Επιτέλους, σύγκλιση (στη λιτότητα)... | ΔΙΕΘΝΗ

ΔΙΕΘΝΗ

ΣΟΥΗΔΙΑ

Επιτέλους, σύγκλιση (στη λιτότητα)...

ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ (ανταπόκριση Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ). -

Η μετάδοση των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στη Σουηδία, με τα πακέτα μέτρων λιτότητας να ακολουθούν το ένα το άλλο και με μια πολιτική μεταξύ των συντηρητικών και των σοσιαλδημοκρατών, που δε διαφέρουν τελευταία ούτε φραστικά, ίσως να έχει κουράσει τους αναγνώστες του "Ριζοσπάστη".

Οι εξελίξεις, όμως, είναι ενδιαφέρουσες και δεν έρχονται τυχαία ύστερα από την εισδοχή της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο "Συνεταιρισμό για την ειρήνη" (ΝΑΤΟ) και στη Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση με τη θέση του παρατηρητή. Οτι, βέβαια, οι "αλλαγές" άρχισαν το 1989 - σημαδιακή χρονιά - έχει αναφερθεί πολλές φορές, αλλά, έτσι κι αλλιώς, θα πρέπει να βάζει σε σκέψεις τους απλούς προοδευτικούς ανθρώπους. Αυτή η πολιτική συνεχίζεται σήμερα.

Τη βδομάδα που μας πέρασε, κατατέθηκε στο Ρίκσνταγκ (Κοινοβούλιο) ο προϋπολογισμός του κράτους για την περίοδο Ιούλης '95 - Δεκέμβρης '96.

Χαρακτηριστικό των προτάσεων που περιέχει ο νέος προϋπολογισμός είναι μία λέξη: λιτότητα. Οι ίδιοι οι συντάκτες του παραδέχονται ότι θα υπάρχει πτώση των εισοδημάτων κατά 2,4% το '95 και 0,5% το '96. Βέβαια, αυτές οι εκτιμήσεις είναι πλασματικές, μιας και δε μετριέται ο πληθωρισμός που θα τρέχει με ρυθμό τουλάχιστον 3% μέχρι το 1998.

Η κυβέρνηση προβλέπει ότι οι τιμές θα αυξηθούν κατά 2,9% το 1995 και 3,7% το 1996. Βέβαια, δε μας λένε πώς γίνεται αυτή η πρόβλεψη, μιας και, τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου των τιμών, αλλά κυριαρχεί η "ελεύθερη αγορά" (αλλιώς, ασυδοσία). Χαρακτηριστικό είναι ότι, ενώ οι μισθοί απ' το '89 - '94 αυξήθηκαν συνολικά μόνο κατά 15%, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 130%!

ε το νέο προϋπολογισμό γίνεται, άλλη μία φορά, επίθεση σε κατακτήσεις του εργατικού και λαϊκού κινήματος, που είχαν αποσπαστεί στις δεκαετίες του '70 και '80. Ετσι, τα παιδικά επιδόματα περικόπτονται κατά 18%, η επιδότηση κατοικίας μειώνεται από 80% σε 75% του μισθού, μειώνονται τα επιδόματα ασθενείας κλπ. Αυξάνονται τα νοσήλια και οι τιμές των φαρμάκων, μειώνονται οι συντάξεις και καταργείται το ταμείο ανεργίας γι' αυτούς που είναι κάτω των 20 χρόνων. Η ευθύνη των νέων που δούλευαν και έμειναν άνεργοι, παρότι πληρώνουν κανονικά στο ταμείο ανεργίας, μετατίθεται στους δήμους, που θα πρέπει τώρα να καλύψουν όσους νέους είναι άνεργοι. Οι πιο τυχεροί θα βοηθηθούν οικονομικά από τους γονείς τους, που ήδη αισθάνονται κι αυτοί βαριά τα προηγούμενα μέτρα λιτότητας, αλλά και τα σημερινά.

