ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ (του ανταποκριτή μας ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

Το πρόβλημα των αστέγων οξύνεται ολοένα περισσότερο στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν πρόσφατα στη δημοσιότητα ο Εθνικός Συνασπισμός για τους Αστέγους και το Εθνικό Νομικό Κέντρο για την Ελλειψη Στέγης και τη Φτώχεια, κάπου 750.000 άτομα είναι άστεγα οποιαδήποτε νύχτα σε όλη τη χώρα. Τον περασμένο χρόνο, 2 εκατομμύρια περίπου ήταν άστεγοι. Για παράδειγμα: Στη Βοστόνη πάνω από 5.000 "ζουν" στους δρόμους ή σε πρόχειρα καταλύματα, ενώ στην πόλη της Νέας Υόρκης οι άστεγοι ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες. Από αυτούς, 10.000 είναι νεαρά παιδιά. Στο Λος Αντζελες, τη μεγαλύτερη πόλη της Καλιφόρνια, υπάρχουν 151 "προγράμματα" για τις άστεγες οικογένειες, από τα οποία, όμως, 69 δε δέχονται αγόρια άνω των 13 ετών και 39 από αυτά μειώνουν ακόμα πιο πολύ το όριο της ηλικίας. Οπως δήλωσε η Ρουθ Σουάρτζ, στέλεχος της οργάνωσης φροντίδας για αστέγους, σε αυτήν την πόλη υπάρχουν 4.890 κρεβάτια σε καταλύματα για τέτοιες οικογένειες, αλλά, πρόσθεσε, οποιαδήποτε νύχτα κάπου 12.400 μέλη αστέγων οικογενειών, από τα οποία τα περισσότερα είναι παιδιά, παραμένουν στους δρόμους. Δεν έχουν πού να πάνε.

Σε όποιο μέρος των ΗΠΑ κι αν βρίσκεται κανείς, μπορεί να δει έναν άστεγο με προτεταμένο το χέρι να ζητάει μια μικρή χρηματική βοήθεια ή να πουλάει εφημερίδες του δρόμου, να μαζεύει άδειες κονσέρβες και μπουκάλια για να τα πουλήσει, ή να κοιμάται κάτω από μια κουβέρτα σε κάποιο πάρκο.

Τα στοιχεία των πιο πάνω οργανώσεων, αλλά και άλλες στατιστικές, δείχνουν ότι:

- Κάπου 20% μέχρι 40% των αστέγων είναι εργαζόμενοι.

- 37% των αστέγων είναι οικογένειες με παιδιά, που ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται.

- 25% των αστέγων είναι κάτω των 18 ετών.

- 30% είναι άνω των 45 ετών.

Επίσης, τα ίδια στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι δύο είναι τα κύρια αίτια του σοβαρότατου αυτού κοινωνικού προβλήματος: η έλλειψη προσιτής στέγης και η συνεχώς αυξανόμενη φτώχεια. Και να τι σημαίνει αυτό, μεταξύ άλλων: είναι σχεδόν αδύνατο να εξασφαλίσει κανείς εργασία, αν δε διαθέτει μόνιμη διεύθυνση και αριθμό τηλεφώνου.

Ταυτόχρονα, η κατακόρυφη άνοδος των ενοικίων ωθεί τους εργαζομένους στο μεταίχμιο της έξωσης. Το 1995, ο Δήμος της Βοστόνης ανέστειλε το ενοικιοστάσιο. Το ενοίκιο ενός διαμερίσματος που ήταν πριν 500 δολάρια στην περιοχή της ίδιας πόλης, όπου διαμένουν εργαζόμενοι, νοικιάζεται τώρα προς 1.800 δολάρια το μήνα.

Σχετικά με την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης: το 1996, 36,5 εκατομμύρια Αμερικανοί ζούσαν μέσα στη φτώχεια, μια αύξηση κατά 43% περίπου από το 1970, όταν οι πενόμενοι ήταν 25,4 εκατομμύρια.

