Το «ήσυχο» Σιάτλ ξαφνικά βρέθηκε σε κατάσταση πολιορκίας, μεταβλήθηκε για μια βδομάδα σε πεδίο μάχης, σε σκηνικό σκληρότατων συγκρούσεων ανάμεσα σε διαδηλωτές και σε ισχυρές δυνάμεις καταστολής. Οι μάχες στους δρόμους διήρκεσαν ολόκληρα εικοσιτετράωρα και ήταν ανηλεείς. Ανηλεής ήταν, όμως, και η παράλληλη «μάχη» της ενημέρωσης. Οι σκηνές των οδομαχιών έκαναν το γύρο του κόσμου, εντούτοις υπάρχει ένας πολύ σημαντικός διαφοροποιητικός παράγοντας: Το πώς παρουσιάστηκαν τα γεγονότα που εκτυλίχτηκαν στους δρόμους της αμερικανικής πόλης και τελικά κατάφεραν, αν όχι να υπερκεράσουν, τουλάχιστον, να ισοσκελίσουν τα τεκταινόμενα εντός του συνεδριακού χώρου.

Δεν είναι η πρώτη, και σίγουρα δεν είναι η τελευταία φορά, που ο τρόπος παρουσίασης ενός γεγονότος διαμορφώνει, τελικά, και την ποιότητα, το μέγεθος, αλλά και την κατεύθυνση της επιρροής που θα ασκήσει στην κοινή γνώμη. Ο καταλυτικός μεσολαβητικός ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης σε αυτόν τον τομέα είναι δεδομένος, όσο δεδομένος είναι και ο στόχος τους, που δεν είναι άλλος, συνήθως, από τη χειραγώγηση ή τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από την ουσία ενός θέματος, ανάλογα με τις συμμαχίες συμφερόντων που «εξυπηρετούν» την εκάστοτε στιγμή οι ιδιοκτήτες τους.

Το τι επρόκειτο να γίνει στο Σιάτλ ήταν γνωστό, τόσο στα μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ, όσο και στις αστυνομικές δυνάμεις πολλούς μήνες πριν. Αλλωστε, οι περιβαλλοντικές και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι συνδικαλιστικές και οι αγροτικές ενώσεις, που συμμετείχαν στις διαρκείς διαδηλώσεις, δεν είχαν κρύψει τις προθέσεις τους. Ηδη, από την περασμένη Πρωτομαγιά, είχε αρχίσει η οργάνωση των κινητοποιήσεων, αλλά και η εξασφάλιση εναλλακτικών μεθόδων και τρόπων ενημέρωσης του κοινού, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο. Γι' αυτόν, ακριβώς, το λόγο, πριν αρχίσουν τα δακρυγόνα και τα χημικά να πέφτουν βροχή εναντίον των χιλιάδων διαδηλωτών, είχε αρχίσει η μάχη της παραπληροφόρησης και της λασπολογίας, από τις αρχές, κιόλας, του Νοεμβρίου.

Οι περισσότερες μεγάλες εφημερίδες, αλλά και τα τηλεοπτικά δίκτυα των ΗΠΑ είχαν ως κύριο θέμα τους τη Σύνοδο του ΠΟΕ, τις τελευταίες βδομάδες. Στην πλειοψηφία τους αναφέρθηκαν επιγραμματικά στις επικείμενες διαδηλώσεις, ενώ όσες επέλεξαν να ασχοληθούν κάπως περισσότερο, φρόντισαν να δώσουν τη γνωστή «αντικειμενική» τους άποψη. Η «Washington Post», τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου, αφιέρωσε εκτενές άρθρο στη Σύνοδο του ΠΟΕ, όπου χαρακτήριζε «κακεντρεχή αντίθεση» την πρόθεση των διαδηλωτών να διαμαρτυρηθούν. Η αμερικανική εφημερίδα διανθίζει τα εκθειαστικά σχόλια για την ΠΟΕ με γενικόλογους χαρακτηρισμούς για τους αντιτιθέμενους στις αποφάσεις του Οργανισμού, όπως «παθογενή μειοψηφία», «εξαιρετικά βίαιους και επικίνδυνους», «ανταγωνιστικούς» κλπ. Το αφιέρωμα συμπληρώνεται από εκτενείς συνεντεύξεις ανώτερων στελεχών των επενδυτικών οίκων Goldman και Sachs, γνωστών ονομάτων του αμερικανικού εμπορικού κόσμου, αλλά και ενός Βρετανού βουλευτή.

