Με τη φράση "όλα αλλάζουνε και όλο τα ίδια μένουν", συνηθίζεται να κλείνουν οι ανασκοπήσεις των χρόνων που τελειώνουν. Ομως τούτη τη φορά το συμπέρασμα είναι ακριβώς το αντίθετο. Γιατί μέσα στο 1994 τίποτα δεν άλλαξε, αλλά και τίποτα πια δεν είναι ίδιο, όπως πριν. Η βήμα προς βήμα καταγραφή των γεγονότων που σημάδεψαν το 1994 δείχνει ότι ο Μαρξ ήξερε τι έλεγε όταν "θύμιζε" στον Χέγκελ πως η ιστορία γράφεται ως τραγωδία και επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Το 1994 υπήρξε και φάρσα και τραγωδία που παίχτηκε στις πλάτες του ελληνικού λαού αλλά και των λαών της Βαλκανικής. Η ζωή θα αποδείξει αν το 1995 θα "διδαχτεί" από το πέρσι, φέρνοντας μαζί του ελπιδοφόρα σπέρματα. Με πιο ελπιδοφόρα εκείνα που θα αποδεικνύουν ότι τελικά οι λαοί, μαζί και ο ελληνικός, θα διεκδικήσουν το ρόλο τους ως βασικοί πρωταγωνιστές στο γράψιμο της ιστορίας.

ΓΕΝΑΡΗΣ

Η καλή χρονιά από την αρχή φαίνεται...

Η αυγή του 1994 υπήρξε ενδεικτική για το τι θα ακολουθούσε. Η ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από την κυβέρνηση συνδυάστηκε με τους ύμνους του Α. Παπανδρέου για τη "Λευκή Βίβλο" και την αποδοχή της εντολής για σύνταξη νέου προγράμματος "σύγκλισης".Ακολουθεί η μετάβαση του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες όπου, στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, ομιλεί περί του "καθοδηγητικού ρόλου της συμμαχίας" και δηλώνει, οπαδός του "ευφυούς" σχεδίου του Κλίντον, αποκαλούμενο ως "Συνεταιρισμός για την Ειρήνη". Στη δεύτερη συνάντησή τους, μερικούς μήνες αργότερα, φίλος πια με τον Μπιλ, ο πρωθυπουργός θα του ανοίξει την καρδιά του. Μέχρι και το "σιδηρούν παραπέτασμα" θα στηλιτεύσει για να τον ευχαριστήσει. Μέχρι να φτάσει εκείνη η στιγμή, η κυβέρνηση δε χάνει το χρόνο της. Ανακοινώνει την εισοδηματική πολιτική του 5+σν5% που οδηγεί σε νέες εισοδηματικές απώλειες τους μισθωτούς.Οι 1.600 εργαζόμενοι της ΛΕΚΚΑ, της ΤΕΟΚΑΡ και της "Βαμβακουργίας" γίνονται από τους πρώτους που βιώνουν τη "Λευκή Βίβλο" μέσα από το φάσμα της ανεργίας. Η κυβέρνηση βρίσκει τη "λύση" αυξάνοντας τα όρια των καταναλωτικών δαπανών και προτείνοντας στους εργαζόμενους να ζήσουν με δανεικά...

ΦΛΕΒΑΡΗΣ

Η οριστικοποίηση ξεπουλήματος του Σκαραμαγκά και οι δηλώσεις εκποίησης των καζίνο, ακολουθούν ως φυσική συνέπεια. Την ίδια ώρα η Κομισιόν ζητά τη δραματική μείωση των τιμών για τα ελληνικά προϊόντα. Στο Σκοπιανό η μισή στροφή που επιχειρείται δίνει και πάλι τη θέση της στην ένταση της ονοματολογίας. Παράλληλα καλλιεργείται η τεχνητή ένταση με την Τουρκία. Εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα συμψηφισμού στο θέμα των υποκλοπών. Η σύσταση Προανακριτικής κατά Μητσοτάκη - Μπακογιάννη συνοδεύεται από πρόταση της ΝΔ για διακοπή της αναστολής της δίωξης Παπανδρέου για τις υποκλοπές του 1986 - 89. Μέσα σ' αυτό το ρεσιτάλ υποκρισίας, τα δολοφονικά περίστροφα της "17Ν" εκπυρσοκροτούν και ο Μ. Βρανόπουλος πέφτει νεκρός. Ηξερε πολλά... Οι πλημμύρες χτυπούν την ανοχύρωτη Αθήνα. Τα Ανω Λιόσια μετατρέπονται σε λίμνη. Οσο για τον Ε. Γιαννόπουλο επιχορηγεί με χρήματα της Εργατικής Εστίας σκυλάδικα και στριπτιζάδικα...

