"Διπλή" φέτος η "Παιδική Αυλαία" συνεχίζει να δίνει το στίγμα της στο ποιοτικό θέατρο για παιδιά και... για όσους αισθάνονται παιδιά. Στο Θέατρο "Αλίκη" σας περιμένει η εξωτική "Τουραντό" του Κάρλο Γκότσι,γνωστή από την ομώνυμη όπερα του Πουτσίνι,ενώ η "Πειραϊκή Σκηνή" της, μάς καλεί στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά,για να ονειρευτούμε καθώς το "Ονειρο ηλεκτρονικής νύχτας" του Γιάννη Καλατζόπουλου,θα ξετυλίγεται για όλη τη χειμερινή θεατρική σεζόν, στη μεγάλη εργατούπολη.

Η "Τουραντό" της "Παιδικής Αυλαίας" κρατάει τα βασικά στοιχεία του έργου του Γκότσι,την υπόθεση, τους χαρακτήρες, τα κωμικά επεισόδια, τα φαντασμαγορικά σκηνικά και κοστούμια της Κίνας των παραμυθιών, αλλά όπως συμβαίνει πάντα με τις διασκευές της "Αυλαίας", όλα αυτά αξιοποιούνται, για να τονιστούν ιδιαίτερα τα ηθικά μηνύματα του έργου. Η ανάγκη του ανθρώπου για πίστη σε αξίες και ιδανικά, όπως η αλληλεγγύη, η αγάπη για την πατρίδα, η εργατικότητα, η εντιμότητα.

"Η "Τουραντό" είναι ένα παλιό μου όνειρο, λέει ο Γιάννης Καλατζόπουλος,όταν γύρω στο '65 είχα δει το έργο αυτό από το "Θέατρο Τέχνης" της Μόσχας που είχε έρθει και το έπαιξε στην Αθήνα. Ημουν τότε νεαρός ηθοποιός, μαθητής δραματικής σχολής και είχα μαγευτεί με το έργο και τη σκηνοθεσία του Βαχτάγκοφ.Είναι ένα έργο που ανέβασε ο Βαχτάγκοφ το 1920 και από τότε και για πολλά χρόνια το είχαν στο ρεπερτόριό τους, ως μια από τις καλύτερες ιστορικές τους παραστάσεις. Αργότερα είδα και την όπερα του Πουτσίνι.Ο Κάρλο Γκότσι,είναι σύγχρονος του Κάρλο Γκολντόνι,συγγραφείς και οι δύο του 18ου αιώνα της Ιταλίας, που προσπάθησαν να αναβιώσουν την κομέντια ντελ άρτε, το λαϊκό θέατρο της Ιταλίας, που είχε τελειώσει ουσιαστικά 200 χρόνια πριν από αυτούς. Είναι ένα από τα καλύτερα έργα του που στηρίζεται σ' ένα πανάρχαιο κινέζικο μύθο, που είχε φτάσει στην Ιταλία με τους περιηγητές. Ο μύθος συναντάται και σε άλλες χώρες. Μιλάει για μια σκληρόκαρδη βασιλοπούλα της Κίνας, η οποία θέλοντας να αποφύγει το γάμο, αρνιόταν να παντρευτεί και εκμεταλλευόμενη την αγάπη του πατέρα της, είπε θα παντρευτώ μόνον αυτόν που θα απαντήσει σωστά σε τρία αινίγματα. Ηταν πεντάμορφη και πανέξυπνη. Εβαζε φοβερά αινίγματα στα βασιλόπουλα που τη ζητούσαν και μάλιστα έχανε και τη ζωή του όποιος δεν απαντούσε σωστά. Ωσπου εμφανίζεται ο πρίγκιπας Καλάφ, ένας μυστηριώδης τύπος που μέχρι το τέλος του έργου δε λέει ποιος είναι και από πού έρχεται. Οχι μόνο λύνει τα αινίγματα της Τουραντό, αλλά ανατρέπει τους όρους του παιχνιδιού. Είναι πολύ όμορφο, φαντασμαγορικό και μαγευτικό παραμύθι, το οποίο έκανε μια φανταστική κωμωδία. Το πιο χαρακτηριστικό της στοιχείο είναι ότι μπλέκει τους τύπους και τις τεχνικές της κομέντια ντελ άρτε, με το παραδοσιακό τελετουργικό θέατρο της Απω Ανατολής. Αυτά τα δύο φαινομενικά αντίθετα στοιχεία, μεταξύ τους φτιάχνουν μια πολύ γοητευτική θεατρική σύνθεση. Αργότερα ο Πουτσίνι, γοητευμένος κι αυτός από το παραμύθι και έχοντας ως πρώτο υλικό το έργο του Γκότσι, έκανε την όπερα που έχει μείνει περισσότερο γνωστή στο ευρύτερο κοινό, με αρκετές όμως αλλαγές".