Μεταξύ του 1973 και του 1993, το πραγματικό εισόδημα - παίρνοντας υπόψη τον πληθυσμό και την αγοραστική δύναμη των μεροκάματων - μειώθηκε κατά 20% περίπου. Παρά τις πρόσφατες αυξήσεις, το κατώτατο όριο των αποδοχών παραμένει κάτω από το 15% της αγοραστικής δύναμης της δεκαετίας του 1970.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απάντησε στην κρίση αυτή, όχι με την αντιμετώπιση των αναγκών των φτωχών, αλλά με την περικοπή των κοινωνικών παροχών. Από το 1970 έως το 1994, τα τυπικά επιδόματα σε μια τριμελή οικογένεια μειώθηκαν κατά 47%. Ορισμένες Πολιτείες, επίσης, μείωσαν ή εξάλειψαν τα προγράμματα Γενικής Βοήθειας, τα οποία ήταν και το μόνο οικονομικό αποκούμπι για τα φτωχά ανύπαντρα άτομα.

Και ενώ γίνονται αυτά για τον απλό λαό, κάποιοι υπερατλαντικοί μεγαλοκαρχαρίες αποθησαυρίζουν. Μια ανακοίνωση στα τέλη του Δεκέμβρη 1998 του Προγράμματος Ανάπτυξης του ΟΗΕ έδινε την εξής χαρακτηριστική εικόνα για τη σημερινή κατάσταση: "Οι 225 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου, από τους οποίους οι 60 είναι Αμερικανοί, διαθέτουν ενεργητικά περιουσιακά στοιχεία αξίας πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, που ισούται με το ετήσιο εισόδημα του φτωχότερου 47% του παγκόσμιου πληθυσμού".

Σε ειδικό άρθρο του (19.12.98), το "People's Weekly World", όργανο του ΚΚ ΗΠΑ, παρατηρούσε:

"Ζούμε σε έναν κόσμο παγκοσμιοποίησης του καπιταλισμού. Εν μέσω των απειλούμενων περιθωρίων του κέρδους, αμερικανικά εργοστάσια κλείνουν και οι δουλιές μεταφέρονται στο εξωτερικό κατά δεκάδες χιλιάδες. Ατυχώς, οι δουλιές που δημιουργούνται στη θέση εκείνων, είναι απασχολήσεις χαμηλών μεροκάματων, στον τομέα υπηρεσιών, με λίγα ή καθόλου ωφελήματα. Αυτό φέρνει εκατομμύρια εργατών στο χείλος της οικονομικής καταστροφής και της έλλειψης στέγης, με ολοένα περισσότερους σε αυτό το χείλος. Ο καπιταλισμός προξενεί κρίσεις στις δουλιές, στη στέγαση, στην υγειονομική φροντίδα και αυτές οι κρίσεις με τη σειρά τους οδηγούν στη μη στέγαση".

Το "People's Weekly World", αφού πρόσθεσε ότι η στέγαση δεν είναι ένα προνόμιο που εξαρτάται από το να έχει κανείς χρήμα, αλλά είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα, τόνιζε: "Υπό τον καπιταλισμό, η στέγη αγοράζεται και πουλιέται, οικοδομείται και ενοικιάζεται, σαν ένα προϊόν, ακριβώς όπως τα αυτοκίνητα, τα έπιπλα και το σαπούνι".

Και κατέληγε: "Πρέπει να αγωνιστούμε για το σοσιαλισμό - μια λογική κοινωνία, όπου η παραγωγή των προϊόντων και των υπηρεσιών είναι δημοκρατικά σχεδιασμένα και τα προϊόντα μοιράζονται κοινωνικά. Μόνο τότε, μια τέτοια βασικά ανθρώπινη ανάγκη, όπως η στέγαση, θα πραγματοποιηθεί σαν ένα δικαίωμα, που παρέχεται με φυσικό τρόπο και όχι σαν προϊόν που πρέπει να αγοραστεί, και μόνο τότε θα δούμε το ολοκληρωτικό τέλος της ανθρώπινης δυστυχίας όπως είναι η έλλειψη στέγης".

Η πραγματικά τραγική κατάσταση των Αμερικανών αστέγων καταφαίνεται και από το γεγονός ότι μέσα σε 12 μήνες - από το Δεκέμβρη 1997 έως τις 30 Νοέμβρη 1998 - πέθαναν στον Αγιο Φραγκίσκο της Καλιφόρνια, σύμφωνα με τις αρχές της πόλης αυτής, 157 άστεγοι, έναντι 154 τέτοιων θανάτων το 1996. Είναι οι περισσότεροι που πέθαναν μέσα σε ένα χρόνο από το 1985, όταν καθιερώθηκε η καταγραφή των θανάτων.

