Στα χέρια του υπουργού Δικαιοσύνης Ε. Βενιζέλου βρίσκεται το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου για τις υιοθεσίες και σύντομα αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Με το νέο νομοσχέδιο, επέρχονται αλλαγές στο θέμα της μυστικότητας της υιοθεσίας και κατοχυρώνεται το δικαίωμα στα θετά παιδιά να μπορούν να πληροφορηθούν τις ρίζες της καταγωγής τους, μετά την ενηλικίωσή τους.Μάλιστα, με μεταβατική διάταξη, όπως είπε χτες ο υπουργός Δικαιοσύνης, εξασφαλίζεται το δικαίωμα να γνωρίσουν την καταγωγή τους και τα θετά παιδιά για υιοθεσίες που πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν.

Με το ίδιο νομοσχέδιο, που έχει επεξεργαστεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή υπό τον καθηγητή Ι. Δεληγιάννη, προβλέπεται η σύσταση στα δικαστήρια ειδικού τμήματος, που θα έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα την εκδίκαση υποθέσεων του Οικογενειακού Δικαίου. Το τμήμα αυτό θα στελεχώνεται από δικαστές με ειδική επιμόρφωση σε θέματα Οικογενειακού Δικαίου και θα επικουρείται από στελέχη της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Τέλος, προβλέπεται και ο θεσμός αναδοχής ανηλίκου, σε περιπτώσεις που οι θεσμοί της γονικής μέριμνας και επιτροπείας δε λειτουργούν και δεν εγγυούνται τη φροντίδα του ανήλικου τέκνου.

Σχετικά με το επίμαχο θέμα των "ιδιωτικών υιοθεσιών" και κατ' επέκταση της εμπορίας βρεφών, που απασχόλησε έντονα τον τελευταίο καιρό την κοινή γνώμη και τα μέσα ενημέρωσης, η νομοπαρασκευαστική επιτροπή δεν προχώρησε στην απαγόρευσή τους, επικαλούμενη πως η κατάργηση των "ιδιωτικών υιοθεσιών" θα οδηγήσει σε εικονικές κυοφορίες και τοκετούς. Με το νέο νομοσχέδιο, αυξάνονται στο διπλάσιο οι ποινές που προβλέπονται στο ισχύον Δίκαιο για την εμπορία βρεφών.

Αναλυτικότερα, στο σχέδιο νόμου καθορίζονται οι εξής ρυθμίσεις στις υιοθεσίες των ανηλίκων:

• Καθιερώνεται η ανώτατη διαφορά ηλικίας των 45 χρόνων, ανάμεσα σ' αυτόν που υιοθετεί και τον υιοθετούμενο, καθώς και ανώτατο όριο ηλικίας για τον υιοθετούντα, που είναι το εξηκοστό έτος.
• Προκειμένου να πραγματοποιηθεί υιοθεσία παιδιού, είναι απαραίτητη η συναίνεση του ανηλίκου, εφόσον έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας.
• Εισάγεται ο θεσμός της συναινετικής λύσης για την υιοθεσία μετά την ενηλικίωση του παιδιού, ενώ περιορίζονται σημαντικά οι δυνατότητες ανατροπής της υιοθεσίας και της δικαστικής λύσης, λόγω ελαττωμάτων κατά την τέλεσή της.

Το νομοσχέδιο επιφέρει αλλαγές και στο θεσμό της επιτροπείας ανηλίκου.Ο θεσμός αυτός λειτουργεί στις περιπτώσεις που έχουν πεθάνει οι δύο γονείς του ανηλίκου, αλλά και στις περιπτώσεις που δε λειτουργεί ομαλά η γονική μέριμνα. Παράλληλα, με το νομοσχέδιο, παρέχεται η δυνατότητα στο δικαστήριο να κινεί αυτεπάγγελτα το διορισμό επιτροπείας ανηλίκου.

Στις περιπτώσεις που οι θεσμοί της γονικής μέριμνας και της επιτροπείας ανηλίκου αδυνατούν να λειτουργήσουν ικανοποιητικά, έχουμε το θεσμό της αναδοχής ανηλίκου.Η πραγματική φροντίδα του ανηλίκου και της επιμέλειάς του ανατίθεται σε ανάδοχους γονείς. Με το σχέδιο νόμου, τίθεται ο όρος ότι αυτή η ανάθεση θα γίνεται, όταν δε συμφωνούν οι φυσικοί γονείς στην επιμέλεια του παιδιού τους και κατόπιν προηγούμενου δικαστικού ελέγχου.

Σε περίπτωση που δε βρίσκεται κατάλληλη οικογένεια, συγγενική ή φιλική, να αναλάβει τη φροντίδα του ανηλίκου, το δικαστήριο θα μπορεί να απευθύνεται στο υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, για να μεριμνήσει μέσω των φορέων που εποπτεύει για την τοποθέτηση του ανηλίκου σε μια από τις οικογένειες των προγραμμάτων ανάδοχων οικογενειών, που τελούν υπό τον έλεγχο και την εποπτεία του.

Γ. ΓΕΩΡΓΟΥΒΙΑΣ