ΜΑΡΤΗΣ

Η θρασύτατη πατριδοκαπηλία φτάνει σε έσχατα όρια. Τρεις κυβερνητικοί βουλευτές κατηγορούν ως "ανάξιους Ελληνες" τους 21 διανοούμενους που τάχθηκαν κατά του εμπάργκο. Απαγορεύεται για αρκετές ώρες η είσοδος υιοθετημένου από ελληνική οικογένεια νεογέννητου από τα Σκόπια γιατί δεν έχει βίζα! Δεύτερο κρούσμα επίθεσης αστυνομικού κατά Αλβανού. Ανθυπαστυνόμος σκοτώνει τον μετανάστη και πάει για ύπνο! Ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούν διαφήμιση σε αμερικανικό περιοδικό η οποία αναφέρει πως η Ελλάδα διασώθηκε το 1946-49 από εισβολείς κομμουνιστές με τη βοήθεια των ΗΠΑ! Η κυβέρνηση αρνείται να προχωρήσει σε άμεση αποδοκιμασία του δημοσιεύματος. Αρνείται, επίσης, να δεχτεί τον επαναπατρισμό 1.500 πολιτικών προσφύγων γιατί δεν είναι 100% Ελληνες το γένος! Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιείται ένα ακόμα εθνικιστικό συλλαλητήριο στο οποίο εξαναγκάζονται να συμμετάσχουν μαθητές και στρατευμένοι.

Την ίδια ώρα οι επιδιαιτητές περί του Σκοπιανού έχουν μετατρέψει τη χώρα σε κέντρο διερχομένων. Στα υπόλοιπα μέτωπα, ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπ. Γκάλι καλεί τουρκικά ειρηνευτικά στρατεύματα στη Βοσνία. Διατηρείται ανοιχτό το θέμα για παρουσία και Ελλήνων. Ο Ντενκτάς απειλεί να εκδιώξει την εγκλωβισμένη στα Κατεχόμενα δασκάλα Ε. Φωκά,ενώ δολοφονείται ο πρόεδρος της Επιτροπής Αλληλεγγύης του Κουρδιστάν, Κύπριος, Θ. Γεωργιάδης.

Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση και οι συνεργάτες της αρνούνται τις προτάσεις του ΚΚΕ για διαλεύκανση των υποκλοπών. Τα μεγάλα έργα εξαγγέλλονται και πάλι. Εισάγονται χαριστικές φορολογικές ρυθμίσεις για τους κακοπληρωτές του δημοσίου. Τα ΜΑΤ τίθενται στην υπηρεσία του Λαμπράκη και κατά των διαδηλωτών που εναντιώνονται στην καταστροφή του Πάρκου Ελευθερίας. Η υπόθεση χρηματισμού δημοσιογράφων από το ΥΠΕΞ οδηγείται σε κουκούλωμα, ενώ ο πόλεμος των εκδοτών είναι πλέον φανερός. Στο χώρο της ΝΔ ο Μ. Εβερτ ασχολείται με την αποκήρυξη του Μητσοτακικού παρελθόντος του κόμματος. Το 5ο ναυτικό δυστύχημα από την αρχή του έτους γίνεται στα στενά του Βοσπόρου με τη σύγκρουση δυο ελληνόκτητων πλοίων, αυξάνοντας των αριθμό των αδικοχαμένων. Η Ελλάδα δέχεται τη σωρό της Μελίνας Μερκούρη από τις ΗΠΑ.

ΑΠΡΙΛΗΣ

Με το ταξίδι Παπανδρέου στις ΗΠΑ παραδίδεται "γη και ύδωρ" προς το Λευκό Οίκο. Η δήλωση του πρωθυπουργού "πάμε χέρι χέρι με τον Κλίντον" είναι πλέον μνημειώδης και γίνεται τη στιγμή που οι επιθέσεις του ΝΑΤΟ κατά της Βοσνίας είναι αλλεπάλληλες.

Επικίνδυνη διαγράφεται η ένταση μεταξύ Ελλάδας - Αλβανίας λόγω του επεισοδίου της Επισκοπής και ακολουθούν απελάσεις διπλωματικών υπαλλήλων, ενώ η χώρα είναι υπόδικη στο Ευρ. Δικαστήριο λόγω του εμπάργκο. Ο πατριάρχης δέχεται απειλές από ισλαμιστές και η ένταση με την Τουρκία οξύνεται. Χωρίς αποτελέσματα πραγματοποιείται η συνάντηση Παπανδρέου - Γκάλι.Το ΚΚΕ προτείνει διεθνή διάσκεψη για το Κυπριακό και το ΑΚΕΛ διατυπώνει τους φόβους για ντε φάκτο διχοτόμηση. Το ΔΝΤ και ο... Μ. Εβερτ, καλούν την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μέτρα - σοκ. Αποφασίζεται "ψαλίδι" στις δαπάνες του ΙΚΑ και περικοπή κατά 200 δισ. των κοινωνικών δαπανών, ενώ η απόφαση των Βρυξελλών μιλά για περιορισμό των αγροτικών καλλιεργειών. Την ιδία εποχή η κυβέρνηση εξαπατά και υπονομεύει τον αγώνα των καπνοπαραγωγών και με το φορολογικό νομοσχέδιο γονατίζει τα λαϊκά στρώματα. "Θετικό", λέει ο ΣΕΒ. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το πυροτέχνημα της βασιλικής περιουσίας για αποπροσανατολιστικούς λόγους. Οσον αφορά τα ΜΜΕ, η κρίση στον "Ελεύθερο Τύπο" προκαλεί δυσοσμία από τις καταγγελίες των εμπλεκόμενων, ενώ επισημοποιείται το διαζύγιο του ειδυλλίου Παπανδρέου - Αυριανής μέσω διαψεύσεων του πρώτου σε δημοσιεύματα της δεύτερης.

Στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, όπου αποθεώνονται "οι λίστες και οι λίσταρχοι", σημειώνεται ρεσιτάλ καιροσκοπισμού από τον Α. Παπανδρέου που μιλά από το βήμα σαν να μην ήταν πρωθυπουργός ή σαν να ήταν πρωθυπουργός σε άλλη χώρα. Η ανεξαρτητοποίηση του βουλευτή Χρ. Καλαϊτζίδη από τη ΝΔ προηγείται του συνεδρίου του κόμματος που διεξάγεται σε κλίμα πολυδιάσπασης και θέτει ουσιαστικά τον Α. Ανδριανόπουλο εκτός παράταξης. Αργότερα ο Χρ. Καλαϊτζίδης προσχωρεί στην Πολιτική Ανοιξη και στα πλαίσια των "ανταλλαγών" ο Δ. Σταμάτης γυρίζει στη ΝΔ.

Ο Γ. Γεννηματάς χάνει τη μάχη με τον καρκίνο.

ΜΑΗΣ

Η δήλωση του μήνα: Ο Α. Παπανδρέου, ισχυρίζεται πως ποτέ δεν είπε στην προεκλογική περίοδο του Οκτώβρη 1993 ότι δε θα επιβάλλει νέους φόρους! Καθώς η πολιτική ζωή εισέρχεται στην προεκλογική περίοδο των ευρωεκλογών, η κυβέρνηση αρνείται να πάρει τα στοιχειώδη μέτρα για την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών. Τα ιδιωτικά ΜΜΕ τελούν εν πλήρει ασυδοσία, χωρίς καμία ντροπή στήνουν προεκλογικές εκπομπές που καμία σχέση δεν έχουν με τις ευρωεκλογές, αλλά με τα εκάστοτε γκάλοπ που θέλουν να πλασάρουν. Η κυβέρνηση δηλώνει ανίκανη να επιβάλει μια τάξη αφού, όπως ανακαλύπτει, υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου... Κατά τα άλλα η αγωνία των κυβερνητικών στελεχών εξαντλείται στις μεταξύ τους κόντρες περί της ορθότητας του ωραρίου των νυχτερινών κέντρων. Την ίδια περίοδο το ΚΚΕ προκαλεί συνεδρίαση της Βουλής με θέμα τη Λευκή Βίβλο όπου ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και Πολιτική Ανοιξη ομόφωνα δηλώνουν υπέρμαχοι της εφαρμογής της,ενώ το σχέδιο νόμου του Κόμματος για τη διατήρηση του ΟΤΕ στο δημόσιο, αποκαλύπτει την ομοφωνία των εκποιητών. Από την πλευρά του ο κρατικός μηχανισμός λειτουργεί άριστα. Ετσι, το υπουργείο Προεδρίας εκδίδει εγκύκλιο με την οποία ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους ότι οι ευρωεκλογές δεν είναι εκλογές (!!) και άρα οι προσλήψεις των "δικών μας παιδιών" είναι ελεύθερες... Παράλληλα προωθείται το νομοσχέδιο για τα ενοίκια που συνιστά επέκταση του καθεστώτος της απελευθέρωσης, ο αποπροσανατολισμός γνωρίζει νέες δόξες καθώς οι κάλπικες αντιπαραθέσεις περί την ΑΓΕΤ εντείνονται και εκδίδεται η εγκύκλιος που επιτρέπει απογείωση των ασφαλίστρων των οχημάτων κατά 100%. Την ίδια περίοδο η δραχμή δέχεται τη συντονισμένη επίθεση των κερδοσκόπων. Και ω του θαύματος! η κυβέρνηση τους επιβραβεύει επισπεύδοντας την απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων, νομιμοποιώντας έτσι τη φυγάδευση κεφαλαίων στο εξωτερικό.

