Αν τα «μέτρα για την απασχόληση και την ανεργία» (έτσι τα βάφτισαν, για να «χρυσώσουν το χάπι») γίνουν πραγματικότητα, αυτό θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα: Οχι μόνο για όλους τους εργαζόμενους - και ιδιαίτερα αυτούς που θα πρωτομπούν στην αγορά εργασίας, αλλά ειδικότερα για τις γυναίκες:

Μείωση αποδοχών και διαρκής απειλή ανεργίας, υποβάθμιση της ζωής όλων των μελών της οικογένειας και πιο πολύ των μητέρων: Από τη στιγμή που ο κάθε ασύδοτος εργοδότης θα μπορεί να απαιτεί από την σκλάβα εργαζόμενη να κάνει όσες ώρες υπερωρίας βολεύει την επιχείρηση, είτε οι γονείς θα πρέπει να πληρώνουν τα διπλά για τη φύλαξη των παιδιών τους (αφού δεν υπάρχει κρατική μέριμνα), είτε θα καταφεύγουν σε συγγενείς, είτε θα μοιράζονται - ασθμαίνοντας - τις βάρδιες της κατ' οίκον φύλαξης των παιδιών, μεταξύ τους, είτε ο ένας από τους δύο - που κατά κανόνα θα είναι η μητέρα - θα εξαναγκαστεί να εγκαταλείψει τη δουλιά του. Πότε θα συναντιούνται τα μέλη της οικογένειας, πότε θα συζητάνε, πότε θα κάθονται στο τραπέζι μαζί, πότε θα έχουν ελεύθερο χρόνο για προσωπική ζωή, ψυχαγωγία, πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμμετοχή στα κοινά; Πότε θα έχουν το χρόνο να ΖΗΣΟΥΝ και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους; Δουλιά - ύπνος, αυτή θα είναι η «ζωή» τους.

Αλίμονο. Μέχρι σήμερα πολλοί, -ές, εργαζόμενοι πίστευαν ότι η μερική απασχόληση ήταν κάτι που απασχολούσε μια μικρή μειοψηφία γυναικών, κάτι που δε θα αφορούσε ποτέ τους ίδιους! Τώρα, που έφτασε έξω από την πόρτα τους, θα θυμηθούν ότι οι εργοδότες πρώτα στις γυναίκες έκαναν πρόβα για όλες τις μορφές της ελαστικής εργασίας: Φασόν στα εργοστάσια, εμπόριο, καθαριότητα, ιδιωτική υγεία, «κοινωνική απασχόληση» με φύλαξη στο σπίτι τους παιδιών και ηλικιωμένων, Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης... ατομικές συμφωνίες εργασίας... Οι αποκλειστικές πληρώνουν μόνες τους τα ασφάλιστρα, τετράωρα, δίωρα, συμβάσεις της μιας μέρας, ιδιαίτερα στον τουρισμό, ήδη, από καιρό ισχύουν. Το δελτίο παροχής υπηρεσιών κάνει «θραύση» ακόμα και σε επιστημονικά επαγγέλματα. «Ολο και πιο συχνά παρατηρείται το φαινόμενο πολλές επιχειρήσεις να απολύουν εργαζόμενους και ιδιαίτερα γυναίκες, για να φέρουν στη θέση τους νέους - πολύ συχνά με τα μισά δικαιώματα και πολύ μικρές αμοιβές. Οι γυναίκες περισσότερο από τους άντρες δυσκολεύονται να ξαναβρούν δουλιά. Ακόμα κι αν ζητάνε να προσληφθούν σαν εργάτριες ή καθαρίστριες, δύσκολα βρίσκουν εργασία αν είναι πάνω από 35 χρόνων», επισημαίνει η Ζωή Σώκου, μέλος της Διοίκησης της ΓΣΕΕ και υπεύθυνη της Γραμματείας Γυναικών. «Εμείς στο ΠΑΜΕ προσπαθούμε από τα κάτω να κινήσουμε τον κόσμο. Να τον πείσουμε ότι αυτός ο αγώνας έχει κόστος και θυσίες, αλλά μεγαλύτερο κόστος έχει η απραξία. Γιατί, αν αυτή συνεχιστεί, θα μας πάρουν τα πάντα, δε θα μείνει τίποτα όρθιο...».

Χαρακτηριστική η στιχομυθία, που είχαμε πρόσφατα με έναν οδηγό ταξί:

«Πότε θα αποκτήσει η κόρη μου οικογένεια, πότε θα μπορέσει να γίνει μητέρα; Τα πράγματα έχουν αλλάξει, δεν είναι όπως στη δική μου γενιά, που υπήρχε ζήτηση εργασίας... Είχαμε κανονίσει να γίνει ο γάμος αυτό τον καιρό, αλλά η κόρη μου ήταν ανένδοτη: "Τι λες πατέρα - για γάμο και οικογένεια είμαι τώρα; Η σύμβασή μου λήγει τον άλλο μήνα και δεν ξέρω αν θα μου την ανανεώσουν... Πώς θα κάνω οικογένεια, χωρίς να μπορώ να πατήσω στα δικά μου πόδια; Και να σκεφτείς ότι και πτυχίο ανώτατης σχολής έχει και γνώσεις κομπιούτερ και ξένες γλώσσες γνωρίζει... Τι να τα κάνεις, αν δεν έχεις σήμερα "μέσον";»... κατέληξε ο πατέρας. Τον ακούγαμε και συνειδητοποιούσαμε, για μια ακόμα φορά, ότι βρισκόμαστε στη μετα-ΟΝΕ εποχή!

