Κυριακή 14 Ιούνη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Πολλοί δεν έφταναν ποτέ...

Μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο τα πράγματα βέβαια άλλαξαν. Ομως άλλαξαν προς το χειρότερο. Στους οικονομικούς μετανάστες προστέθηκαν και οι πολιτικοί μετανάστες. Αυτούς τους ξερίζωνε από τον τόπο τους το μισαλλόδοξο και αντιδραστικό κράτος, που, εφαρμόζοντας τα εγκληματικά του σχέδια, δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τους κομμουνιστές, αριστερούς ανθρώπους. Παράλληλα, στα "πέτρινα χρόνια" ο Εθνικός Στρατός εκκενώνει τα χωριά για να στερήσει τον εφοδιασμό του ΔΣΕ. Οσοι απ' τους κατοίκους των χωριών, που αναγκαστικά μεταφέρονται στα αστικά κέντρα, έχουν συγγενείς στην Αμερική, στον Καναδά και την Αυστραλία, προσπαθούν να φύγουν απ' την πατρίδα, εγκαταλείπονταςό,τι με κόπους είχαν δημιουργήσει.

Μεγαλύτερη προσπάθεια για να φύγουν κάνουν οι χιλιάδες καταδιωκόμενοι και "ύποπτοι" για το μετεμφυλιακό καθεστώς συμπατριώτες μας, που πλήρωσαν στα "κυκλώματα" πολλές χρυσές λίρες για την απόκτηση του διαβατηρίου, το οποίο θα τους επέτρεπε να ταξιδέψουν. Πολλοί που δεν το κατορθώνουν, αποφασίζουν να μπούνε κρυφά στα "μεταναστευτικά" για να βγούνε ως παράνομοι στην Αμερική. Κρύβονται μέσα στις βάρκες των υπερωκεανίων και, νηστικοί και διψασμένοι, ταξιδεύουν μερόνυχτα για να δουν μια "άσπρη μέρα".

Ο Πειραιάς γίνεται και πάλι το διαμετακομιστικό κέντρο των μεταναστών. Τα ξενοδοχεία "Πατρίς" του Βασιλάτου, που δεχόταν κύρια Κεφαλονίτες μετανάστες, το "Σικάγο", το "Πύλαρος", το "Μυκήναι" στην οδό Φίλωνος και το "Γιαχνί Σοκάκι" φιλοξενούν όσους επαρχιώτες έχουν κατορθώσει να ξεπεράσουν τα εμπόδια για να πάρουν στα χέρια το διαβατήριο και την έγκριση της αμερικανικής πρεσβείας.

Είναι αυτονόητο ότι μεταπολεμικά, όπως και προπολεμικά - απ' το 1907 είχε αρχίσει η μεταφορά ατμοπλοϊκώς Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική - αυτοί που ήταν πάντα κερδισμένοι ήταν οι εφοπλιστές, ενώ το αγροτοεργατικό δυναμικό της χώρας έχανε σημαντικά, προσφέροντας φθηνά και γερά εργατικά κέντρα στους Αμερικανούς επιχειρηματίες. Μάλιστα, αναφέρεται ότι το δυναμικό αυτό αποτελούνταν από άντρες ηλικίας από 15 μέχρι 45 χρόνων (2).

Και κάτι άλλο. Οι περισσότεροι Ελληνες οικονομικοί μετανάστες της "πρώτης γενιάς", εκτός από τη σωματική ικανότητα, δε διέθεταν άλλο προσόν. Εφταναν στον Πειραιά και αντίκριζαν για πρώτη φορά θάλασσα και βαπόρια. Ηταν αγράμματοι, λίγοι είχαν τελειώσει το Δημοτικό, "άβγαλτοι" κι αθώοι, στερημένοι άνθρωποι, που δεν είχαν συνείδηση της δύναμής τους, ούτε φυσικά των δικαιωμάτων τους. Είχε "περάσει" σ' όλους το παραμύθι της "ψωροκώσταινας", που δεν μπορεί να θρέψει τα παιδιά της... Δηλαδή ήταν το κατάλληλο υλικό για εκμετάλλευση, που μπορούσε να συγκριθεί την εποχή εκείνη μόνο με τους Τούρκους μετανάστες, που έφταναν κι αυτοί στην Αμερική για "καλύτερη τύχη"...