Από τα χαρακτηριστικά του μήνα είναι βέβαια το "λύσιμο" της γλώσσας κάποιων στελεχών του ΠΑΣΟΚ που "κόβονται" από την ευρωλίστα. Τότε ακριβώς ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Κωστόπουλος θυμάται ότι την περίοδο 1988 - 89 επιχειρούσε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα για την υπόθεση Κοσκωτά... Από την άλλη ο Δ. Τσοβόλας επαναλαμβάνει τα περί λυκοφιλιών της κυβέρνησης με τα μεγάλα συμφέροντα, ο Θ. Πάγκαλος θυμάται τις παλιότερες απόψεις για τη"χαμένη υπόθεση" του ονόματος στο θέμα των Σκοπίων. Είναι η εποχή που η κυβέρνηση δηλώνει ότι κουβεντιάζει και το όνομα, ενώ οι ΗΠΑ τορπιλίζουν τις ελληνοαλβανικές σχέσεις θεωρώντας ως κατάλληλη περίοδο να πουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα καταπίεσης της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, τη στιγμή που το καθεστώς Μπερίσα επιδίδεται σε συλλήψεις μειονοτικών.

ΙΟΥΝΗΣ

Οι ευρωεκλογές της 12ης Ιούνη στιγματίζονται από τη δολοφονική απόπειρα των υποψηφίων ευρωβουλευτών του ΚΚΕ Β. Εφραιμίδη και Γ. Θεωνά στη Θεσσαλονίκη.Γεγονός που επαναφέρει στις μνήμες εποχές Γκοτζαμάνη. Σε αυτό βοηθά αρκούντως και η στάση της κυβέρνησης που διά του Στ. Παπαθεμελή μετατρέπεται σε συνήγορο των επίδοξων δολοφόνων. Παράλληλα, το γεγονός της δολοφονικής απόπειρας θα αποτελέσει αφορμή για να καταγράψουν ορισμένοι προύχοντες των ΜΜΕ μερικές από τις πιο άθλιες στιγμές τους, ταγμένοι στην προσπάθεια να μετατρέψουν τα θύματα σε θύτες και το αντίστροφο. Τα αποτελέσματα των εκλογών αποτελούν μια πρώτη έκφραση της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στο δικομματισμό, ενώ καταγράφουν μια σαφή ανοδική πορεία του ΚΚΕ. Τα αποτελέσματα (ΠΑΣΟΚ 37,6%, ΝΔ 32,7%, Πολιτική Ανοιξη 8,65%, ΚΚΕ 6,3%,"ΣΥΝ" 6,25%) εκτός του ότι προκαλούν σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό των δυο εταίρων, εκθέτουν ανεπανόρθωτα όλους αυτούς τους κατασκευαστές γκάλοπ που βομβάρδιζαν τους πολίτες ολόκληρα μερόνυχτα και οι οποίοι δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να διατυπώσουν μια έστω ψεύτικη συγνώμη. Από τους πλέον εκτεθειμένους και ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ που χρησιμοποίησε ως προπαγανδιστικό ατού του κόμματός του τις προεκλογικές κατεδαφίσεις κάποιων παραπηγμάτων... Λίγο αργότερα ο ίδιος θα ανακοινώσει μέτρα "καταπολέμησης" του νέφους, που, όπως θα αποδειχτεί, ήταν καθορισμός του ωραρίου που οι διάφορες κατηγορίες Αθηναίων θα εισπνέουν το νέφος. Οσο για την κυβέρνηση καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αποκρύπτει προκλητικά από τον ελληνικό λαό το περιεχόμενο του προγράμματος "σύγκλισης" που έχει υποβάλει στην ΕΕ. Μετά τις εκλογές δεν έχει κανένα πρόβλημα να το ανακοινώσει. Πάνω από 15 τρισ. νέοι φόροι θα φορτωθούν οι λαϊκές πλάτες μέχρι το 1999. Οσο για τις κοινωνικές δαπάνες, ανακοινώνεται ότι το 1995 θα μειωθούν στα επίπεδα του 1993!

Η κυβέρνηση με τις παραπάνω αποσκευές αναχωρεί για την Κέρκυρα όπου πραγματοποιείται το Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ. Τα "12" στεντόρεια "ναι" στη "Λευκή Βίβλο" ακούγονται σε όλη την Ευρώπη, όμως ο πρωθυπουργός δεν το θεωρεί αρκετό. Ετσι προσθέτει στο ενεργητικό του το καλωσόρισμα στην Ελλάδα του ηγέτη των "δημοκρατικών εξελίξεων" στη Ρωσία, Μπ. Γιέλτσιν... Στο μεταξύ, πόλεμος συμφερόντων γύρω από τα μεγάλα έργα οξύνεται, σάλο έχει ξεσηκώσει η αποκάλυψη κυκλωμάτων στις φυλακές, ενώ στα εξωτερικά μέτωπα η Τσιλέρ δηλώνει ότι Τουρκία μπορεί να καταλάβει σε 24 ώρες τα ελληνικά νησιά και το "Πίρι Ρέις" ξαναβγαίνει στο Αιγαίο.

