"Κάθε καλλιτέχνης έχει στη διάθεσή του ένα όπλο επιθετικό που του επιτρέπει να κακομεταχειρίζεται την παράδοση. Ενώ αναζητούσα τη λάμψη και την ένταση, εξυπηρετήθηκα από τη μηχανή, με τον τρόπο που άλλοι χρησιμοποιούν το γυμνό σώμα ή τη νεκρή φύση. Δεν πρέπει να κυριαρχείται κανείς ποτέ απ' το θέμα. Στεκόμαστε μπροστά στο μουσαμά κι όχι από κάτω ή πίσω του. Το κατασκευασμένο αντικείμενο υπάρχει, ένα απόλυτο πολύχρωμο, καθαρό και ακριβές και προτείνει τον πιο τρομερό συναγωνισμό που έχει δεχτεί ποτέ καλλιτέχνης. Ζήτημα ζωής και θανάτου, κατάσταση τραγική, αλλά πόσο καινούρια!".

Οι αράδες αυτές αντικατοπτρίζουν κάποιες συμπυκνωμένες σκέψεις του Φερνάντ Λεζέρ για την αισθητική της μηχανής - αντικείμενο που ο ζωγράφος επέλεξε ως "αντικείμενο" στο έργο του και που τόλμησε να προσδιορίσει την ταυτότητά του ως "εμψυχωτής πεθαμένων επιφανειών", καθώς "αποτόλμησε να κόψει τους δεσμούς του με τη συναισθηματική ζωγραφική". Φυσικά ο λόγος και ο τόνος εμπεριέχει την απόλυτη ειλικρίνεια και την ευθύτητα του καλλιτέχνη. Τι γίνεται όμως όταν για άλλη μια φορά η πραγματικότητα - ή τουλάχιστον αυτή που θέλουν να επιβάλουν - αντιγράφει πολύ κακότεχνα την τέχνη; Οι μιμητές της με τρόπο τραγικό, πολλαπλό και μεταμορφώσιμο, προσπαθούν άραγε να δημιουργήσουν στο μουσαμά της "παγκόσμιας γεωπολιτικής τάξης του πλανήτη" την εικόνα που είχε ο Λεζέρ στο μυαλό του: "ένα καρφί, ένα κεράκι, μία καλτσοδέτα μπορούν να αξίζουν όσο η ζωή ενός ανθρώπου ή ενός καθεστώτος".

Προς το παρόν όλα δείχνουν να κινούνται αποκλειστικά στον άξονα της κατεύθυνσης της προσωποποίησης της μεγεθυμένης λεπτομέρειας, της εξατομίκευσης του αποσπάσματος, εκεί που το δράμα αποσυντίθεται, τοποθετείται και κινείται. Οπως πάντα οι κακοί μιμητές χωρίς αιδώ χρησιμοποιούν μηχανιστικά και αποσπασματικά κατά το δοκούν το ρόλο της τέχνης ως συνείδηση και υλική υπόσταση του κόσμου και της ιστορίας.

Ενώ κάποιες πινελιές στον καμβά σχηματοποίησαν σε πολύ φαιό χρώμα το φως των Βαλκανίων... κατά σατανική σύμπτωση, ένα άλλο περιστατικό αναδευόταν στην παλέτα για να ταράξει - έστω και για πολύ λίγο - τα νερά της λήθης. Η δυναμική επανεμφάνιση της Ιαπωνίας ως στρατιωτικής δύναμης αυτή τη φορά σε ένα τυχαίο και ακίνδυνο πριν από λίγο χρονικό διάστημα περιστατικό. Δύο ψαράδικα - που οι ιαπωνικές αρχές ακόμα υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για κατασκοπευτικά πλοιάρια - υπό τη σημαία της ΛΔ της Κορέας καταδιώχτηκαν από θαλάσσης και αέρος από το ιαπωνικό ναυτικό και την ιαπωνική αεροπορία. Η σκέψη των στρατιωτικών αξιωματούχων τις ημέρες εκείνες ήταν διχασμένες: Να χτυπήσουν ή όχι τα δύο αυτά "κατασκοπευτικά πλοιάρια"; Τελικά αντιμετωπίστηκαν με βόμβες και αληθινά πυρά έξω από τα χωρικά ύδατα της Ιαπωνίας. Ισως να ήταν πρόωρη μία τέτοιου τύπου στρατιωτική εμφάνιση, που μπορεί να θεωρούνταν και επιθετική ενέργεια.

Εντούτοις, η ενέργεια αυτή υποσημειώθηκε από τον αρθρογράφο Τζεφ Στάιν, όπου στην ανάλυσή του στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Σαλόν" μίλησε ξεκάθαρα για... επανεμφάνιση του Αξονα. Ο Στάιν συνδύασε το περιστατικό στη θάλασσα του Οκότσκ στον Ειρηνικό, με τη στρατιωτική δραστηριότητα της Μπουντεσβέρ και της γερμανικής αεροπορίας έστω και μέσα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ στον "ακήρυχτο πόλεμο" κατά της Γιουγκοσλαβίας, τονίζοντας ότι είναι η πρώτη φορά μετά την κατάρρευση των δύο αυτών αυτοκρατοριών, εξαιτίας της συντριπτικής τους ήττας στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που κάνουν την εμφάνισή τους, αν και σαν σκιές του πρώην θηριώδους στρατιωτικού εαυτού τους. "Δρασκέλισαν ένα ιστορικό, αν ήταν συμβολικό, κατώφλι". Για να αφήσει το ερωτηματικό να αιωρείται "αν ήταν συμβολικό"...

