ΑΓΚΥΡΑ - ΒΑΓΔΑΤΗ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Με την υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, να φέρεται προωθούσα την απόφαση "προστασίας των συνόρων της χώρας" από την απειλή των Κούρδων ανταρτών, η θρυλούμενη έφοδος τουρκικών στρατευμάτων στο έδαφος του Βορείου Ιράκ θεωρείτο χτες περίπου βέβαιη, αλλά χωρίς να έχει διευκρινιστεί το πότε θα αρχίσει.

Στόχος της επιχείρησης, η οποία, κατά τα φαινόμενα, έχει την έγκριση της Ουάσιγκτον, θεωρείται, επισήμως, η δημιουργία μιας "ζώνης ασφαλείας" μεταξύ της τουρκοϊρακινής μεθορίου, από την οποία διεισδύουν στο τουρκικό έδαφος αντικαθεστωτικοί μαχητές του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ).

Τούρκοι επίσημοι αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν ότι πραγματοποιούνταν χτες προετοιμασίες για μια μαζικής κλίμακας, από αέρος και εδάφους, επιχείρηση. Αλλά ένας ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών είπε ανώνυμα στο "Ασοσιέιτεντ Πρες" ότι θα εξαπολύσουν επιθέσεις πέραν των ιρακινών συνόρων, για να καταδιώξουν κουρδικές ομάδες.

Μια ερμηνεία της φημολογούμενης τουρκικής ανάληψης δράσης στο Βόρειο Ιράκ μπορεί να είναι ότι η Αγκυρα (ή, τουλάχιστον, το μιλιταριστικό της πλέγμα και οι πολιτικοί του "εκπρόσωποι") επιχειρεί να καλύψει το κενό εξουσίας που άφησε η σύγκρουση των δύο κύριων κουρδικών οργανώσεων. Πρόκειται για ζήτημα "άμεσης προτεραιότητας", καθώς υπάρχει για την Αγκυρα ο φόβος το κενό να καλυφθεί από το ΡΚΚ...

Πάντως, η τουρκική κυβέρνηση δείχνει διχασμένη μεταξύ των ισλαμιστών του Νετσμετίν Ερμπακάν και της τάσης που εκφράζει η Τανσού Τσιλέρ. Η πρώτη τάση αντιτίθεται στην αμερικανική δράση, καθώς θεωρεί ότι απειλεί την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ, κάτι το οποίο η Τουρκία απεύχεται, δεδομένου ότι πιθανότατα θα σημάνει τη δημιουργία ενός αυτόνομου κουρδικού κρατιδίου. Η δεύτερη τάση, αυτή της οποίας ηγείται η Τσιλέρ, θεωρεί ότι η χώρα της θα πρέπει να αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη από την υπόθεση. Σε αυτή την προσπάθεια, είναι πιθανό, κατά διπλωματικές πηγές, να συνεργαστεί με το ιρακινό Δημοκρατικό Κόμμα Κουρδιστάν, το οποίο συνεργάστηκε και με τον Σαντάμ Χουσεϊν στην πρόσφατη κρίση.

Η φημολογούμενη τουρκική επιχείρηση δείχνει να έχει μια κατ' αρχάς μίνιμουμ αμερικανική αποδοχή, αλλά αυτό μπορεί να μη συνεχιστεί για πολύ, κάτι που δικαιολογεί και τις τουρκικές διαβεβαιώσεις ότι "η επιχείρηση δε θα διαρκέσει". Η Γαλλία, αντίθετα, φαίνεται να αποδοκιμάζει την τουρκική πρόθεση, καθώς το Παρίσι θεωρεί ότι μια τέτοια επιχείρηση "παραβιάζει" αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η ίδια η Βαγδάτη αντιδρά προσεκτικά, καθώς αφ' ενός εγκρίνει τη στάση της Αγκυρας στην πρόσφατη κρίση (απείχε σαφώς της αμερικανικής γραμμής) και αφ' ετέρου λαμβάνει υπόψη της τη... σχεδόν κοινή δράση των δύο χωρών κατά των Κούρδων. Πέραν της χλιαρής φραστικής αντίδρασης στις τελευταίες τουρκικές κινήσεις, τις οποίες ο Ιρακινός υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε "αδικαιολόγητες", δεν υπήρξε άλλου είδους αντίδραση σ' αυτές.

Η τουρκική αντιπολίτευση ζήτησε πιεστικά χτες την παραίτηση της υπουργού Εξωτερικών Τανσού Τσιλέρ, λόγω της ψευδούς δήλωσής της ότι κατά την κρίση στο Ιράκ είχε συνομιλίες με τον Αμερικανό Πρόεδρο Κλίντον.

Η Τσιλέρ ισχυρίστηκε δύο φορές σε δηλώσεις της ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κλίντον, κάτι το οποίο απεδείχθη αργότερα ότι δε συνέβη. Η αποκάλυψη ότι δεν υπήρξε καμία τηλεφωνική επικοινωνία προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις από το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ και το Κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς, του Μπουλέντ Ετσεβίτ. Ο τελευταίος ζήτησε άμεση παραίτησή της, επειδή "έφερε ολόκληρη την Τουρκία σε δύσκολη θέση".