Επιστήμονες στον τομέα των υπερτιμολογήσεων και υποτιμολογήσεων έχουν γίνει πλέον οι εκπρόσωποι των πολυεθνικών και οι "δικοί μας" μεγαλοεπιχειρηματίες. Με την ανοχή, αν όχι με τη βοήθεια, των κυβερνώντων αξιοποιούν τις κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής για να κατακλέβουν τη χώρα, να εξάγουν παράνομα συνάλλαγμα στο εξωτερικό, να κάνουν φοροδιαφυγή απροσδιόριστου ύψους, να ακριβαίνουν αυθαίρετα τις τιμές των διαφόρων προϊόντων. Κατά τ' άλλα, περιφέρονται στις επίσημες δεξιώσεις και μαζώξεις των "επωνύμων" και προβάλλονται από τους κρατούντες ως η αφρόκρεμα της ελληνικής κοινωνίας.

Παρά τις κυβερνητικές μεγαλοστομίες περί δήθεν πάταξης της φοροδιαφυγής και αντιμετώπισης της φάμπρικας με τα διπλά βιβλία που τηρούν οι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι διάφορες κομπίνες - καθεμιά από τις οποίες ισοδυναμεί με απώλειες τεράστιων εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό και άλλες επιπτώσεις - όχι μόνο εξακολουθούν να γίνονται, αλλά επεκτείνονται και σε νέους, άγνωστους μέχρι πρόσφατα, τομείς.

Ο "Ρ" φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας μια χαρακτηριστική περίπτωση έκδοσης διπλών παραστατικών, με πρωταγωνιστή την περιβόητη ΠΕΣΙΝΕ.Την πασίγνωστη "Αλουμίνιον της Ελλάδας", που επί δεκαετίες νέμεται παντοιοτρόπως τον εθνικό πλούτο της χώρας και η οποία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν αρκείται ούτε μόνο στην εκμετάλλευση του εθνικού πλούτου της χώρας, ούτε μόνο στις σκανδαλώδεις συμβάσεις για την προμήθεια τζάμπα ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ, ούτε στα αμύθητα κέρδη που έχει αποκομίσει τόσα χρόνια στην Ελλάδα. Συμπληρώνει το "καρέ" της αισχοκέρδειας της, αξιοποιώντας πλήρως το σύστημα των υποτιμολογήσεων και υπερτιμολογήσεων. Το σύστημα εκείνο στα πλαίσια του οποίου οι διάφοροι μεγαλοεπιχειρηματίες άλλες συμφωνίες κάνουν μεταξύ τους και διαφορετικά τις παρουσιάζουν προς τις οικονομικές και φορολογικές αρχές. Η περίπτωση που αποκαλύπτουμε σήμερα, έχει να κάνει με κομπίνες στο ναύλο για τη μεταφορά πρώτης ύλης, με πλοίο. Από αυτή την άποψη μπορεί κανείς να φανταστεί το μέγεθος των υποτιμολογήσεων και υπερτιμολογήσεων που γίνεται με τις τιμές της ίδιας της πρώτης ύλης.

Αν και είναι δύσκολο να εμπλακεί κανείς στους δαιδάλους των επιχειρηματικών... κόλπων και να φωτίσει πλήρως την εικόνα, έχοντας υπόψη του ορισμένα μόνο από παραστατικά στοιχεία, από τα σχετικά ντοκουμέντα που φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα ο "Ρ", προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η ΠΕΣΙΝΕ συμφώνησε με τη λιβεριανή εταιρία "Ντιάμοντ Σίπινγκ εντ Τρέιντινγκ", τη μεταφορά φορτίου στην Ινδία και για το ναύλο εκδόθηκαν δύο παραστατικά. Το πρώτο παραστατικό αναφέρει ότι ο ναύλος ορίστηκε στα 15 δολάρια τον μετρικό τόνο, ενώ στο δεύτερο - "εμπιστευτικό" παραστατικό - ο ναύλος προσδιορίζεται στα 32,5 δολάρια τον μετρικό τόνο. Είναι το γνωστό κόλπο, των "διπλών" βιβλίων της εφορίας, που κρατάνε οι επιχειρήσεις (μεταξύ αυτών και η ΠΕΣΙΝΕ) που επιδίδονται με μαεστρία στο "σπορ" της φοροδιαφυγής, της δασμοφοροδιαφυγής, με διάφορα κόλπα και μεθοδεύσεις.

Είναι φανερό ότι η "Αλουμίνιον της Ελλάδας" έχει αναλάβει την παράδοση κάποιων ποσοτήτων πρώτης ύλης στην Ινδία. Για την υλοποίηση αυτής της παραγγελίας και προκειμένου να φτάσει το εμπόρευμα στον προορισμό του, υπέγραψε συμφωνία με τη λιβεριανή εταιρία στις 9 του περασμένου Δεκέμβρη και παράλληλα οι δύο πλευρές συμφώνησαν με ειδικό "παράρτημα", το οποίο εκδόθηκε με δύο τιμές διά... πάσα χρήση!

Η μετάφραση των δύο ντοκουμέντων αποκαλύπτει πως είναι πανομοιότυπα, με μια μικρή διαφορά. Η διαφορά τους βρίσκεται σε δύο μόνο σημεία. Το ένα που αναφέρεται στην ένδειξη "εμπιστευτικό" και το άλλο που έχει να κάνει με το ναύλο. Τα κείμενα αναφέρουν τα εξής (σε παρένθεση οι διαφορές του ενός από το άλλο κείμενο, που δείχνουν και τη διαφορά - ακριβότερου - ναύλου):

"Πρωτότυπο

Τρανσμαρίν Α. Ε.

(ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΡ.1 ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΜΕΝΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΝΑΥΛΩΣΗΣ:

ΠΑΡΙΣΙ 9η ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1997

ΑΝΑΜΕΣΑ

- Στην Ντιάμοντ Σίπινγκ εντ Τρέιντινγκ, Λιβερία, ως ιδιοκτήτες από τη μία πλευρά

ΚΑΙ

- την Αλουμίνιον της Ελλάδας, Αθήνα, ως ναυλωτές από την άλλη πλευρά

ΣΥΜΦΩΝΗΘΗΚΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΟΤΙ:

ΑΡΘΡΟ ΕΝΑ: Το φορτίο θα πληρωθεί προς 15 (32,5) δολάρια ΗΠΑ ανά καθαρό μετρικό τόνο, στην ποσότητα που θα παραληφθεί.

Ολοι οι άλλοι όροι, συνθήκες και εξαιρέσεις της ειδικής ναύλωσης που υπογράφτηκε στο Παρίσι την 9η Δεκεμβρίου 1997 παραμένουν σε ισχύ.

ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ

ΟΙ ΝΑΥΛΩΤΕΣ"

Ποιο από τα δύο παραστατικά είναι γνήσιο; Ποιος θίγεται από την παρουσίαση διαφορετικών τιμών για τον ίδιο ναύλο; Τι όφελος έχει η "Αλουμίνιον της Ελλάδας" παρουσιάζοντας το ένα ή το άλλο χαρτί; Ποιο παρουσίασε στις ελληνικές αρχές και ποιο στις ινδικές; Τι φόρους γλιτώνει στην Ινδία, αν παρουσιάσει μικρότερη από την πραγματική τιμή, ή τι κερδίζει στην Ελλάδα παρουσιάζοντας μειωμένο ναύλο και αντίστροφα; Γιατί το ένα παραστατικό έχει την ένδειξη "εμπιστευτικό" και το άλλο όχι; Γιατί το ένα έγγραφο, εκείνο με το ναύλο των 15 δολαρίων, έχει σφραγίδα της "Δέλτα Κάριερς" και το άλλο όχι;

Ολα αυτά είναι ερωτήματα στα οποία απάντηση καλούνται να δώσουν οι αρμόδιοι. Τόσο της συγκεκριμένης εταιρίας, όσο και των αντίστοιχων κυβερνητικών αρχών. Εκείνο που σε κάθε περίπτωση αποτελεί δεδομένο είναι ότι το φορτίο που μεταφέρεται με αυτά τα πλοία είναι περίπου 20.000 τόνοι. Από αυτή την άποψη με το ένα παραστατικό η εταιρία εμφανίζει δαπάνη 300.000 δολαρίων ή 87 εκατ. δραχμών και με το άλλο 650.000 δολάρια ή 188,5 εκατ. δρχ.

Αν θεωρήσουμε ότι η ΠΕΣΙΝΕ πλήρωσε για τη μεταφορά 15 δολάρια ανά τόνο (87.000.000 δρχ. συνολικά) και παρουσιάσει στις ελληνικές αρχές το χαρτί με τα 32,5 δολάρια (188.500.000 δρχ. συνολικά), τότε έχουμε μια καραμπινάτη περίπτωση υπερτιμολόγησης. Σε αυτή την περίπτωση, το φανερό όφελό της είναι διπλό: Πρώτον φοροδιαφυγή και δεύτερον ανεξέλεγκτη εξαγωγή συναλλάγματος στο εξωτερικό. Η φοροδιαφυγή γίνεται με την εμφάνιση διπλάσιου, από το πραγματικό, κόστους μεταφοράς και κατ' επέκταση διπλάσιων από τις πραγματικές δαπάνες, με αποτέλεσμα να παρουσιάσει μικρότερα έσοδα προς φορολόγηση. Η εξαγωγή συναλλάγματος γίνεται μέσα από την υποτιθέμενη πληρωμή του ναύλου των 188,5 εκατ. δρχ., ενώ αν η πραγματική συμφωνία είναι για 87 εκατ. δρχ., τα υπόλοιπα 101,5 εκατ. δρχ. θα πάνε σε συνάλλαγμα σε κάποιο λογαριασμό της εταιρίας στο εξωτερικό.

Πάντως, θεωρείται πολύ πιθανό πραγματικό τίμημα να είναι τα 32,5 δολάρια και εικονικό το 15. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο τότε, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις υποτιμολογήσεων και όπως υποστηρίζουν παράγοντες που γνωρίζουν τις διάφορες κομπίνες του χώρου, θα γίνεται επειδή με την υποτιμολόγηση μπορεί να προκύπτει μεγαλύτερο κέρδος από αντίστοιχους μειωμένους δασμούς και φόρους που θα έπρεπε να πληρωθούν στην Ινδία, αν το τίμημα ήταν υπερδιπλάσιο.

Η ουσία βέβαια του ζητήματος δεν είναι αν στην προκειμένη περίπτωση έχουμε υποτιμολόγηση ή υπερτιμολόγηση, ούτε ποιο παραστατικό ναύλου παρουσιάζουν, κατά περίπτωση, οι εκπρόσωποι της "Αλουμίνιον της Ελλάδας". Κύριο είναι η ίδια η ύπαρξη του μηχανισμού παραγωγής διπλών παραστατικών, που υποθάλπεται από τη δογματική άρνηση των κυβερνήσεων να τα βάλουν με τη φοροδιαφυγή του μεγάλου κεφαλαίου. Μια πολιτική, που υποβοηθά τους μεγαλοεπιχειρηματίες να αισχροκερδούν παντοιοτρόπως, επιδεικνύοντας όλο και περισσότερο τις δυνατότητες της... ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε κάθε μορφής κομπίνα.

Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