Βέβαια, η λιτότητα δε σταματάει εδώ. Υπολογίζεται ότι γύρω στις 30.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα απολυθούν ως αποτέλεσμα των περικοπών στους δημόσιους και κοινωφελείς οργανισμούς (7.000 απ' αυτούς είναι μόνο από τα ταχυδρομεία - δηλαδή το 1/5 του εργατικού τους δυναμικού. Ηδη, απ' το 1991 έχουν απολυθεί 10.000 ταχυδρομικοί υπάλληλοι). Τα τελωνεία, αλλά και οι εφορίες, είναι μερικές ακόμα υπηρεσίες που πλήττονται απ' τον προϋπολογισμό. Τα τελωνεία, ως άμεσο αποτέλεσμα της εισδοχής της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και οι εφορίες, για να μειωθεί ο έλεγχος της φοροδιαφυγής του κεφαλαίου. Χαρακτηριστικό είναι ότι δίνονται καινούρια προνόμια στο κεφάλαιο για να "απασχολήσει" εργατικό δυναμικό, παρά τα δισεκατομμύρια που έχουν δοθεί ως τώρα με μηδενικό αποτέλεσμα. Η ίδια η κυβέρνηση δηλώνει, μέσα απ' τον προϋπολογισμό, ότι η ανεργία, ακόμα και το 1998, θα είναι 10%! Κατά τα άλλα, υπάρχουν λεφτά για μεγάλες επισκευές του παλατιού του βασιλιά της Σουηδίας, για προνόμια στο κεφάλαιο, αν και τα κέρδη του το '92 και το '93 ήδη είχαν πεταχτεί στα ύψη!

Ποιες, όμως, ήταν οι αντιδράσεις από τα κόμματα και το εργατικό και λαϊκό κίνημα, αλλά και το κεφάλαιο;

Τα υπόλοιπα αστικά κόμματα επικροτούν τις προτάσεις των σοσιαλδημοκρατών. Η κριτική επικεντρώνεται μόνο στο ότι... δεν είναι αρκετές και "προειδοποιούν" ότι χρειάζονται και άλλες περικοπές. Οι σοσιαλδημοκράτες απαντούν με το ότι τα μέτρα φτάνουν για τώρα, αλλά, αν χρειαστεί (!), θα υπάρξουν μέτρα στο συμπληρωματικό προϋπολογισμό που ακολουθεί τον Απρίλη.

Το Αριστερό Κόμμα, όπως αναμενόταν, θέλει να είναι, και στην περίπτωση αυτή, μια "υπεύθυνη πολιτική δύναμη". Γι' αυτό, εκτός απ' τη μείωση των παιδικών επιδομάτων, στην οποία αντιτίθεται, στηρίζει, κατά τα άλλα, τον προϋπολογισμό της αστικής κυβέρνησης των σοσιαλδημοκρατών. Βέβαια, το έργο το έχουμε ξαναδεί και σε άλλες χώρες, όπως και στην Ελλάδα, αλλά η τόσο ανοιχτή υποστήριξη αντιλαϊκών μέτρων εκπλήσσει τους απλούς αριστερούς ανθρώπους στη Σουηδία.

Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Σουηδίας, βυθισμένη στο τέλμα των συναινετικών διαδικασιών, μιλάει για "διάλογο".

Ο Σύνδεσμος Σουηδών Βιομηχάνων ζητάει και άλλα μέτρα, απειλώντας κιόλας ότι η "αγορά" θα τα επιβάλει αυτή αν η κυβέρνηση δεν πάρει την πρωτοβουλία. Κατά τα άλλα, και αξιοποιώντας τη στάση της ίδιας της Συνομοσπονδίας, δηλώνουν ότι η ΓΣΕ Σουηδίας δεν υπάρχει γι' αυτούς, γιατί πλέον δεν παίζει κανένα ρόλο στα πολιτικά πράγματα.

Υπάρχουν, βέβαια, κάποιες αντιδράσεις απ' τα κάτω (πρωτοβάθμια σωματεία), από φοιτητικούς και μαθητικούς συλλόγους κλπ. Η αντίσταση δε θα είναι, κατά τη γνώμη μας, εύκολη υπόθεση. Η παρέμβαση των κομμουνιστών σε καθημερινή βάση θα μπορέσει, ίσως, να αλλάξει τα σχέδια των καπιταλιστών και των πολιτικών τους εκφραστών. Η συνέχιση της μονόπλευρης λιτότητας, η ολοφάνερη πια επιδείνωση της κατάστασης μεγάλου μέρους της εργατικής τάξης (πολλοί μιλούν ήδη για απόλυτη εξαθλίωση") και η προλεταριοποίηση άλλων ομάδων του πληθυσμού, θα εντείνουν την ταξική πάλη και στη Σουηδία. Οι εμπειρίες, πάντως, απ' τη δράση και την τακτική των σοσιαλδημοκρατών για το χτύπημα του λαϊκού κινήματος, ας ελπίσουμε ότι θα παρθούν σοβαρά υπόψη και στη χώρα μας.