Για μια ακόμα φορά ο Μάνος Χατζιδάκης ποιεί ήθος. Αυτή τη φορά μέσω της σιωπηλής αποχώρησής του.

ΙΟΥΛΗΣ

Ο "αναπτερωτικός" ανασχηματισμός που επαγγελλόταν ο πρωθυπουργός τελικά δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από όσα επιδίωκε να λύσει. Η άρνηση, να μπουν στην κυβέρνηση, των Δ. Τσοβόλα και Β. Παπανδρέου τον κατέστησε σε απλή ανακύκλωση προσώπων. Από τα χαρακτηριστικότερα στιγμιότυπα του ανασχηματισμού η ενίσχυση της μνήμης του Ε. Γιαννόπουλο, ο οποίος - μετά βέβαια την αποπομπή του - θυμήθηκε ότι τα νομοσχέδια του υπουργείου Εργασίας περνούσαν από έγκριση του ΣΕΒ... Κατά τα άλλα εντός του Ιούλη η αναξιοπιστία του ΠΑΣΟΚ αποκαλύπτεται πλήρως μέσα από το ξεπούλημα του Νεωρίου Σύρου. Παράλληλα, η κυβέρνηση προωθεί ρουσφετολογικό νόμο για μονιμοποίηση χιλιάδων εποχιακών και ωρομισθίων, ενώ οι εγκρίσεις των διορισμών περνούν απευθείας στον πρωθυπουργό. Επιβάλλεται αύξηση των κομίστρων των ταξί. Η "Πειραϊκή - Πατραϊκή" παραδίδεται, ανεπισήμως ακόμα, στους Στράτο - Κατσάμπα αφού προηγουμένως ο υπουργός αναπληρωτής βιομηχανίας έχει το θράσος να ομολογεί ότι "έχουμε δεσμευτεί" να την ξεπουλήσουμε. Η εταιρία "Ολυμπιακό Μετρό" ζητά πανωπροίκι 95 δισ. για τη συνέχιση του έργου. Ομως οι βιομήχανοι δεν είναι ευχαριστημένοι και μαζί με όλα τα άλλα ζητούν και περικοπές χωρίς έλεος στις κοινωνικές δαπάνες.

Οι προβοκάτορες της "17Ν" ξαναχτυπούν, δολοφονώντας Τούρκο διπλωμάτη στην Αθήνα. Η κυβέρνηση και ενώ οι μυστικοί πράκτορες αλωνίζουν, δεν έχει τη δύναμη να αποδοκιμάσει, έστω, το φασιστικό έντυπο "Στόχος" που θριαμβολογεί με τη δολοφονία του "πράκτορα". Αρχίζει ο χορός των βομβιστικών επιθέσεων στη Ρόδο που μετατρέπουν και επίσημα τη χώρα σε ξέφραγο αμπέλι των μυστικών υπηρεσιών, ενώ η κυβέρνηση αρκείται στο να καταγγέλλει ξένα κέντρα και να φωτογραφίζει ως υπεύθυνη της Αγκυρα. Στο μεταξύ η αισχροκέρδεια φουντώνει, οι φωτιές καίνε την Ελλάδα, οι οπαδοί του Θεολόγου συγκρούονται με ΜΑΤ στη Λάρισα για να εμποδίσουν την ενθρόνιση του νέου μητροπολίτη και ο πρωθυπουργός προχωρά στην "ευφυή" ανακήρυξη του Θ. Πάγκαλου ως υποψήφιου δημάρχου του ΠΑΣΟΚ στην Αθήνα. Η ΝΔ αναζητά μέσα από τα γκάλοπ τον αντίπαλό του. Α, ναι, υπάρχει και μια εθνική... νίκη. Η Ελλάδα δεν καταδικάζεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου κλήθηκε, για την επιβολή του εμπάργκο κατά των Σκοπίων.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Το έθιμο τηρείται ευλαβικά. Τα πλέον νεοσυντηρητικά νομοθετήματα προωθούνται στη Βουλή κατακαλόκαιρο. Η κυβέρνηση παρέχει τσάμπα χρήμα στους ιδιώτες με το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που συζητείται στο Κοινοβούλιο. Τα κοιτάσματα πετρελαίου στο Κατάκωλο παραδίδονται σε πολυεθνική. Με τροπολογία - σκάνδαλο επιτρέπεται η ελεύθερη εγκατάσταση ξένων ναυτιλιακών εταιριών στη χώρα που απαλλάσσονται από φόρους. Προωθείται το νομοσχέδιο παράδοσης της ΔΕΗ στους ιδιώτες.

