Το πρόβλημα - όπως διαπιστώνεται και από τους εργαζόμενους - της ύπαρξης διαφορετικών εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στους ΟΤΑ, όχι μόνο διατηρείται, αλλά οξύνεται σημαντικά με την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών των δήμων και την υποκατάστασή τους από δημοτικές επιχειρήσεις. Μια εικόνα της ποικιλομορφίας των σχέσεων εργασίας στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δίνουν τα στοιχεία που συγκέντρωσε - από τον Ιούνη του 1995 έως τον Φλεβάρη του 1996 - και επεξεργάστηκε η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), με τη μορφή ερωτηματολογίου. Η διακίνηση τους ερωτηματολογίου προς τους ενδιαφερόμενους φορείς έγινε από την Περιφερειακή Διοίκηση του κάθε νομού.

Στην έρευνα συμμετείχαν 139 Αναπτυξιακοί Σύνδεσμοι, 56 Δημοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης και Αποχέτευσης, 418 Δήμοι, 155 Δημοτικές Επιχειρήσεις, 4.842 Κοινότητες, 510 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου των ΟΤΑ, 135 Σύνδεσμοι, 36 Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων), δηλαδή το 76,6% του συνόλου των φορέων Αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των παραπάνω απογραφέντων φορέων, 33.772 είναι εργαζόμενοι με σχέση δημοσίου δικαίου. Οι 16.018 εργάζονται με σχέση ιδιωτικού δικαίου. Οι 11.467 αποτελούν έκτακτο προσωπικό, ενώ 452 απασχολούνται σε ειδικές θέσεις.

Χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις 20 στους 2.848 εργαζόμενους στις δημοτικές επιχειρήσεις, έχουν σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου. Συγκεκριμένα σε 155 απογραφέντες δημοτικές επιχειρήσεις - ποσοστό 30,51% του συνόλου- ποσοστό 0,06% των εργαζομένων έχουν σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου. Ποσοστό 10,04% είναι εργαζόμενοι ιδιωτικού δικαίου. Ποσοστό 10,43% είναι έκτακτο προσωπικό. Ενώ ποσοστό 9,5% καταλαμβάνει ειδικές θέσεις. Τα παραπάνω ποσοστά ενισχύουν την άποψη πως οι δημοτικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων, αλλά και την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στους Δήμους.

Διέξοδο στην παραπάνω κατάσταση που συνεπικουρείται από τη διαιώνιση του θεσμού των εκτάκτων, αποτελεί σύμφωνα και με τους εργαζόμενους, η κατάργηση των "μονίμων" εκτάκτων και η πρόσληψη προσωπικού με ενιαία σχέση εργασίας, αυτή του δημοσίου. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε την τροπολογία που είχε υποβάλει τον Μάη του 1997 το ΚΚΕ, σε συζήτηση στη Βουλή για την περιφερειακή συγκρότηση της χώρας. Στην τροπολογία, το ΚΚΕ πρότεινε τη μονιμοποίηση του προσωπικού που εργάζεται στους ΟΤΑ με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου ή με σύμβαση έργου ή εργάζεται σε έργα αυτεπιστασίας. Το προσωπικό αυτό, λόγω της συνεχούς ανανέωσης της σύμβασης εργασίας ή και της φύσης των υπηρεσιών που παρέχει, καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες και - όπως σημείωνε στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας του, το ΚΚΕ - είναι δίκαιο να μονιμοποιηθεί.Αυτό άλλωστε αποτελεί και αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος του χώρου, καθώς ο κίνδυνος απόλυσης του εργαζομένου δημιουργεί σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, αλλά και αναστάτωση στις λειτουργίες των ΟΤΑ.

Στην κατεύθυνση αυτή το ΚΚΕ προτείνει την ένταξη του προσωπικού σε νέες οργανικές προσωποπαγείς θέσεις, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερομένων, αλλά και την παροχή δυνατότητας να επιλέξουν οι ίδιοι αν θα καταταγούν ως μόνιμοι, με σχέση δημοσίου δικαίου ή ως τακτικοί, με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου. Η ίδια ρύθμιση προτείνει να ισχύσει και για το προσωπικό που έχει προσληφθεί στις Δημοτικές, Διαδημοτικές και Κοινοτικές Επιχειρήσεις και το οποίο για τρία τουλάχιστον χρόνια προσφέρει την εργασία του στους Δήμους, σε υπηρεσίες που προβλέπονται στους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας των παραπάνω ΟΤΑ.

"Με απόφαση του δημάρχου, που λαμβάνεται εντός του Ιανουαρίου κάθε έτους, καθορίζεται το ωράριο εργασίας υπαλλήλων του δήμου σε δημοτικά διαμερίσματα και ο συνολικός εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας τους". Αυτή είναι η κατάσταση που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι δημοτικοί υπάλληλοι από τη λειτουργία των νέων ΟΤΑ, όπως αυτοί προβλέπονται από τον "Καποδίστρια".

Η ρύθμιση αυτή αποτελεί, τέλος, μια ακόμα ένδειξη των κυβερνητικών προθέσεων για το... μέλλον των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και γενικότερα των εργαζομένων.