Υγειονομικοί αξιωματούχοι, καθώς και παράγοντες υπεράσπισης των άτυχων αυτών ανθρώπων, απέδωσαν τους θανάτους αυτούς στο σκληρό χειμώνα, όταν η θύελλα γνωστή ως "Ελ Νίνιο" κυριολεκτικά συντάραξε την περιοχή αυτή, ενώ άλλοι κατάγγειλαν ως υπευθύνους τους αστυνομικούς διωγμούς, που πέταξαν πολλούς αστέγους από το Πάρκο της Χρυσής Γέφυρας. Ενα μέρος των θανάτων αυτών οφείλονταν και στη χρήση ναρκωτικών.

Το γραφείο του δημάρχου του Αγίου Φραγκίσκου υπολογίζει ότι 4.000 άτομα είναι σε αυτήν την πόλη άστεγοι οποιαδήποτε νύχτα. Υπάρχουν εκεί μέχρι 2.000 έκτακτης ανάγκης κρεβάτια σε δημόσια καταλύματα, που σημαίνει ότι οι άλλοι 2.000 δεν έχουν πού να καταφύγουν τη νύχτα.

Σύμφωνα με άλλα στοιχεία, σε αυτήν την πόλη η Αστυνομία χρησιμοποιεί ελικόπτερα εφοδιασμένα με ειδικά όργανα, για να εντοπίζουν και να εξαναγκάζουν τους αστέγους να φύγουν από τα δημόσια πάρκα.

Ανάλογοι διωγμοί γίνονται και σε άλλες πόλεις. Στο Κλίβελαντ, η Αστυνομία αποπέμπει τους αστέγους από το κέντρο της πόλης προς τα βιομηχανικά προάστιά της. Στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια θεωρείται παράνομο να κοιμάται κανείς σε δημόσιο χώρο ή να προσφέρεται τροφή σε άστεγο. Η Αστυνομία απαγορεύει στους αστέγους να καθίσουν στο έδαφος. Στο Χιούστον του Τέξας και στη Νέα Υόρκη, τα παγκάκια των πάρκων έχουν μετασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, που είναι αδύνατο στους αστέγους να κοιμούνται πάνω σε αυτά. Και το εξοργιστικότερο από όλα: στη Σάντα Κρουζ της Καλιφόρνια, αστυνομικοί πυροβόλησαν έναν άστεγο άνδρα, του έβαλαν χειροπέδες και αδιαφόρησαν στο να του προσφέρουν πρώτες βοήθειες. Πέθανε από αιμορραγία.

Σε όλη τη χώρα, οι αρχές - με ελάχιστες εξαιρέσεις - αντί να φροντίζουν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της στέγασης και της φτώχειας, εγκρίνουν νόμους, που τιμωρούν τους αστέγους για "αλητεία", "ζητιανιά" και "ανεμελιά". Εξάλλου, η προσιτή στέγαση ολοένα μειώνεται. Από το 1973 έως το 1993, 2,2 εκατομμύρια διαμερίσματα χαμηλού ενοικίου αφανίστηκαν από την αγορά, ενώ οι ενοικιαστές που αναζητούσαν τέτοια διαμερίσματα αυξήθηκαν κατά 4,7 εκατομμύρια. Επίσης, από το 1993 έως το 1995. η προμήθεια χαμηλού ενοικίου διαμερισμάτων μειώθηκε κατά άλλα 900.000.

Υπό τις συνθήκες αυτές, όπως έγραφε (στις 19.1.1999) η εβδομαδιαία εφημερίδα "Village Voice": "Το να είναι κανείς ενοικιαστής στην πόλη της Νέας Υόρκης ισοδυναμεί σχεδόν με θάνατο". Αναφερόταν στην περίπτωση ενός Αλβιν Ουάις, 46 ετών, ιδιοκτήτη ή διαχειριστή 20 κτιρίων στην κάτω ανατολική περιοχή της Νέας Υόρκης. Χρησιμοποιούσε σαν πληρωμένο όργανό του έναν πρώην διακινητή ναρκωτικών, ο οποίος, μέσω δικών του μπράβων, απειλούσε με δολοφονία ή έβαζε φωτιά σε διαμερίσματα για να εξαναγκάσει τους ενοίκους τους να τα εγκαταλείψουν και, έτσι, να ανέβουν τα νοίκια τους. Η δίκη του θα γίνει στις 18 Φλεβάρη.

Μέσα, λοιπόν, σε αυτήν την απάνθρωπη εγκατάλειψη, το φετινό χειμώνα, που είναι ήδη δριμύτατος, και άλλοι άστεγοι σε όλη τη χώρα θα πεθάνουν στους δρόμους και στα πάρκα από το ψύχος.