Η Βοσνία για μια ακόμα φορά βομβαρδίζεται από τους δολοφόνους του ΝΑΤΟ. Στο μεταξύ οι ελληνοαλβανικές σχέσεις οξύνονται στο έπακρο. Οι 5 της μειονότητας περνούν από δίκη, ενώ στην Ελλάδα λαμβάνει χώρα ένα πρωτοφανές πογκρόμ κατά των Αλβανών λαθρομεταναστών. Η κυβέρνηση αποδεικνύεται σε ενορχηστρωτή μιας φοβερής έκτασης μισαλλοδοξίας και ρατσιστικής συμπεριφοράς. Πολίτης που καταγγέλλει τις θηριωδίες των αστυνομικών στην Ομόνοια κατά λαθρομετανάστη "κατηγορείται" από τον Στ. Παπαθεμελή ως... κομμουνιστής. Στο μεταξύ το φαινόμενο των διπλών και τριπλών υποψηφίων από το χώρο του ΠΑΣΟΚ παίρνει σοβαρές διαστάσεις αρχής γενομένης από την κάθοδο Παπασπύρου στον Πειραιά και τις καταγγελίες κατά Λογοθέτη.

Την ίδια περίοδο η ΕΕ θέτει σε καραντίνα την ελληνική κτηνοτροφία λόγω αφθώδους πυρετού, το ΣτΕ ακυρώνει το ΠΔ που επιτρέπει στον Λαμπράκη να λεηλατεί το Πάρκο Ελευθερίας, η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για την ΤΑ καπελώνει τους νομάρχες μέσω των περιφερειαρχών, η Αθήνα του καύσωνα μετατρέπεται ξανά θάλαμο αερίων, η Ελλάδα βρίσκεται στο έλεος εμπρηστών και ο Α. Παπανδρέου... εξαγγέλλει πάλι τα μεγάλα έργα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ

Ο Κ. Μητσοτάκης παραπέμπεται για το θέμα της ΑΓΕΤ. Από την επομένη κιόλας το ΠΑΣΟΚ μιλά περί αναστολής.Ο Θ. Πάγκαλος δίνει δείγματα γραφής παρουσιάζοντας, ως υπουργός Μεταφορών, το μεσαιωνικής έμπνευσης νομοσχέδιο για την ΟΑ. Η κυβέρνηση επιβάλει ταξίμετρο στα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ ενώ εισάγει μεσάνυχτα στη Βουλή το νομοσχέδιο ξεπουλήματος του ΟΤΕ. ΟΚ. Σημίτης υπόσχεται λιτότητα χωρίς ημερομηνία λήξης για τους εργαζόμενους. Οι υποστηρικτές της λιτότητας για τους εργαζόμενους ψηφίζουν υπέρ της καταβολής 700.000 δραχμών ως αμοιβή υπερωριών στους βουλευτές. Το ΚΚΕ καταγγέλλει την τακτική τους. Λίγο αργότερα από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός θα τάξει εκτός από λιτότητα και... προστασία του εισοδήματος των εργαζόμενων.

Η κρίση πλέον στον "Ελεύθερο Τύπο" προκαλεί δυσοσμία. Την ίδια ώρα η τηλεοπτική χυδαιότητα έχει αγγίξει τα ανώτατα όρια με αποτέλεσμα η "ηθική" της ακροαματικότητας να ενσαρκώνεται στον τηλεαυνανισμό και τις τηλεπαραφυάδες του.

Το Σεπτέμβρη οι προβοκάτορες ξαναχτυπούν. Αυτή τη φορά με τη σφραγίδα του ΕΛΑ. Νεκρός ένας αξιωματικός της Αστυνομίας. Οσο για την κρίση στη ΝΔ, εντείνεται. Διαγράφεται ο Μ. Παπακωσταντίνου ο οποίος ανεξαρτητοποιείται, ενώ ο Γ. Καρατζαφέρης τιμωρείται με τρίμηνο αποκλεισμό από το κόμμα λόγω της επιστολής του προς τον Α. Παπανδρέου, με την οποία ζητά συγκυβέρνηση όλων, εκτός του ΚΚΕ που διαφωνεί με την πολιτική τους.

Τραγικές στιγμές η πτώση του στρατιωτικού ελικοπτέρου που στοιχίζει τη ζωή σε 10 νέους και ένα ακόμα ναυάγιο στα νερά του Ατλαντικού. Τραγική στιγμή όμως, για κάποιους αποτελεί και η απελευθέρωση του Γ. Μπαλάφα μετά από πολύμηνη κράτηση.

Την ίδια εποχή ανακοινώνεται ότι μόνο μέσα στο 8μηνο του 1994 οι καταγραμμένες απολύσεις ανέρχονται στις 129.000, ενώ δίνεται στη δημοσιότητα νομοσχέδιο βελτιωτικό - επί το ρουσφετολογικότερο - του νόμου για τις προσλήψεις.

