H τελευταία έκθεση του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Βραζιλίας έδειξε την ταχύτατη και σε ρυθμούς - ρεκόρ, καταστροφή των Δασών της Βροχής του Αμαζονίου. Κάθε χρόνο, λοιπόν, αποψιλώνεται μία περιοχή ισοδύναμη με το μέγεθος του Βελγίου και ανεκτίμητου πλούτου χλωρίδας και πανίδας. Οι κυριότεροι φορείς της καταστροφής δεν είναι, όπως ενδεχομένως να υποθέσει κανείς, ντόπιες επιχειρήσεις ξυλεμπορίας, αλλά μεγάλες εταιρίες υλοτομίας από ασιατικές χώρες (Μαλαισία, Ιαπωνία, Ν. Κορέα). Βέβαια, είναι περιττά τα λόγια για την άλωση ή, πιο συγκεκριμένα, τον ολικό αφανισμό μίας ανεξερεύνητης, ως επί το πλείστον, χλωρίδας και πανίδας.

Το ζήτημα αυτό έχει να κάνει με τον αφανισμό των λιγοστών εναπομεινάντων "πνευμόνων ζωής" του πλανήτη μας, σε μία εποχή που τεράστιες μάζες πληθυσμού απανταχού της Υφηλίου δοκιμάζονται από το φαινόμενο "Ελ Νίνιο" (δηλαδή τα αιφνίδια, ασυνήθιστα και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα), πληρώνοντας έτσι τις πολιτικές αναίσχυντης κερδοσκοπίας από τις ξυλεμπορικές εταιρίες.

Αντίθετα με τους αρχικούς ισχυρισμούς της βραζιλιάνικης κυβέρνησης, αυτοί που προκαλούν το λιγότερο κακό στα Δάση της Βροχής του Αμαζονίου, είναι οι μικροκαλλιεργητές, συνήθως αυτόχθονες πληθυσμοί ή εκδιωγμένοι φτωχοδιάβολοι των μεγάλων αστικών κέντρων! Αλλωστε, αυτοί οι πληθυσμοί ήταν οι πρώτοι που ένιωσαν στο πετσί τους τον πόλεμο των εταιριών του κέρδους, την καταστροφή του φυσικού τους περιβάλλοντος και της κουλτούρας τους...

Είναι, λοιπόν, φανερό γιατί οι επενδύσεις και πρακτικές των πολυεθνικών υλοτομίας και ξυλεμπορίας στον Αμαζόνιο αφορούν όλους μας, ιδιαίτερα κάθε ανήσυχο και οικολογικά συνειδητοποιημένο πολίτη.

Τα πυρά οικολογικών οργανώσεων, αλλά και αντιπολιτευόμενων κομμάτων της Βραζιλίας δέχτηκε προ ημερών η κυβέρνηση του Προέδρου Ενρίκο Καρδόσο, με αφορμή την ανακοίνωση μίας από καιρό αναμενόμενης έκθεσης για τις καταστροφές που συντελούνται στα Δάση της Βροχής του Αμαζονίου. Λέγεται πως οι αμερικανικοί δορυφόροι είχαν καταγράψει τις σοβαρότατες καταστροφές στα δάση του Αμαζονίου και ότι ήδη από το 1994-95 ήταν γνωστό πως η... άλωση του Αμαζονίου γινόταν σε ρυθμούς ρεκόρ! Η βραζιλιάνικη κυβέρνηση ήταν ενήμερη, αλλά εμπόδισε σκοπίμως τη δημοσιοποίηση των στοιχείων αυτών... Τον ίδιο καιρό κάποιες φήμες έκαναν λόγο για σκοτεινά κυκλώματα διαφθοράς στα επίπεδα των περιφερειακών πολιτειακών κυβερνήσεων από τα συμφέροντα των ξένων εταιριών υλοτομίας.

Ας δούμε όμως μερικά από τα βασικά στοιχεία της έκθεσης που δημοσιοποίησε πριν 15 μέρες το Εθνικό Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών Βραζιλίας:

- Μέσα στην 18ετία 1978-'96 καταστράφηκε το 12,5% των βραζιλιάνικων δασών της βροχής ήτοι 520.000 τ.χλμ! (Μια έκταση κατά 4,5 φορές μεγαλύτερη από το μέγεθος της Ελλάδας!).

- Ετησίως, καταστρέφεται μια έκταση λίγο μικρότερη από το μέγεθος του Βελγίου, δηλαδή 20.000 τ.χλμ.

- Οι χειρότερες καταστροφές έγιναν το 1995, όπου δεκάδες χιλιάδες τ.χλμ δασικής έκτασης παραδόθηκαν στις φλόγες και στα τσεκούρια των εταιριών ξυλεμπορίας ή αποψιλώθηκαν για να γίνουν χωράφια και βοσκοτόπια.