Στη μετα-ΟΝΕ εποχή, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό και ο σώζων εαυτόν σωθήτω... Την εποχή του ανελέητου ανταγωνισμού, όπου το κέρδος είναι το μεγάλο ιδανικό. Την εποχή της συρρίκνωσης της κοινωνικής πολιτικής, όπου βασιλεύει το ρητό: «Εχεις να πληρώσεις, πέρασε! Δεν έχεις να πληρώσεις, τρέχα στον Καιάδα...».

Και πώς να πληρώσεις; Μα, είναι απλό! Να αδράξεις τις ...ευκαιρίες. Μαζί με την ευελιξία της αγοράς, πάει παρέα η ευελιξία των συνειδήσεων, η κολακεία της εξουσίας, οι δημόσιες σχέσεις, η οσφυοκαμψία. Οποιος «πιάσει την καλή», θα έχει τουλάχιστο μια δουλιά, οι υπόλοιποι, -ες, θα ζήσουν με ένα χαρτζιλίκι...

Στην εποχή της ευελιξίας, οι βιομήχανοι βιάζονται να ξεφορτωθούν, σαν δυσβάστακτα βάρη, τα δικαιώματα των μητέρων (άδεια τοκετού, λοχείας, γονική άδεια) και είναι πολύ συνεπείς: Ηδη, έχουν ενημερώσει με έγγραφά τους την κυβέρνηση ότι δε θα προσλαμβάνουν γυναίκες, αν κάποιος φορέας, στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλεγγύης, δεν αναλάβει τα έξοδα, που είναι ...αρνητικά για την ανταγωνιστικότητα. Να, σε τι χρησιμεύει ο κοινωνικός διάλογος με τους εργαζόμενους, που θα κληθούν να διαπραγματευτούν τη χειροτέρευση έως εξαθλίωση της ζωής τους...

Στην εποχή της ευελιξίας, που θα χαρακτηρίζεται από τη γενικευμένη ανασφάλεια, θα υπάρχουν δύο κατηγορίες εργαζομένων - κυρίως γυναικών εργαζομένων: Αυτές που θα έχουν μόνιμη δουλιά - και διαρκώς θα λιγοστεύουν - και αυτές που θα έχουν «επιλέξει» τη μερική απασχόληση και διαρκώς θα αυξάνουν, γιατί οι εργοδότες θα τις «προτιμούν» κι αν διαμαρτύρονται ότι «πρόκειται για αναγκαστική επιλογή» και ότι τώρα «εργάζονται περισσότερο από πριν» και «δεν έχουν ούτε δικαίωμα να αρρωστήσουν», οι εργοδότες απαντάνε: Αυτό και αν σας αρέσει. Διαφορετικά, στην πλήρη ανεργία.

Στην εποχή της ευελιξίας, οι μισθωτές μητέρες (ίσως στο μέλλον και οι πατέρες) θα υπογράφουν συμφωνητικά με τους εργοδότες ότι δε θα αποκτήσουν παιδί για ένα (πόσο μεγάλο;) χρονικό διάστημα, ειδάλλως θα απολύονται σαν ...επαγγελματικά ασυνείδητοι. Κι αν θέλουν μια δουλιά για το παιδί τους που έχει μεγαλώσει, πρέπει να «κάθονται καλά», να μην έχουν «υπερβολικές» απαιτήσεις, να εξασφαλίζουν μόνοι τα έξοδα για την υγεία, την ασφάλιση, τις σπουδές του βλαστού τους. Ολ' αυτά είναι οικογενειακές υποθέσεις. Και αν δεν τα βγάλουν πέρα, στο κάτω κάτω, υπάρχουν και οι πιστωτικές κάρτες, τα δάνεια μέσω τραπεζών και το Χρηματιστήριο, για να εγκλωβιστούν στο σύστημα (έχοντας την αυταπάτη ότι ευημερούν!).

Για μια αγωνιστική στάση ζωής...

Η γενίκευση της ευελιξίας, αν εφαρμοστεί, θα πλήξει κυρίως τη νέα γενιά και οι γονείς πώς θα αντιδράσουν απέναντι σ' αυτό το ατομικιστικό πρότυπο ζωής, που τείνει να επιβληθεί στα παιδιά τους; Τι κάνουν μπροστά σ' όλα αυτά τα σκοταδιστικά, που προωθούνται από τους μεγαλοκαρχαρίες; Πώς θα εμφυσήσουν στα παιδιά τους άλλα ιδανικά, ώστε να μη γίνουν υπηρέτες του κατεστημένου και φοβισμένα ερπετά; Η οργανωμένη πάλη μπορεί ν' ανοίγει τέτοιο δρόμο. Με τη συμμετοχή των γονιών, που θα αντιστέκονται και θα διεκδικούν και έτσι θα μπορούν να επιδρούν, μιλώντας στα παιδιά τους και θα τους δώσουν το παράδειγμα για μια διαφορετική κοινωνία, όπου ο άνθρωπος δε θα αξιολογείται ανάλογα με τα χρήματα που διαθέτει, με το πόσο καπάτσος είναι και σε τι πολυτελές σπίτι ζει.

Η ιστορία αυτού του λαού ήταν μια ιστορία αντίστασης... Κι αν δεν αντισταθούμε τώρα, όλοι μαζί, θα μας τα πάρουν όλα...