Λίγες μέρες αργότερα, το τεύχος του «Business Week», που κυκλοφόρησε στις 8 Νοεμβρίου, φιλοξενεί εκτενή συνέντευξη του Jeffrey Garten, πρώην υφυπουργού Εμπορίου της κυβέρνησης Κλίντον, ο οποίος, εμμέσως πλην σαφώς, προειδοποιεί για το ενδεχόμενο πραγματοποίησης μεγάλων διαδηλώσεων κατά τη διάρκεια της συνόδου και «καλεί», τόσο τα μεγάλα ΜΜΕ, όσο και την Ουάσιγκτον να «αναλάβουν τις ευθύνες τους». Συγκεκριμένα, ο Garten τονίζει ότι «είναι μία μεγάλη δοκιμή για τον παγκόσμιο καπιταλισμό, και δυστυχώς αυτές οι οργανώσεις κατάφεραν να εκμεταλλευτούν έξυπνα το κενό ανάμεσα σε αδύναμες κυβερνήσεις, που δεν πέτυχαν να πείσουν τους απλούς πολίτες για τις ευνοϊκές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και σε πολυεθνικές εταιρίες, που είναι οι κύριοι φορείς αυτής της μεγάλης αλλαγής». Καταλήγοντας, ο Αμερικανός αξιωματούχος δε διστάζει να «επιπλήξει» την Ουάσιγκτον και τις πολυεθνικές, γιατί δεν προσπάθησαν να «γίνουν λιγότερο βαρετές» προς το κοινό και άφησαν περιθώριο δράσης σε όλους όσοι αντιστέκονται στην ΠΟΕ, ενώ προειδοποιεί ότι η αντίδραση θα πρέπει να είναι άμεση και αποφασιστική, προκειμένου να «μην κυριαρχήσουν στην κοινή γνώμη οι απόψεις αυτών των οργανώσεων».

Ανάλογο άρθρο λασπολογίας φιλοξένησε, στις αρχές Δεκεμβρίου, και η «US News World Report», η οποία χαρακτηρίζει «σκοτεινά» τα κίνητρα των συμμετεχόντων και προέβαλε ως βασικό αίτημά τους το «δεν εμπορευόμαστε τίποτε και με κανέναν», παρουσιάζοντας ως «μια οπισθοδρομική μειοψηφία» όσους αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση.

Η «γραμμή» της παραπληροφόρησης ή της επιλεκτικής πληροφόρησης ακολουθήθηκε πιστά και κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στους δρόμους του Σιάτλ από τα μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ. Παρουσιάζοντας ελάχιστες εικόνες από τις οδομαχίες, ο δημοσιογράφος του τηλεοπτικού δικτύου ABC, Peter Jennings, σχολίασε ειρωνικά ότι «μοιάζει στο Σιάτλ να συγκεντρώθηκε κάθε ομάδα, που έχει κάποια τυχαία διαφωνία ή κάποιο άσχετο αίτημα να παρουσιάσει». Λίγες ώρες αργότερα, το ΚΟΜΟ 4 News, θυγατρικό του ABC δίκτυο στο Σιάτλ, το οποίο είχε αναλάβει και την ολική κάλυψη των γεγονότων, ενημέρωνε το κοινό ότι «δε θα αφιερώσει ούτε δευτερόλεπτο κάλυψης σε ανεύθυνες και παράνομες δραστηριότητες ταραχοποιών ομάδων, γι' αυτό και δεν πρόκειται να μεταδώσει εικόνες από τους δρόμους του Σιάτλ», ενώ ο διευθυντής του, Joe Barnes, χαρακτήριζε «απαράδεκτη κοινωνική απειθαρχία» τη συμπεριφορά των διαδηλωτών.

Ελαφρά διαφορετική ήταν η τακτική που ακολούθησε το τηλεοπτικό δίκτυο NBC, του οποίου τα ρεπορτάζ επικεντρώθηκαν σε μέρος, μόνο, των περιβαλλοντικών αιτημάτων των διαδηλωτών. Επίσης, το δίκτυο, επανειλημμένα, εστίασε στο θέμα της «χρήσης βίας» εκ μέρους των διαδηλωτών, καλλιεργώντας μεθοδικά κλίμα τρομοκρατίας και αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι αστυνομικές δυνάμεις θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ακόμη και βιολογικές ή χημικές επιθέσεις. Στο ίδιο σημείο, επικέντρωσε το ενδιαφέρον του και το πρακτορείο FOX, που δεν έπαψε να χρησιμοποιεί χαρακτηρισμούς, όπως «επικίνδυνοι, απρόβλεπτα βίαιοι» και άλλα παρόμοια για τους διαδηλωτές. Οσο για το πρακτορείο Associated Press, παρουσίασε, μεν, τα γεγονότα, αλλά φρόντιζε να «υπενθυμίζει» σε τακτά χρονικά διαστήματα ότι δεν πρόκειται, παρά για «ομάδες με ιδιαίτερα εξεζητημένα και μειωμένης εμβέλειας αιτήματα».

Εκτός από αυτά τα εξόφθαλμα δείγματα παραπληροφόρησης, τα υπόλοιπα αμερικανικά ΜΜΕ ασχολήθηκαν με τις διαδηλώσεις και δε δίστασαν να παρουσιάσουν και αρκετές εικόνες από τις οδομαχίες, όπως, π.χ., έπραξε το CNN. Παρ' όλα αυτά, από όλες αυτές τις «αντικειμενικές» δημοσιογραφικές καλύψεις, εξέλιπε το ουσιώδες: Η γνωστοποίηση των πραγματικών αιτημάτων των διαδηλωτών.