- Οι ρυθμοί καταστροφής μειώθηκαν μέσα στη διετία 1995-'97 όχι εξαιτίας των μέτρων προστασίας της ομοσπονδιακής βραζιλιάνικης κυβέρνησης, αλλά επειδή στις ρημαγμένες - από τις εταιρίες υλοτομίας - περιοχές έπεσαν πρωτοφανείς, καταρρακτώδεις βροχές!

Τα στοιχεία αυτά προκάλεσαν τα πυρά οικολογικών οργανώσεων και βραζιλιάνικων κομμάτων, εκ των οποίων πολλά καταφέρθηκαν κατά του ρόλου των ασιατικών εταιριών υλοτομίας στον Αμαζόνιο. Οι αντιδράσεις αυτές έκαναν τον ομοσπονδιακό υπουργό Περιβάλλοντος,Γουστάβ Κράουζε, να σχολιάσει πως μολονότι δεν έχουν ετοιμαστεί συνολικά στοιχεία που να δείχνουν την καταστροφή που προξένησαν στα Δάση της Βροχής οι ασιατικές εταιρίες υλοτομίας, ωστόσο επιβλήθηκαν σ' αυτές πρόστιμα ύψους 290.000.000 δρχ. Ποσό μηδαμινό, εάν κανείς συλλογιστεί δύο απλά πράγματα: πρώτον, τα τεράστια υπερκέρδη των εταιριών από την αποψίλωση των δασών και την εκμετάλλευση προϊόντων ξυλείας, αλλά και το γεγονός ότι πολλές απ' τις εταιρίες αυτές αρνούνται απροκάλυπτα να πληρώσουν έστω και αυτό το συμβολικό πρόστιμο...

Ο διευθυντής της οργάνωσης "Δίκτυο Δράσης Υπέρ των Δασών της Βροχής" (RAN), Μπέτου Μπόργκες, είχε πέρσι καταθέσει ενώπιον ομοσπονδιακής επιτροπής γερουσιαστών ότι οι εταιρίες που σήμερα "καταβροχθίζουν" τη χλωρίδα και συνεπώς και την πανίδα του Αμαζονίου, είναι οι ίδιες που αφάνισαν μέσα σε μία δεκαετία τα Δάση της Βροχής στο Σαρουάκ, στη Μαλαισία. Ο Μπόργκες συνέστησε, μάλιστα, στη βραζιλιάνικη κυβέρνηση να μην ακολουθήσει την πολιτική απραξίας των ΗΠΑ, που είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του 90% ανεκτίμητου δασικού πλούτου της χώρας.

Παρά τη μαζική καταστροφή και τη μετατροπή δασικών εκτάσεων σε έπιπλα, εφημερίδες και χαρτί τουαλέτας για τους πολίτες των "πολιτισμένων" χωρών, η βραζιλιάνικη κυβέρνηση δεν έχει μέχρι στιγμής προβεί σε συγκεκριμένα μέτρα ανάσχεσης του ολέθρου που συντελείται στα δάση του Αμαζονίου. Εντούτοις, οι πρόσφατες έντονες αντιδράσεις οικολογικών οργανώσεων, κομμάτων και απλών πολιτών που απέστειλαν μέσα σε ένα τρίμηνο 5.000 επιστολές διαμαρτυρίας για τον αφανισμό των "πνευμόνων" του πλανήτη, επέφεραν ένα πρώτο αποτέλεσμα: η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έθεσε μόλις το 10% από το σύνολο των 5.000.000 τ.χλμ των βραζιλιάνικων δασών του Αμαζονίου υπό καθεστώς προστασίας με τη μορφή "εθνικών πάρκων", ενώ προ ημερών ο κυβερνήτης της πολιτείας Αμαζόνας έβαλε φρένο στα επενδυτικά σχέδια (ύψους πολλών εκατομμυρίων δολαρίων) εταιριών υλοτομίας από τη Μαλαισία. Ισως, αυτή η τελευταία εξέλιξη να είναι η καλύτερη απάντηση σ' όσους ισχυρίζονται πως κανείς, και πολύ περισσότερο οι απλοί πολίτες, αλλά και οι διάφορες οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος, είναι ανίσχυροι απέναντι στις κερδοσκοπικές ορέξεις των εταιριών του κέρδους. Ισως, λοιπόν, από αυτή την αχνή "αχτίδα φωτός" να διαφαίνεται πως έστω και στο παρά πέντε υπάρχουν φορές που όταν η ενημέρωση συνοδεύεται από συνειδητοποίηση, επαγρύπνηση, αντίδραση, τότε η πάλη για το κοινό συμφέρον είναι γεγονός...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