Δεν είναι σίγουρο πώς προσλαμβάνει τον όρο "συμβολισμό" ο Ζμπίγκνιεβ Μπρεζίνσκι, εξέχον μέλος των "Think Tank" στις ΗΠΑ, αφού δύο χρόνια πριν για τον ίδιο ήταν ξεκάθαρο ότι "υπάρχει επιφανειακή ομοιότητα ανάμεσα στην κατάσταση στην Ιαπωνία στην Απω Ανατολή και στην κατάσταση της Γερμανίας στην Απω Δύση της Ευρασίας. Και οι δύο είναι οι κύριοι περιφερειακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ". Σύμμαχοι που ο ίδιος ομολογεί ότι τουλάχιστον στην περίπτωση της Ιαπωνίας θα ήθελε να είναι παγκόσμια και όχι περιφερειακή δύναμη, αρπάζοντας το ρόλο αυτό από την ανερχόμενη Κίνα.Ομως πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος των Αμερικανών από μία "μηδαμινή" στρατιωτική δύναμη που θα έπαιζε το ρόλο του "αντιπροσώπου" των συμφερόντων των ΗΠΑ σε όλη την επικράτεια του Ειρηνικού; Απλά με την εξισορρόπηση του σεβασμού και της αποδοχής ως παγκόσμιας οικονομικής δύναμης και παγκόσμιας δύναμης στον τομέα της ασφάλειας με το ξεπέρασμα του σημερινού καθεστώτος της "γεωπολιτικής προέκτασης" της αμερικανικής δύναμης.

Αυτή η προοπτική μάλιστα έτυχε ιδιαίτερης μεταχείρισης και από τον βρετανικό "Εκόνομιστ", που σε εκτεταμένο αφιέρωμά του (τεύχος 27/2-5/3/99) αναβαθμίζει κιόλας το ρόλο της Ιαπωνίας, γιατί "ακόμα και αν υπάρχουν ανησυχίες στις γειτονικές της χώρες πού μπορεί να οδηγήσει" αυτή η αναβάθμισή της, "ένας ενεργότερος ρόλος της Ιαπωνίας με στόχο τη στήριξη της σταθερότητας της Ασίας θα κάνει όλη την περιοχή ασφαλέστερη". Ο μόνος τρόπος για να πραγματωθεί η μεταμόρφωση είναι η στήριξη από τις ίδιες τις ΗΠΑ, ώστε και να μπορέσουν να στηριχτεί η Ιαπωνία να ξεπεράσει τους σκοπέλους και τα φράγματα που θέτει το Σύνταγμα, αλλά και το τεράστιο φιλειρηνικό κίνημα της χώρας και τα κόμματα όλης της αντιπολίτευσης που βλέπουν με πολλή καχυποψία τις τελευταίες εξελίξεις.

Ναι, τις πρόσφατες εξελίξεις που μάλλον προκαλούν τα συναισθήματα και τη συνείδηση του ιαπωνικού λαού, που δεν πρόκειται να ξεπεράσει τον τρόμο ποτέ, δεν πρόκειται να ξεχάσει ότι η φασιστική αυτοκρατορική διακυβέρνηση της χώρας ως μέλος του άξονα τη δεκαετία του '30 οδήγησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τελικά στις δύο ατομικές βόμβες που εξαφάνισαν διά παντός εκατομμύρια Ιάπωνες, παρά τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας. Ομως η διαδικασία μεταμόρφωσης έχει αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια, με τις συντριπτικές αλλαγές στην πολιτική ισορροπία και τη γεωπολιτική τάξη που επέφερε η κατάρρευση του σοσιαλισμού και το τέλος του ψυχρού πολέμου. Ετσι τα σχέδια προχωρούν. Περίπου στα μέσα της δεκαετίας του '90 διαμέσου του διμερούς (με τις ΗΠΑ) Συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας, η Ιαπωνία έχει αρχίσει τη συμπαραγωγή του μαχητικού αεροσκάφους FSX, που δεν είναι τίποτα άλλο από μία εκσυγχρονισμένη εξέλιξη του αμερικανικού F-18. Παράλληλα, το 1997 υπογράφτηκε το νέο Σύμφωνο πιο στενής Αμυντικής Συνεργασίας, στο οποίο καθορίζεται ότι πρέπει να αναβαθμιστούν οι Δυνάμεις για την Αυτοάμυνα (SDF) της Ιαπωνίας, ώστε να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα σε περιπτώσεις ανάγκης σε ένα μη προσδιορισμένο χώρο: "Περιοχή γύρω από την Ιαπωνία" που μάλιστα δεν πρόκειται για γεωγραφικό χώρο, αλλά είναι ρευστός, αφού πάντα θα εξαρτάται από την κατάσταση που επικρατεί πιθανά σε όλο τον Ειρηνικό.

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