και λειτουργεί με γνώμονα τη διασφάλιση των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και των πολυεθνικών - διαβλέπει τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών, συνιστά στις χώρες - μέλη (και στην Ελλάδα) να χειριστούν το μεγάλο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων με ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα, ώστε να μην σπιλωθεί ο θεσμός της ιδιωτικοποίησης.

Τα παραπάνω προκύπτουν απ' τη συζήτηση που αναπτύχθηκε κατά την όγδοη σύνοδο της συμβουλευτικής επιτροπής του Οργανισμού για τις ιδιωτικοποιήσεις που συνήλθε στο Παρίσι, με θέμα: "Ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας και Υποδομής - Μέθοδοι και περιορισμοί".Στη σύσκεψη αυτή, μετείχαν αξιωματούχοι από 18 πρώην ανατολικές χώρες και από 17 κράτη - μέλη του ΟΟΣΑ μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση, εκπροσωπήθηκε στην παραπάνω σύσκεψη από τον Αντ. Βγόντζα, προϊστάμενο του πολιτικού γραφείου του πρώην πρωθυπουργού Αν. Παπανδρέου και τον ειδικό γραμματέα αποκρατικοποίησης του ΥΒΕΤ Δ. Παρασκευά.

Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της συνόδου, κύρια μέριμνα των διαμορφωτών της πολιτικής στην περιοχή των Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας, πρέπει να είναι η εισαγωγή του ανταγωνισμού στις ΔΕΚΟ. Ο ρόλος του κράτους- κατά τους διαμορφωτές γνώμης του ΟΟΣΑ - οφείλει να είναι η διευκόλυνση της εισόδου τρίτων μερών τα οποία θα μπορούν να ανταγωνίζονται στο ίδιο επίπεδο με τους καθιερωμένους κυρίως κρατικούς ή ιδιωτικοποιημένους προμηθευτές υπηρεσιών.Η καθιέρωση ενός αποτελεσματικού "θεσμικού πλαισίου" σε περιοχές όπου ο ανταγωνισμός των τιμών και η ευθεία ανταγωνιστικότητα δεν μπορούν ακόμη να καθιερωθούν. Κεντρική μέριμνα είναι η "ευελιξία και η ανταγωνιστικότητα του μηχανισμού ελέγχου τιμών" κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχει κίνητρα σε ιδιώτες επιχειρηματίες, για την αύξηση της παραγωγικότητας και της λειτουργικότητας, επιτρέποντας σε αυτούς να αποκτήσουν ένα σημαντικό τμήμα των κερδών απ' αυτή.

Η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας πριν την ιδιωτικοποίηση θεωρείται απαραίτητη, εξασφαλίζοντας καθαρό διαχωρισμό των εμπορικών λειτουργιών από τις ρυθμιστικές με την ανάθεση των δεύτερων σε κρατικούς οργανισμούς/ρυθμιστές.Η αναδιάρθρωση πριν την ιδιωτικοποίηση σε οικονομίες που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο πρέπει να γίνει με την πώληση (συνήθως ενός πακέτου μειοψηφίας μαζί με το δικαίωμα της διαχείρισης) των κάθετα οργανωμένων μονοπωλίων σε στρατηγικούς ξένους αγοραστές ικανούς να αναδιαρθρώσουν την υποδομή και να επενδύσουν στη διατήρηση και στην ανάπτυξη αυτής.

Εάν αυτές οι προϋποθέσεις δεν πληρωθούν, οι ωφέλειες της ιδιωτικοποίησης - σημειώνει ο ΟΟΣΑ - ενδέχεται να χαθούν μέσω της μείωσης της ευημερίας του καταναλωτή. Είναι προτιμότερο να πραγματοποιούνται οι υψηλότερες άμεσες δαπάνες αναδιάρθρωσης και να εξασφαλίζονται τα μακροπρόθεσμα οφέλη των ανταγωνιστικών αγορών. Οταν εξασφαλισθεί ένα ελάχιστο επίπεδο ανταγωνισμού συνιστάται οι χώρες που βρίσκονται σε μεταβατική περίοδο να αναζητήσουν στρατηγικούς επενδυτές χωρίς να περιορίζονται σε στενές τοπικές αγορές και λιγοστές εγχώριες δυνατότητες διαχειρίσεως.

Στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες, οι δημόσιες προσφορές μετοχών είναι η προτιμόμενη μέθοδος για την ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας.Ωστόσο ένα πρόγραμμα το οποίο στηρίζεται στις δημόσιες προσφορές μετοχών, απαιτεί μια λογική και προσεκτικά σχεδιασμένη στρατηγική ιδιωτικοποιήσεων. Βασική μέριμνα των κυβερνήσεων που εφαρμόζουν προγράμματα ιδιωτικοποίησης, θα πρέπει να είναι η αποφυγή της υπερπροσφοράς στην αγορά και έτσι καθόδου των τιμών.Γι' αυτό το λόγο - σημειώνει ο ΟΟΣΑ - μερικές μεγάλες εταιρίες μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν τμηματικά. Εάν η ιδιωτικοποίηση πρόκειται να καταστεί αξιόπιστη το κράτος πρέπει εκ των προτέρων να δεσμευθεί σε μιαν ουδέτερη παθητική συμπεριφορά προς τη μειοψηφία ή ακόμα την πλειοψηφία των μετόχων. Ο ΟΟΣΑ συνιστά επίσης, την ανάθεση της διαχείρισης της συμμετοχής του κράτους σε ένα ή περισσότερους ιδιωτικούς πράκτορες/ διαχειριστές κεφαλαίων.Κατά τη σύνταξη των συμβατικών όρων, πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση της κοινωφελούς υπηρεσίας, σε περίπτωση συμβατικής αθετήσεως ή αφερεγγυότητας του διαχειριστή!