Για την επιδείνωση της ανεργίας φταίει κύρια ότι οι επιχειρηματίες δεν μπορούν να κάνουν ανεξέλεγκτα απολύσεις και ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αξιώνουν μεγάλες μισθολογικές αυξήσεις. Σ' αυτό το εξωφρενικό, και ταυτόχρονα προκλητικό, συμπέρασμα καταλήγει μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για την ανεργία στην Ελλάδα, που δόθηκε προχτές στη δημοσιότητα. Σε μια προσπάθεια να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την επιχειρηματολογία, που προβάλλει ο ΣΕΒ και οι μεγαλοβιομήχανοι, οι συντάκτες της έκθεσης του ΙΟΒΕ δε διστάζουν να υιοθετήσουν τις πλέον αντιδραστικές και ακραίες θέσεις για το θέμα της ανεργίας.

Στα πλαίσια αυτά, υποστηρίζουν, μεταξύ άλλων, ότι η ανεργία θα ήταν μικρότερη αν υπήρχαν περισσότερες απολύσεις,ενώ τη συνεχή πορεία μείωσης των εργατικών εισοδημάτων την ονομάζει "ακαμψία των πραγματικών μισθολογικών αξιώσεων των εργατικών ενώσεων". Με δυο λόγια, οι μεγαλοεπιχειρηματίες προβάλλουν και πάλι την άποψη ότι η ανεργία θα ελεγχθεί, αν επέλθει η πλήρης απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων με την εισαγωγή των λεγόμενων"ευέλικτων" μορφών, στα πλαίσια των οποίων ο παράγοντας κέρδος αποκλειστικά και μόνο θα ρυθμίζει το πώς, με ποιους όρους, για πόσο και με τι μισθούς θα προσλαμβάνονται - και κυρίως θα απολύονται - οι εργαζόμενοι. Πάντως, σύμφωνα με τη μελέτη το ποσοστό της επίσημης ανεργίας από 2% στις δεκαετίες του 1960 και 1970, έφτασε στο 8% στη δεκαετία του '80 και σε 10% στη δεκαετία του 1990. Την αύξηση της ανεργίας η μελέτη την αποδίδει επίσης στις θεμελιώδεις αλλαγές της προσφοράς και της ζήτησης τα τελευταία χρόνια. Σκιαγραφώντας τους παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της ανεργίας, οι συντάκτες της έκθεσης του ΙΟΒΕ, αναφέρουν:

• Την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.
• Τη βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου του εργατικού δυναμικού.
• Τη συρρίκνωση του αγροτικού τομέα, που αποδέσμευσε έναν μεγάλο αριθμό ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού και κυρίως γυναίκες.

Οι παραπάνω αλλαγές, σε συνδυασμό με τη μείωση του ρυθμού οικονομικής δραστηριότητας και άρα και την έλλειψη δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, χειροτέρευσαν την κατάσταση.