Είναι αλήθεια ότι στους δρόμους του Σιάτλ βρέθηκαν πολλές διαφορετικές οργανώσεις και ενώσεις. Εντούτοις, τα αιτήματά τους είχαν ομαδοποιηθεί και σε καμία περίπτωση δεν είχαν το «ελαφρό» ειδικό βάρος, που τα ΜΜΕ προσπάθησαν να τους αποδώσουν: Κανένα αίτημα δεν ήταν, απλώς και μόνο, μία γενικόλογη έκκληση προστασίας του περιβάλλοντος και, σε καμία περίπτωση, οι διαδηλωτές δεν τάχθηκαν ενάντια στις εμπορικές συναλλαγές, γενικώς και απροσδιορίστως. Τα αιτήματά τους ήταν σαφώς καθορισμένα και προσανατολισμένα ενάντια στις βασικές αρχές του ΠΟΕ, της παγκοσμιοποίησης και της υποταγής όλης της αγοράς και, κατά συνέπεια, των εργαζομένων όλου του κόσμου, του περιβάλλοντος και της οικονομίας, στις επιταγές των μεγάλων πολυεθνικών εταιριών.

Προνοητικοί, όμως, αποδείχτηκαν και οι διοργανωτές των πολυήμερων διαδηλώσεων. Γνωρίζοντας πολύ καλά την αντιμετώπιση που τους επιφύλασσαν τα κυρίαρχα ΜΜΕ, φρόντισαν από πολύ νωρίς να δημιουργήσουν τα δικά τους ΜΜΕ και να εξασφαλίσουν την αναμετάδοση των πραγματικών γεγονότων, αλλά και τη γνωστοποίηση των αληθινών τους αιτημάτων προς το κοινό. Από τις αρχές του καλοκαιριού, τουλάχιστον 400 δημοσιογράφοι και τεχνικοί, μέλη των οργανώσεων που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, είχαν μετακομίσει μόνιμα στο Σιάτλ, προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα ολοκληρωμένο δίκτυο πληροφόρησης. Τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια της συνόδου, υπήρχε συνεχόμενη αναμετάδοση των γεγονότων, που διαδραματίζονταν στους δρόμους του Σιάτλ, τηλεοπτικώς, ραδιοφωνικώς, αλλά και μέσω διαδικτύου, σε όλο τον κόσμο, μέσα από το δίκτυο ενημέρωσης - RealNetworks - που έστησαν οι διοργανωτές, ενώ παράλληλα οι ηλεκτρονικές σελίδες των οργανώσεων, που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις, ενημέρωναν το κοινό και παρέπεμπαν στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των πηγών πληροφόρησης που είχαν απευθείας σύνδεση με το Σιάτλ. Την ίδια στιγμή, λειτουργούσε συνεχόμενα Κέντρο Τύπου -Independent Media Center/IMC - στο οποίο διεξάγονταν συνεντεύξεις Τύπου, παράλληλα με τις επίσημες συνεντεύξεις της Συνόδου. Στόχος ήταν να πληροφορείται το κοινό όλες εκείνες τις πλευρές της Συνόδου, που η επίσημη ενημέρωση άφηνε στο περιθώριο.

Η ειρωνεία, σχολίαζαν οι ίδιοι οι διοργανωτές, είναι ότι μεγάλο μέρος των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιήθηκαν για να στηθεί το ανεξάρτητο δίκτυο ενημέρωσης, χορηγήθηκαν από τις εταιρίες «Microsoft» και «Boeing», οι οποίες εδρεύουν στο Σιάτλ και σχεδόν υπαγόρευσαν τα θέματα, αλλά και τους στόχους της Συνόδου του ΠΟΕ! Η Σύνοδος του ΠΟΕ δεν κατέληξε, όπως, άλλωστε, αναμενόταν από πολλούς, σε κανένα σημαντικό βήμα. Παρ' όλα αυτά, είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο, μεγάλο μέρος της δημοσιότητας που έλαβε κατέλαβαν οι διαδηλώσεις που συγκλόνισαν την αμερικανική πόλη και όση προσπάθεια και αν έγινε, τελικά, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας κοινής γνώμης, τουλάχιστον, πληροφορήθηκε ότι αίτημα των διαδηλωτών δεν ήταν κάποιο γενικόλογο μέτρο προστασίας του περιβάλλοντος ούτε η εξασφάλιση των συμφερόντων του ενός ή του άλλου εργασιακού κλάδου. Το βασικό σύνθημα «ΠΟΕ ή Δημοκρατία» έφθασε, παρά τα προβλήματα και τις όποιες διαστρεβλώσεις, σε όλες τις άκρες του κόσμου.