ΟΚΤΩΒΡΗΣ

Οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές αναδεικνύουν τους συνδυασμούς που υποστήριξε το ΚΚΕ σε τρίτη δύναμη πανελλαδικά, συγκεντρώνοντας περίπου το 7,8% των ψήφων. Ο δικομματισμός εμφανίζει δυνατότητες αντοχής που δεν αναιρούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια που καταγράφεται είτε συγκροτημένα μέσα από την ενίσχυση των αγωνιστικών συνδυασμών που συμμετέχουν οι κομμουνιστές, είτε θολά μέσα από την αύξηση του "λευκού", του "άκυρου" και της αποχής. Πρόκειται για αντοχή που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη λειτουργία του "ΣΥΝ" και της Πολ. Ανοιξης ως συγκοινωνούντων δοχείων των δυο εταίρων. Η προεκλογική περίοδος καταγράφεται για μια ακόμα φορά ως περίοδος αθλιότητας των ιδιωτικών ΜΜΕ που προκαλούν κατ' εξακολούθηση κάθε έννοια ενημέρωσης. Τα κωμικοτραγικά φαινόμενα μη πραγματοποίησης των εκλογών την πρώτη Κυριακή σε αρκετά τμήματα της Αττικής, λόγω έλλειψης δικαστικών αντιπροσώπων και η επανάληψή τους μεσοβδόμαδα, συνιστούν πρωτοφανή "εμπειρία" και απόδειξη ενός πρωτόγνωρου αλαλούμ. Πριν φτάσουμε, βέβαια, στις κάλπες δεν έλειψαν διάφορα εθιμικά πυροτεχνήματα όπως η πρόταση του Α. Παπανδρέου για συνεργασία με την Αριστερά... Αξιοσημείωτη δε, είναι η συνάντηση του πρωθυπουργού με τους συνταξιούχους όπου τους έταξε αυξήσεις 500 δραχμές το μήνα... αλλά και η "προίκα" των 40 δισ. στον Πάγκαλο.

Προίκα η οποία δε διέσωσε τον εκλεκτό του ο οποίος ηττήθηκε στην Αθήνα από τον υποψήφιο της ΝΔ, Δ. Αβραμόπουλο. Εκείνο που έχει σημασία είναι η απόφαση της κυβέρνησης να κόψει, αν και προεκλογικά, 100 δισ. δραχμές από τις κοινωνικές δαπάνες του προϋπολογισμού για το 1994. Δείγμα των ελάχιστων περιθωρίων τακτικών ελιγμών που της επιτρέπουν οι δεσμεύσεις της απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο. Από τα γεγονότα που σημάδεψαν το Σεπτέμβρη ήταν η παραίτηση του Γ. Μπούτου από τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι απροκάλυπτες πιέσεις της ΕΕ γύρω από τα μεγάλα έργα. Η νέα περίοδος "δελφινομαχίας" στο ΠΑΣΟΚ. Η "συνεργασιολογία" μεταξύ ΠΑΣΟΚ - "ΣΥΝ" καθώς και η προβοκατόρικη προκήρυξη της ΜΑΒΗ που αναλάμβανε την ευθύνη για την επίθεση στην Επισκοπή, δείχνοντας τις τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης για τη μη προστασία του τόπου από την προβοκατόρικη δράση των κάθε είδους Βρακάδων...

Το σημαντικότερο, όμως, όλων ήταν η μετατροπή για μια ακόμα φορά της Αθήνας σε υγρό τάφο για τους κατοίκους της. Οι πλημμύρες που έπληξαν την Αττική απέδειξαν για μια ακόμα φορά τις εγκληματικές ευθύνες όσων κυβέρνησαν τον τόπο επί δεκαετίες. Πλημμύρες που, όπως ένα χρόνο πριν, χτύπησαν χιλιάδες εργαζόμενους στην Αθήνα αλλά και στην επαρχία, όπως στην Καρδίτσα, μαζί και το ΚΚΕ που υπέστη ανυπολόγιστες καταστροφές.