"Ως αυτούσιο θεατρικό έργο παίχτηκε στην Ελλάδα μόνο μια φορά, το 1937, από το Εθνικό Θέατρο με μεγάλους ηθοποιούς σε μια παράσταση που πραγματικά γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία. Διασκευές έχει κάνει ο Μπρεχτ,ο Σίλερ και άλλοι συγγραφείς γιατί είναι ένας μύθος πάρα πολύ ισχυρός σαν μύθος και σαν πλοκή και δίνει τη δυνατότητα πολλών διασκευών και πολλών αναγνώσεων, πολλών διαφορετικών οπτικών. Στη διασκευή, που πάντα κάνω διασκευές σε έργα για παιδιά ή για όσους αισθάνονται παιδιά, πήρα κυρίως στοιχεία από το έργο του Γκότσι, αλλά χρησιμοποίησα και το υλικό του Σίλερ και του Μπρεχτ και της όπερας του Πουτσίνι".

- Γνωρίζοντας ότι η Παιδική Αυλαία στόχο έχει τα έργα που παρουσιάζει να δίνουν και κάποια μηνύματα, ποια θα λέγαμε ότι είναι τα κυρίαρχα μηνύματα αυτού του έργου;

- Το έργο δίνει πολλά μηνύματα. Το κύριο είναι η αποκάλυψη του χάσματος που συχνά υπάρχει ανάμεσα στο "είναι" και το "φαίνεσθαι". Τι φαίνεται κάποιος ότι είναι και τι πραγματικά είναι. Ο μύθος της βασιλοπούλας, η οποία παίζει με τη ζωή των ανθρώπων μέχρι τη στιγμή που κάποιος ανατρέπει το παιχνίδι και της βάζει ένα ερώτημα, που δεν είναι άλλο παρά το κρίσιμο ερώτημα της Σφίγγας "ποιος είναι ο άνθρωπος",δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους διασκευαστές μέχρι τώρα να παίξουν πάνω σ' αυτό το φοβερά σημαντικό θέμα"ποιος είναι ποιος".Ποιοι είμαστε κατά βάθος μέσα μας και ποιος είναι ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε. Από την άλλη, το παιχνίδι της εξουσίας.Η εξουσία εμφανίζεται συνήθως να είναι υπεράνω διακρίσεων, το κράτος είναι για όλους. Αυτό δίνεται μέσα από κριτική και στον Γκότσι, αλλά εμείς το τονίσαμε ιδιαίτερα. Ο αυτοκράτορας, που κάνει το χατίρι της κόρης του, είναι ένας επιφανειακά σοφός και ενάρετος ηγεμόνας, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας σκληρός τύραννος που κάνει το χατίρι της κόρης του γιατί στην ουσία θέλει να κρατήσει την εξουσία του.Να μην δώσει τη μισή Κίνα προίκα, όπως γινόταν τότε στο γαμπρό του. Η Τουραντό χρησιμοποιεί την Αδέλμα, την πιστή της σκλάβα, για να μάθει το μυστικό του ξένου. Η Αδέλμα έχει κι αυτή το δικό της μυστικό, ήταν πρώην βασιλοπούλα που έχει γίνει σκλάβα.

