Πριν μια βδομάδα, από τις 14-18 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση των απανταχού Ποντίων, στο Βατούμ της Γεωργίας, ύστερα από πρόσκληση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων, στην οποία παραβρέθηκε και ο Σπύρος Χαλβατζής, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στη συνάντηση αυτή συμμετείχαν εκπρόσωποι από ποντιακά σωματεία της Ελλάδας, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Γεωργίας, της Ρωσίας, του Καζαχστάν, της Ουκρανίας και της Αυστραλίας.

Με την ευκαιρία αυτή, είχαμε τη δυνατότητα να μιλήσουμε μαζί του.

- Με αφορμή τη συνάντηση των απανταχού Ποντίων στο Βατούμ της Γεωργίας είχατε την ευκαιρία να επισκεφθείτε και την Τραπεζούντα της Τουρκίας. Μπορείτε να σκιαγραφήσετε μια γενική εικόνα της κατάστασης εκεί;

- Εκτός από την Τραπεζούντα, επισκεφθήκαμε και ορισμένα άλλα χωριά της Τουρκίας στα οποία κατοικούν πολλοί Πόντιοι, ελληνικής καταγωγής. Σε αυτές τις περιοχές της Τουρκίας φαίνεται ξεκάθαρα η πολύ μεγάλη οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική καθυστέρηση. Παράλληλα, θα ήθελα να επισημάνω την πολύ έντονη παρουσία της αστυνομίας και του στρατού, όπου ήταν συχνή η εμφάνισή τους με προτεταμένα τα όπλα.

Βέβαια και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, σε ένα χωριό που επισκεφθήκαμε, την Τόνια, που βρίσκεται λίγο έξω από την Τραπεζούντα, και στο οποίο κατοικούν πολλοί ελληνόφωνες, ήταν ολοφάνερη η συμπάθεια που μας έδειξαν οι κάτοικοι του χωριού. Χαρακτηριστικό είναι ότι βρέθηκαν εκεί νέοι άνθρωποι οι οποίοι σήκωσαν ένα πλακάτ, που μόλις το είχαν γράψει, με το σύνθημα "Ζήτω η Φιλία των Λαών". Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι παρά τις άσχημες συνθήκες του αντιδραστικού στρατοκρατικού καθεστώτος της Τουρκίας, υπάρχουν νέοι άνθρωποι που παλεύουν, ελπίζουν και αγωνίζονται. Παλεύουν για την ειρήνη και τη φιλία ανάμεσα στους λαούς, παλεύουν ενάντια στο καθεστώς τρομοκρατίας που επικρατεί σήμερα στην Τουρκία. Η συνάντηση των ποντιακών οργανώσεων συζήτησε τα σοβαρά προβλήματα των Ποντίων, πολλά από τα οποία αφορούσαν τους παλιννοστούντες στη χώρα μας (αποκατάστασή τους, προβλήματα εργασίας, γλώσσας και μόρφωσης, στέγης, στρατολογικά κλπ).

- Στο Βατούμ της Γεωργίας ποια είναι η κατάσταση;

- Η Γεωργία είναι μια πολύ "πλούσια" χώρα. Τα εδάφη της έχουν τη δυνατότητα να παράγουν πάρα πολλά προϊόντα και αυτό εξαιτίας των άριστων κλιματολογικών συνθηκών. Ιδιαίτερα η περιοχή της Νότιας Γεωργίας είναι αυτή που έχει τις μεγαλύτερες βροχοπτώσεις. Εχει πλούσια βλάστηση και κυριαρχεί το πράσινο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει όλες τις προϋποθέσεις να προοδεύσει ως χώρα. Και αυτό που γνωρίζουμε και από το παρελθόν είναι ότι η χώρα αυτή, στα πλαίσια της ΕΣΣΔ, είχε ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από το μέσο όρο της Σοβιετικής Ενωσης.

Σήμερα, η εικόνα που δείχνει αυτή η χώρα, αλλά και από τις συζητήσεις που είχαμε με ανθρώπους που ζουν εκεί, φαίνεται καθαρά ότι το βιοτικό επίπεδο έχει πέσει πάρα πολύ. Υπάρχουν πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας. Σε ό,τι αφορά την αγροτική παραγωγή, είναι τέτοια η κατάσταση που είτε δεν απορροφάται είτε δεν υπάρχει η δυνατότητα διάθεσής της, με αποτέλεσμα οι αγροτικοί πληθυσμοί να ζουν κάτω από πολύ δύσκολες, κάτω από τραγικές συνθήκες.