ΝΟΕΜΒΡΗΣ

Το ξεπούλημα του ΟΤΕ αναβάλλεται για να πραγματοποιηθεί "εν ευθέτω χρόνο". Η κυβέρνηση παίρνει πίσω την προγραμματική της δέσμευση για σύσταση ανεξάρτητης, δήθεν, επιτροπής ανάθεσης και αξιολόγησης των μεγάλων έργων. Κάποιες άλλες ανακολουθίες, όπως πχ η εξαγγελία επιστροφής της ΑΓΕΤ στο δημόσιο, δεν έχουν ακόμα ομολογηθεί επισήμως. Το ερώτημα αν κυβερνούν αυτόν τον τόπο οι μεγαλοεργολάβοι δεν τίθεται στον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Οι ευρωβιομήχανοι διατυπώνουν εξοργιστικές αξιώσεις για μειώσεις μισθών, επιδομάτων ανεργίας, αναπηρίας και συντάξεων. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ απαιτεί από την κυβέρνηση να ακολουθήσει πολιτική ανάλογη του 1994 για το νέο χρόνο. Τα μεγάλα συμφέροντα αλωνίζουν και η κυβέρνηση υπαναχωρεί παίρνοντας πίσω την προγραμματική της δέσμευση για σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής αξιολόγησης και ανάθεσης των μεγάλων έργων. Η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι βγάζει στο σφυρί τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Παραδίδει με νομοσχέδιο τα κοιτάσματα πετρελαίου στις πολυεθνικές. Προωθείται νόμος μετατροπής πολιτισμού σε εμπόριο και λειτουργίας των Κρατικών Σκηνών, της Λυρικής Σκηνής και των Ορχηστρών με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Στο κυβερνητικό στρατόπεδο έρχεται στο προσκήνιο η κίνηση των "4" ενώ ο Α. Παπανδρέου δηλώνει στην ΚΕ του κόμματός του ότι δε θα διεκδικήσει την προεδρία της Δημοκρατίας, τροφοδοτώντας και πάλι την προεδρολογία. Παράλληλα, αναζητείται φόρμουλα για την αναστολή των διώξεων κατά Μητσοτάκη, ενώ ο Α. Ανδριανόπουλος που προηγούμενα είχε αποπεμφθεί από το Πολιτικό Συμβούλιο της ΝΔ, παραιτείται από βουλευτής.

Στο πεδίο των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής η αξιοποίηση από την Αγκυρα και τους "συμμάχους" του θέματος των 12 μιλίων οδηγεί σε όξυνση τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι ΗΠΑ ως επικυρίαρχοι περιπολούν με το καταδρομικό τους στο Αιγαίο. Στο μεταξύ οι γκάγκστερ βομβαρδίζουν την Κράινα και τη Μπάνια Λούκα.

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ

Η κατάθεση του προϋπολογισμού αφαιρεί κάθε πρόσχημα από τους κυβερνητικούς ιθύνοντες. Νέα βάρη ύψους 1 τρισ. δραχμών θα κληθούν να επωμιστούν μισθωτοί και συνταξιούχοι το 1995. Οσο για την εισοδηματική πολιτική του 3%+σν3% αποτελεί εμπαιγμό που μετατρέπεται σε ανοιχτή πρόκληση κατά των εργαζόμενων όταν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δηλώνει πως το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο στήριξε αλλά και αύξησε τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζόμενων το 1994! Την ίδια στιγμή το ΕΚΟΦΙΝ απαιτεί κατάργηση των κατώτατων μισθών, η συνδικαλιστική ηγεσία της ΓΣΕΕ υπακούει στις υποδείξεις του ΣΕΒ για "αυξήσεις" της τάξης του 3,5%+σν3,5% και η κυβέρνηση εγκρίνει την αποικιοκρατικού τύπου σύμβαση για το αεροδρόμιο των Σπάτων.

Στη σύνοδο Κορυφής των "12" στο Εσσεν η κυβέρνηση αποδεικνύεται ο φτωχός συγγενής - αποδέκτης των πιέσεων των "εταίρων" οι οποίοι επιδιώκουν την τελωνειακή ένωση με την Τουρκία, ενώ αναζητά τρόπους να απεγκλωβιστεί από το Σκοπιανό (τριπλή ονομασία) και το Αλβανικό (ελπίδες για χάρη στους "5").

Στο εσωτερικό της κυβερνητικού κόμματος μαίνεται η "δελφινομαχία". Ο Θ. Πάγκαλος προχωρά σε βαρείς χαρακτηρισμούς με τους οποίους φωτογραφίζει τον Α. Παπανδρέου άλλα όταν ο τελευταίος τον προκαλεί στην ΚΟ, φυγομαχεί. Ολα δείχνουν ότι, αν και στο στάδιο της προαναγγελίας ακόμα, ο επικείμενος ανασχηματισμός οδηγείται σε αποτυχία και ο πρωθυπουργός περιορίζει τις αλλαγές στην κάλυψη των κενών θέσεων Κρανιδιώτη και Πεπονή. Ο τελευταίος ήδη έχει παραιτηθεί επικαλούμενος ένα δημοσίευμα χωρίς να πείσει ότι η κίνησή του δεν απέβλεπε στην αναζήτηση ενός πιο αναβαθμισμένου ρόλου.

Στο μεταξύ, ανάμεσα στα άλλα φαινόμενα σκοταδισμού και αυταρχισμού προστίθεται η εντολή της εισαγγελίας να συλλαμβάνονται βιαίως οι μαθητές που έχουν προχωρήσει σε καταλήψεις ζητώντας τα στοιχειώδη για τη λειτουργία των σχολείων. Ο χρόνος κλείνει με άλλη μια απουσία: Ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος πεθαίνει στα 71 του χρόνια από ανακοπή καρδιάς.

Κείμενα:

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Σκίτσα:

Βασίλης ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