Από τα στοιχεία που περιέχονται σε μια επιμελημένη έκδοση με τίτλο: "Τα ελληνικά υπερωκεάνια 1907 - 1977", του Α. Ι. Τζαμτζή (Εκδ. "Μίλητος"), και αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα των Ελλήνων εφοπλιστών στον τομέα των θαλασσίων μεταφορών προς και από Βόρεια Αμερική, επιβεβαιώνεται ότι οι ισχυροί της θάλασσας ήταν και οι ισχυροί της ξηράς και συγχρόνως ισχυροί παράγοντες στη διαμόρφωση της πολιτικοοικονομικής ζωής του τόπου. Δεν είναι τυχαίο ότι μέτοχοι στην πρώτη ναυτιλιακή εταιρία, που εκμεταλλεύτηκε τη γραμμή της Βόρειας Αμερικής, μεταφέροντας αποκλειστικά μετανάστες με το υπερωκεάνιο "Μωραϊτης" (1907), ήταν οι μεγαλοβιομήχανοι Οθων Τετενές, Δ. Καρέλλας, Θεοδ. Ρετσίνας, δήμαρχος Πειραιά στην περίοδο 1887 - 1895, καθώς επίσης ο Ι. Ευταξίας, υποδιοικητής της Εθνοτράπεζας, και ο Δ. Μωραϊτης που είχε διατελέσει δύο φορές βουλευτής Ανδρου (1903 - 1906).

Μέτοχοι επίσης στη ναυτιλιακή εταιρία, που μπήκε με δύο υπερωκεάνια στην εκμετάλλευση του μεταναστευτικού ρεύματος, ήταν δύο υπουργοί της κυβέρνησης Κ. Μαυρομιχάλη: ο Π. Ζαϊμης, υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως, και ο Ευταξίας, υπουργός Οικονομικών τότε, ενώ αργότερα προστέθηκε ως μέτοχος στην "Υπερωκεάνιο Ελληνική Ατμοπλοϊα" και ο Αντ. Καρτάλης, υπουργός Περιθάλψεως στην κυβέρνηση Δ. Γούναρη.

Σε βάρος ακόμη και της υγείας των επιβατών - μεταναστών, το κύριο μέλημα των εφοπλιστών ήταν το κέρδος. Οσο έβλεπαν ότι αυξάνεται το μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αμερική από τη φτώχεια που μάστιζε τον ελληνικό λαό, τόσο προχωρούσαν στην αγορά - πάντα μεταχειρισμένων και υπερήλικων - υπερωκεανίων, αρκεί να είχαν χώρους για να στοιβαχτούν οι χιλιάδες των μεταναστών. Ενα παράδειγμα: Οταν η εταιρία του Εμπειρίκου δρομολόγησε το υπερωκεάνιο "Βασιλεύς Κωνσταντίνος" στη γραμμή της Βορ. Αμερικής, το πλοίο διέθετε 60 καμπίνες Α θέσης και χώρους στα καταστρώματα για 1.800 μετανάστες.

Η διαβίωση των μεταναστών στα πλοία της εποχής εκείνης ήταν τόσο τραγική, που ορισμένοι που είχαν εξασθενημένο οργανισμό πέθαιναν στο ταξίδι κι έβρισκαν τάφο στο βυθό του Ατλαντικού. Στις 20 - 22 μέρες που διαρκούσε το ταξίδι μέχρι το νησί ELLIS ISLAND, εκεί που γινόταν ο έλεγχος των μεταναστών απ' τις αμερικανικές αρχές, όλες τις νύχτες του ταξιδιού τις περνούσαν πάνω σε ξύλινα ράφια, που υποτίθεται ότι ήταν τα κρεβάτια με στρώματα από άχυρα ή φύκια και για μαξιλάρι το σωσίβιο. Το νερό ήταν αλμυρό και προκαλούσε δυσεντερίες. Για φαγητό, κρέας από γερασμένα άλογα που έσφαζαν στα αμπάρια και συμπλήρωμα ρέγκες "σκουράντζα" με σκουλήκια. Οι ρέγκες δημιουργούσαν προβλήματα στα μάτια ιδιαίτερα των παιδιών, που υπέφεραν από τοιχώματα, διαδεδομένη αρρώστια την εποχή εκείνη...


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