ΜΟΣΧΑ (Ανταπόκριση Ν. ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ, ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η 15η Μάρτη θα μπει στη νεότερη ιστορία, όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και των χωρών της ΚΑΚ, ως μέρα που δίνει στους βασανισμένους λαούς της καταστρεμμένης με τη βία ΕΣΣΔ την ελπίδα για την ανασύσταση του ενιαίου κράτους. Η Κρατική Δούμα της Ρωσίας με πρωτοβουλία των Κοινοβουλευτικών Ομάδων των ΚΚΡΟ, "Λαϊκής Εξουσίας" και του Αγροτικού Κόμματος υιοθέτησε την απόφαση "Για το βάθεμα της ενοποίησης των λαών, που είχαν δημιουργήσει την ΕΣΣΔ, και την ακύρωση της απόφασης του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΣΟΣΔΡ της 12ης Δεκέμβρη 1991". Με 250 ψήφους υπέρ και 98 κατά η Δούμα κηρύσσει άκυρο και ανυπόστατο το κείμενο που είχε εγκριθεί στις 12 Δεκέμβρη 1991 από το Ανώτατο Σοβιέτ της ΣΟΣΔΡ και ακύρωνε τη συμφωνία του 1922 για τη δημιουργία της ΕΣΣΔ.

Οπως αναμενόταν, η πιο έντονη αντίδραση στην απόφαση της Κρατικής Δούμας ήρθε από το Κρεμλίνο. Ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν από την Πέμπτη το βράδυ, σε συνέντευξη στη ρωσική τηλεόραση, προσπάθησε να αποσιωπήσει τον πραγματικό ρόλο του νεκροθάφτη της Σοβιετικής Ενωσης και να εμφανιστεί στο ρόλο του οπαδού του "βαθέματος της ενοποίησης". Αποκάλεσε την απόφαση "σκανδαλώδη", που "προκαλεί μόνο αγανάκτηση". Διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα, κατηγόρησε τους κομμουνιστές ότι "θέλουν να σηκώσουν θόρυβο και να ματαιώσουν τις εκλογές, διότι δεν έχουν τίποτα άλλο να κάνουν". Σημειώνουμε ότι ακριβώς οι κομμουνιστές έκαναν το παν για να πραγματοποιηθούν οι εκλογές το Δεκέμβρη 1995 για την Κρατική Δούμα και να γίνουν έγκαιρα οι προεδρικές εκλογές στις 16 Ιούνη.

Στο μεταξύ, άλλες αντιδράσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό είναι αντιφατικές. Ο γραμματέας Τύπου της Προεδρίας, Σεργκέι Μεντβέντιεφ, δήλωσε ότι το ντοκουμέντο που υιοθέτησε η Δούμα δεν έχει καμία νομική ισχύ. Επανέλαβε τα λόγια του Γιέλτσιν ότι η πρωτοβουλία των κομμουνιστών "έχει συγκυριακό χαρακτήρα" και θα έχει "απρόβλεπτες συνέπειες" στη χώρα και στις διεθνείς σχέσεις. Αντίθετα, ο σύμβουλος του Προέδρου, Γκεόργκι Σατάροφ, θεωρεί ότι δεν ξέρει ποιος μπορεί να σκεφτεί σοβαρά για το ντοκουμέντο αυτό". Ανώνυμη πηγή του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας διατύπωσε την άποψη ότι η Κρατική Δούμα "ακύρωσε την απόφαση του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΣΟΣΔΡ και επανέφερε στη Ρωσία την ισχύ του Συντάγματος της ΕΣΣΔ". Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ δήλωσε ότι "αγωνίστηκε για τη διατήρηση της ΕΣΣΔ", αλλά χαρακτήρισε εσφαλμένη την απόφαση, γιατί δε λαμβάνει υπόψη τις νέες πραγματικότητες.

Ο Πρόεδρος της Γεωργίας Εντουάρντ Σεβαρντνάτζε επισήμανε ότι η απόφαση αυτή "μπορεί να υπονομεύσει τις εύθραυστες βάσεις εμπιστοσύνης". Ο υπουργός Εξωτερικών της Λευκορωσίας Βλαντίμιρ Σένκο ανέφερε ότι η απόφαση του ρωσικού Κοινοβουλίου δε θα έχει καμιά νομική συνέπεια. Αντίθετα, σύμβουλος του Προέδρου της Κιργιζίας Ασκάρ Ακάγεφ θεωρεί ότι η απόφαση "θα έχει συνέπειες". Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, δήλωσε ότι "η ιστορία δεν μπορεί να γυρίσει πίσω".

Με επιφύλαξη αντέδρασαν στην απόφαση της Κρατικής Δούμας της Ρωσίας οι τρεις Δημοκρατίες της Βαλτικής. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Εσθονίας Γιούρι Αρούζο ανέφερε ότι η απόφαση "στερείται νομικής βάσης". Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Λετονίας Ρίσαρντς Μουίσινς επισήμανε ότι η απόφαση "εντάσσεται στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας για τις ρωσικές προεδρικές εκλογές. Τέλος, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Λιθουανίας Ρίτσαρντ Ντεγκούτις δήλωσε τι η απόφαση αυτή δεν αφορά τη Λιθουανία, τονίζοντας ότι υπάρχουν οι συμφωνίες που αφορούν την ανεξαρτησία των Βαλτικών Χωρών.