Οδυνηρή είναι και η κατάσταση των ηλικιωμένων και των συνταξιούχων. Οι αποδοχές τους είναι ελάχιστες και δυσκολεύονται να επιβιώσουν, ενώ οι κοινωνικές αποδοχές έχουν εξαλειφθεί. Δεν έχουν καν ιατρική περίθαλψη ούτε μπορούν να αγοράσουν τα φάρμακά τους.

Στο δρόμο από το Βατούμ μέχρι την Τιφλίδα, την πρωτεύουσα της Γεωργίας, είδαμε την εικόνα της εγκατάλειψης. Μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, που κάποτε οι θόρυβοι των μηχανών ακούγονταν πολύ μακριά, σήμερα έχουν σωπάσει. Εγκαταλειμμένα εργοστάσια, μεγάλες παραγωγικές μονάδες έχουν κλείσει. Σιδηροδρομικές γραμμές των ηλεκτρονικών σιδηροδρόμων που ενώνουν το Βατούμ με την Τιφλίδα δε λειτουργούν ή υπολειτουργούν, όπως μας είπαν. Εμείς είδαμε ούτε ένα τρένο να κινείται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας, και αυτό λόγω της έλλειψης ενέργειας. Στο ίδιο το Βατούμ υπάρχουν συχνές διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος. Προσωπικά είχα τη δυνατότητα να κάνω συγκρίσεις, γιατί σε προηγούμενη επίσκεψή μου στην Τιφλίδα, πριν από 13 περίπου χρόνια, γνώρισα τη μεγάλη και πολύπλευρη ανάπτυξη που είχε. Η χώρα που είδα δεν έχει σχεδόν καμιά σχέση με το χτες.

Οι αλλαγές που σημειώθηκαν μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης οδήγησαν σε μια συνολικότερη οπισθοδρόμηση για την κοινωνία της Γεωργίας. Στην Τιφλίδα, μπορεί κανείς να δει ένα - δύο μεγάλα υπερσύγχρονα ξενοδοχεία που κατασκεύασαν διάφορες πολυεθνικές, τα οποία είναι για τους ξένους που επιδιώκουν να κάνουν επενδύσεις. Η προσπάθεια διείσδυσης του ξένου πολυεθνικού κεφαλαίου είναι έντονη με στόχο να απομυζήσουν όλους τους παραγωγικούς πόρους της χώρας. Αναπτύσσεται όμως, και αυτό φαίνεται, μια ομάδα νεοκαπιταλιστών, οι οποίοι δρουν με τη "λογική" όπως λένε, οι κάτοικοι "της γεωργιανής μαφίας". Υπάρχουν τέτοιες δυνάμεις οι οποίες αναπτύσσονται, υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει ένα μεγάλο μέρος του πλούτου της χώρας και προσπαθούν και αξιοποιούν αυτές τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες.

- Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα που βγάζετε;

- Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο αβίαστα μπορεί να καταλήξει ο επισκέπτης είναι: πρώτον, οι ανατροπές που σημειώθηκαν στην ΕΣΣΔ πισωγύρισαν τη χώρα για δεκάδες χρόνια. Οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά. Δεύτερον, οξύνονται όλα τα προβλήματα του λαού. Ο λαός της Γεωργίας είχε κατακτήσει ένα υψηλό επίπεδο ζωής. Συχνά στη χώρα μας είχαμε γνωρίσει τους "πρεσβευτές" τους που ήταν τα περίφημα Γεωργιανά μπαλέτα. Κατά πώς μας έλεγαν διάφοροι αρμόδιοι αυτά τα πολιτιστικά συγκροτήματα δυσκολεύονται σήμερα να λειτουργήσουν γιατί δεν έχουν τα υλικά μέσα. Τρίτον και σημαντικότερο, οι παραγωγικές δυνάμεις που απαξιώνονται είναι σχεδόν αδύνατον να μπορέσουν να ξαναλειτουργήσουν. Εργοστάσια που έχουν κλείσει εδώ και 6 χρόνια σκουριάζουν και δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα επαναλειτουργίας τους. Το τέταρτο είναι ότι αργά και βασανιστικά αρχίζουν οι λαϊκές δυνάμεις να ανασυντάσσονται. Ο λαός κρίνει και συγκρίνει το χτες με το σήμερα και αρχίζει να συσπειρώνεται σε αγωνιστική κατεύθυνση. Ο χρόνος θα δείξει πόσο διάστημα θα απαιτήσει η επανασυσπείρωση, η επανασύνταξη, η πάλη για ένα νέο ξεκίνημα και εκεί. Υπάρχουν και στη Γεωργία δυνάμεις που ελπίζουν και αγωνίζονται.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