- Υπάρχουν συμβολισμοί;

- Υπάρχουν δύο βασικοί συμβολισμοί, αλλά και ανατροπές. Αυτός ο μυστηριώδης Καλάφ, που έρχεται να λύσει το αίνιγμα και τελικά θέτει τα δικά του, είναι ένας διεκδικητής της εξουσίας, αλλά όχι στο επίπεδο ενός βασιλιά αλλά του λαού. Είναι αυτός που έρχεται να ξεσκεπάσει μια φαύλη εξουσία και να πει ότι η εξουσία δεν ανήκει σ' αυτούς, που την κατέχουν, αλλά σ' αυτούς που θα έπρεπε να την κατέχουν κι αυτοί που θα έπρεπε να την κατέχουν είναι οι εργαζόμενοι, είναι ο λαός.Είναι αυτός, που έρχεται να πάρει την εκδίκησή του, όχι για λογαριασμό του, αλλά για λογαριασμό του λαού του. Η Αδέλμα στη διασκευή, μάς αποκαλύπτεται ότι είναι στην πραγματικότητα η Τουραντό, ή καλύτερα ο άλλος της εαυτός. Είναι αυτή που δικαιούται να είναι η Τουραντό και που οι συνθήκες έχουν επιβάλει να μην είναι. Το έργο τελειώνει με ένα τραγούδι, με μια προτροπή να ψάχνουμε να βρούμε τι είναι κάτω από αυτό που φαίνεται. Να μην αρκούμαστε σε ό,τι μας λένε, αλλά να ψάχνουμε να βρίσκουμε τι κρύβεται κάτω από το προσωπείο, κάτω από τη βιτρίνα. "Σ' έναν κόσμο από γυαλί, λάμπουν μόνο οι παρδαλοί", λέει ένα τραγούδι.

- Και η "Πειραϊκή Σκηνή" με ποιο στόχο δημιουργήθηκε;

- Η "Πειραϊκή μας Σκηνή" ήταν, επίσης, ένα όνειρο, γιατί η πρώτη "Παιδική Αυλαία", στην οποία έπαιζα ως παιδί και που ήταν ο πρώτος επαγγελματικός ποιοτικός θίασος για παιδιά, έκλεισε στη δικτατορία, ενώ έπαιζε στο Δημοτικό Πειραιά. Στην πραγματικότητα επιστρέφουμε εκεί, όπου είχαμε σταματήσει, παίζοντας μάλιστα ένα εντελώς αριστερό έργο, όπως ήταν και τα έργα, που έπαιζε η παλιά "Παιδική Αυλαία", με τη Μαρούλα Ρώτα και τον Γιώργο Δήμο, τον άνθρωπο που με τον Βασίλη Ρώτα είχαν φτιάξει το θέατρο του Βουνού και οι οποίοι δε ζουν πια. Τιμώντας τη μνήμη τους, ακολουθούμε τα χνάρια τους και ανεβάζουμε έργα με προοδευτικό προσανατολισμό, τώρα και στον Πειραιά που έχει μια πλούσια λαϊκή πολιτιστική παράδοση.Είναι μια εργατούπολη ο Πειραιάς, αρκετά υποβαθμισμένος πολιτιστικά τα τελευταία χρόνια. Το εξαίρετο Δημοτικό Θέατρο, που είναι ένα από τα καλύτερα θέατρα της Ελλάδας, δυστυχώς ή δε λειτουργούσε ή υπολειτουργούσε τα τελευταία χρόνια. Εχουμε στόχο ανεξάρτητα από πολιτικές ή άλλες αλλαγές γίνουν στο δήμο, να κρατήσουμε αυτό το μετερίζι στο Δημοτικό ή αλλού, να μείνουμε δηλαδή στον Πειραιά και να δίνουμε το μήνυμα της πολιτιστικής αντίστασης σ' αυτή την εργατούπολη.

Η "Τουραντό" ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου,σκηνικά Κάρολου Ρωμούση,κοστούμια Ερσης Δρίνη,μουσική Δημήτρη Λέκκα και χορογραφίες Δημήτρη Σωτηρίου.Παίζουν: Γιάννης Καλατζόπουλος, Θάνος Παπαδόπουλος, Λίλα Μουτσοπούλου, Ελένη Κουλουριώτη, Τζέφη Ζαχαροπούλου, Αλέξανδρος Αθανασίου.

Το "Ονειρο ηλεκτρονικής νύχτας",ανεβαίνει επίσης σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου και παίζουν: Γιάννης Τσικής, Στέλλα Μπονάτσου, Ελλη Λορέντη, Βαγγέλης Δρούγκας και Αλίκη Γερμανού.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