Εκτενή αναφορά στην από κοινού προωθούμενη από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, με στόχο την ιδιωτικοποίηση όλου του συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης, έκανε στην ομιλία της η Αλ. Παπαρήγα.

«Κατά τη γνώμη μας, είπε, το πρόβλημα δεν είναι ότι με την αναθεώρηση του άρθρου 16 ιδρύονται ιδιωτικά πανεπιστήμια, δεν είναι μόνον αυτό το πρόβλημα, που βεβαίως εμείς είμαστε αντίθετοι και σε αυτό. Οδηγεί στην ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των δημόσιων ΑΕΙ και ΤΕΙ και όλου του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης.

Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, που υποστηρίζουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, είναι καθαρά προσφορά στην αγορά και στο κεφάλαιο. Βεβαίως, υπάρχει και σήμερα αγορά - ας το πούμε - στον τομέα της Παιδείας, αλλά αυτή θα διευρυνθεί και θα είναι τόσο ισχυρή που θα κάνει τη δημόσια Παιδεία εξάρτημά της, διότι οι υποστηρίζοντες τη συνύπαρξη δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης μιλάνε ταυτόχρονα και για ενότητα και για ομοιογένεια. Η ΝΔ μας καθησυχάζει, λέγοντας "κοιτάτε να δείτε, εμείς θα τα ελέγξουμε πώς θα λειτουργούν". Το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ της πιο ελεύθερης λειτουργίας της κάθε σχολικής μονάδας. Ο ένας είναι υπέρ του περισσότερου κρατικού ελέγχου, ο άλλος είναι υπέρ του να φύγει ο κρατικός έλεγχος. Και η μια και η άλλη λύση θα οδηγήσει στην εξυπηρέτηση των μεγαλοεκδοτικών και επιχειρηματικών συγκροτημάτων, άλλα θα ενισχύονται άμεσα από το κράτος και άλλα θα ενισχύονται με τη "μη" ανάμειξη του κράτους μέσα από την ελευθερία».

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ προειδοποίησε ότι «η αναθεώρηση του άρθρου 16, εάν δεν εμποδιστεί από το κίνημα, θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου για τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης στα περισσότερα δημόσια πανεπιστήμια, καθώς οι ισχνές κρατικές δαπάνες, στο όνομα του υγιούς ανταγωνισμού, θα διαμοιράζονται σε δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια. Τα δημόσια δεν θα συμμετέχουν ισότιμα στην κρατική χρηματοδότηση. Θα έχουμε αύξηση του ήδη δυσβάσταχτου για τα λαϊκά στρώματα κόστους των ανωτάτων σπουδών και θα δώσουμε και μερικά επιδόματα φτώχειας σαν βιτρίνα. Θα έχουμε υποβάθμιση των ανώτατων σπουδών για τους περισσότερους φοιτητές, όχι για όλους, κάποιοι θα αναβαθμιστούν, μάλλον θα φοιτούν σε αναβαθμισμένα πανεπιστήμια. Θα έχουμε επίσης δραματική συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων και των μισθών των πτυχιούχων και θα επιδεινωθούν οι εργασιακές σχέσεις του διδακτικού προσωπικού».

Κατά τη γνώμη μας, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, θα αναιρεθεί ακόμα πιο ολοκληρωμένα και βαθιά οι κοινωνικός ρόλος των πανεπιστημίων και της επιστήμης. «Εδώ πια, είπε, το ΠΑΣΟΚ, με την ειλικρίνειά του, λέει μια ώρα αρχύτερα, ενώ η ΝΔ μάλλον δεν το λέει, γιατί σκέφτεται "άσε να το πει το ΠΑΣΟΚ" για να καλλιεργήσει το έδαφος. Ο αντίστοιχος τρόπος λειτουργίας των πανεπιστημίων θα μεταφερθεί και στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα, κάτω από τις εύηχες τάχα λέξεις "αυτονομία και αποκέντρωση" της σχολικής μονάδας.

Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι η μόνη ελπίδα είναι ένα παλλαϊκό αγωνιστικό κίνημα που δεν αρκεί μόνο να μετέχουν οι φορείς της Παιδείας και η νεολαία, αλλά πρέπει να γίνει πραγματικά παλλαϊκό και, υπογραμμίζω, όχι με μεσοβέζικα συνθήματα.

Θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής πράγμα: Βεβαίως, ξέρουμε ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένα ενωτικό κίνημα, όπου κατά κάποιο τρόπο να συμφωνεί με το ΚΚΕ ή με κάποιο άλλο κόμμα. Βεβαίως πρέπει να υπάρχει μια κοινή κατεύθυνση και οπωσδήποτε οι στόχοι πάλης. Πρέπει να παίρνουμε υπόψιν μας, εγώ θα έλεγα, ακόμα και τη διατύπωση των αιτημάτων.

Οταν λέμε "αυτοτέλεια" των πανεπιστημίων, άλλος την εννοεί με έναν τρόπο και άλλος με τον άλλο. Δε λέει τίποτα η λέξη "αυτοτέλεια" του πανεπιστημίου. Για παράδειγμα, όταν λέγεται ότι είμαστε υπέρ της αξιολόγησης, αλλά εναντίον της αξιολόγησης που φέρνει το υπουργείο Παιδείας, αυτό μπάζει από χίλιες μεριές. Μπορεί να υπάρξει αξιολόγηση σήμερα; Η ίδια η αξιολόγηση - δεν υπάρχει αυτή και η άλλη - έχει συγκεκριμένο στόχο. Και αυτός είναι αντιεκπαιδευτικός, αντιλαϊκός, χώρια που δεν υπάρχει δυνατότητα αξιολόγησης ενός πανεπιστημίου για ό,τι συντελείται μέσα σε αυτό.

Δεν αξιολογούνται έτσι τα πανεπιστήμια. Αξιολογούνται μέσα από μια μακρόχρονη πορεία, από τα αποτελέσματα, από το επιστημονικό δυναμικό που βγάζουν και πάλι δεν μπορούν να αξιολογηθούν με ενιαίο τρόπο. Διότι από εκεί και πέρα το επιστημονικό στοιχείο καθαρά υποτάσσεται στο πολιτικό στοιχείο στην αξιολόγηση. Δε θέλω να επεκταθώ περισσότερο.

Το κίνημα αυτό θα φέρει εμπόδια. Οχι να λέει "με ενδιαφέρει η δημόσια Παιδεία, ας υπάρχει και η ιδιωτική για να δούμε τους κανόνες της αγοράς". 'Η ας υπάρχει αξιολόγηση, αλλά να δούμε το "σύστημα". Αυτά είναι μεσοβέζικα συνθήματα. Ακόμα και όταν πηγάζουν καλοπροαίρετα και από μια διάθεση να αποκρουστεί η κυβερνητική προπαγάνδα που λέει "δε θέλετε την αξιολόγηση", ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση προσφέρονται για να τα χρησιμοποιήσει η εκάστοτε κυβέρνηση σε βάρος των εργαζομένων».

Καταλήγοντας η Αλ. Παπαρήγα τόνισε:

«Εμείς σε αυτό το παλλαϊκό κίνημα θα καταθέσουμε τη δική μας συμβολή χωρίς μεγάλα λόγια και χωρίς έπαρση. Θα καταθέσουμε τη συμβολή μας, θέτοντας το εξής πράγμα: Το πρόβλημα της Παιδείας είναι δραματικό. Συμφωνούμε ότι πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να αλλάξουν όσο γίνεται περισσότερα πράγματα. Αλλά το θέμα είναι για ποιο σκοπό και προς ποια κατεύθυνση».