Πέμπτη 25 Γενάρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΚΕΒΙΝ ΜΑΚ ΝΤΟΝΑΛΝΤ
Ο τελευταίος βασιλιάς της Σκοτίας

Με τον «Τελευταίο βασιλιά της Σκοτίας» δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις! Να ξεκινήσεις από τον θαυμάσιο Φόρεστ Γουίτακερ, που υποδύεται τον Ιντι Αμίν; Από τη σκηνοθεσία, που ξεκινάει διστακτική και σιγά σιγά, όπως αναπτύσσεται η ταινία «αναπτύσσεται» και αυτή, κρατώντας πάντα «διακριτική στάση», αφήνοντας το θέμα, την ιστορία, όπως είναι και το σωστό, να κυριαρχεί; 'Η να ξεκινήσεις με τη «σύσταση» του κεντρικού προσώπου; Του δικτάτορα Ιντι Αμίν;

Ας ξεκινήσουμε με τον Ιντι Αμίν, τον Αμίν Νταντά καλύτερα, όπως καταχωρήθηκε στην Ιστορία! Το σωματώδη δικτάτορα της Ουγκάντα. Τον άνθρωπο που «έριχνε τα θύματά του στους κροκόδειλους, που αποκεφάλιζε τους αντιπάλους του και διατηρούσε τα κεφάλια τους στο ψυγείο, που έτρωγε - σύμφωνα με δημοσιεύματα - ο ίδιος, μέλη του σώματός τους». Τον άνθρωπο που κατηγορείται για 500.000 δολοφονίες. Τον Ιντι Αμίν, το δημιούργημα της βρετανικής αποικιοκρατίας.

Ο κύριος αυτός, λοιπόν, γεννήθηκε το 1923 ή το 1925, στο Κομπόκο ή στην πρωτεύουσα της Ουγκάντα, Καμπάλα. Οι γονείς του χώρισαν αμέσως μόλις τον γέννησαν. Ο Αμίν έμεινε με τη μάνα του, η οποία ακολουθούσε (ζούσε μαζί τους) τα «βασιλικά αφρικανικά σώματα» (οργανωμένες στρατιωτικές μονάδες των βρετανικών αποικιοκρατικών δυνάμεων). Οπως αντιλαμβάνεστε, πήρε βρετανική «εκπαίδευση» από τα γεννοφάσκια του. Μια «εκπαίδευση», η οποία θα τον φέρει στην εξουσία, την οποία θα χάσει αμέσως μόλις διατυπώσει κάποιες αντιρρήσεις. (Αυτός δεν είχε το τέλος του Σαντάμ. Πέθανε σε κρεβάτι, έστω και εξόριστος).


Το 1946 γίνεται μέλος των «βασιλικών αφρικανικών σωμάτων». Δυο χρόνια αργότερα προβιβάζεται σε δεκανέα, όπως ο Χίτλερ, τον οποίο λάτρευε. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1958, παίρνει προαγωγή. Γίνεται λοχίας και αναλαμβάνει σύμβουλος του διοικητή της μονάδας του. Στο μεταξύ το 1951 ανακηρύσσεται πρωταθλητής του μποξ της Ουγκάντα, τίτλο που κρατάει ως το 1960.

Το 1952 παίρνει μέρος στο πλευρό των Βρετανών εναντίον των Μάο - Μάο, που είχαν ξεσηκωθεί στη γειτονική Κένυα. Οι δραστηριότητές του (και οι «ικανότητές» του) εκεί, δεν πέρασαν απαρατήρητες από τους Εγγλέζους. Το έβαλαν στα «υπόψη τους». Στο μεταξύ τον έκαναν υπασπιστή και τον ενέταξαν στο ειδικό αποικιοκρατικό τμήμα των «στρατιωτικών με αρχηγικές δυνατότητες»!

Το 1962, με στρατιωτικό τμήμα που καθοδηγεί ο ίδιος και με τις ευλογίες των Αγγλων, εισβάλει στη γειτονική Κένυα και κλέβει γελάδια, αφήνοντας πίσω του δεκάδες ανθρώπινα θύματα, τα οποία, πριν τα εκτελέσει, τα βασανίζει απάνθρωπα. Οι Εγγλέζοι, λίγους μόλις μήνες πριν «δώσουν» στην Ουγκάντα την ανεξαρτησία της, έχουν βρει τον άνθρωπό τους!

Τον Οκτώβρη του 1962 η Ουγκάντα, που καταλήφθηκε από τους Εγγλέζους το 1830 και έγινε βρετανικό προτεκτοράτο το 1894, κερδίζει την ανεξαρτησία της. Πρώτος πρόεδρος της χώρας αναλαμβάνει ο βασιλιάς της φυλής Μπαγκάντα, τον οποίον οι Εγγλέζοι έχουν ήδη κάνει σερ! Πρωθυπουργός γίνεται ο πολιτικός και αρχηγός του κόμματος του Λαϊκού Συμβουλίου της Ουγκάντα Μίλτον Αμπότε, τον οποίον υποστηρίζει ο Αμίν. Ο Αμίν, σχεδόν αμέσως, γίνεται υποστράτηγος και υπαρχηγός του στρατού (1964)! Με την ανάληψη των καθηκόντων του καταπνίγει, με απίστευτη βία, ένα ξεσήκωμα του λαού της δεύτερης μεγάλης πόλης της Ουγκάντα, Τζίνχα.

Ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στις προαγωγές ο Αμίν στέλνεται στο Ισραήλ για «ανώτερες» στρατιωτικές σπουδές. Εκεί, πια, γίνεται τέλειος πράκτορας. Μάλιστα, λαβαίνει μέρος και σε μια στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στο ξεσηκωμένο Νότιο Σουδάν, όπου και διακρίνεται..!

Το 1966 ο Ομπότε συλλαμβάνει και εκτελεί το μισό υπουργικό του συμβούλιο και ανακηρύσσει τον εαυτό του ισόβιο πρόεδρο. Ο Αμίν έχει αναλάβει τον βασιλιά σερ Μουτέσα, τον οποίον και εξορίζει! Η χώρα αποχτάει νέο σύνταγμα που δεν προβλέπει, πια, βασιλιά. Ο Αμίν γίνεται γενικός αρχηγός του στρατού. Με την ιδιότητά του αυτή αρχίζει να χτίζει το «δικό» του στράτευμα προσλαμβάνοντας ανθρώπους που προέρχονται μόνον από τη φυλή του! Οι Εγγλέζοι ετοιμάζουν το «διαίρει και βασίλευε» του μέλλοντος.

Το 1970, και ενώ απουσιάζει στο εξωτερικό ο πρόεδρος Ομπότε, ο Αμίν κάνει πραξικόπημα, με τις ευλογίες των Εγγλέζων, των Αμερικανών και των Ισραηλινών, και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας. Για να καταλαγιάσει τα πνεύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό υπόσχεται να επαναφέρει την πολιτική διακυβέρνηση στη χώρα, στέλνοντας το στρατό στα στρατόπεδά του. Υπόσχεση, βέβαια, που δεν τηρήθηκε ποτέ. Αντίθετα, ο Αμίν, έχοντας συγκεντρώσει στα χέρια του ολόκληρη την εξουσία, γίνεται - με τις ευλογίες των Εγγλέζων, των Αμερικανών και των Ισραηλινών - απόλυτος δικτάτορας. Ενας αιμοσταγής δικτάτορας, ντροπή για το σύγχρονο κόσμο.

Αυτόν τον άνθρωπο, αυτό το αποικιοκρατικό δημιούργημα, αυτό το τέρας, εξετάζει η ταινία του Κέβιν Μακ Ντόναλντ.Ο καλός σκηνοθέτης στηριζόμενος σε μαρτυρίες, τις οποίες έχει καταγράψει και εκδώσει σε βιβλίο ο Τζάιλς Φόντιν, προσπάθησε, και ως ένα μεγάλο σημείο το κατόρθωσε, να αποφύγει τη φθηνή γελοιογράφηση του μισητού ήρωα και να αποκαλύψει τον πραγματικό Ιντι Αμίν και τις αιτίες που τον διαμόρφωσαν. Πράγμα δύσκολο, γιατί ο Ιντι Αμίν ήταν, απ' όποια μεριά και να τον εξέταζες, μια καρικατούρα. Ο Κέβιν Μακ Ντόναλντέκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να καταδείξει τα εργαστήρια που κατασκευάζουν τους δικτάτορες.

Η ταινία δεν είναι ντοκιμαντέρ, ούτε βιογραφική. Είναι επινοημένη. Η ιστορία της, όμως, στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Σύμβουλος του Ιντι Αμίν ήταν, πράγματι, ένας Αγγλος φαντάρος. Και ο γιατρός του, όπως και στην ταινία, ήταν Σκοτσέζος! Αληθινές ήταν οι τέσσερις γυναίκες του, οι άπειρες ερωμένες του και τα δεκάδες παιδιά του. Αληθινοί ήταν οι φόνοι, οι εξοντώσεις των αντιπάλων, οι αυθαιρεσίες, οι σπατάλες. Αληθινός ήταν ο «αυθορμητισμός» και η «απλότητα» του δικτάτορα. Αληθινός, πέρα για πέρα, ήταν, επίσης, ο ρόλος των Βρετανών, των Ισραηλινών και των Αμερικανών... Ο Ιντι Αμίν ήταν αποικιοκρατικό κατασκεύασμα. Παιδί - τέρας του αποικιοκρατικού «σωλήνα».

Βέβαια, η ταινία δεν είπε όλη την αλήθεια. Δεν είναι μια πραγματεία εναντίον της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού. Αυτό θέλει άλλες γνώσεις και άλλα κότσια. Ομως, για τους κάπως ενημερωμένους θεατές, αυτά που δε λέγονται, προκύπτουν. Για τους μη ενημερωμένους, ισχύει αυτό που τονίζουμε πάντα. Οσα περισσότερα γνωρίζουμε τόσο καλύτερα αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, και την τέχνη! Ας ριχτούμε, λοιπόν, με περισσότερο ζήλο στη γνώση!

Χρήσιμη λοιπόν ταινία. Ιδιαίτερα σήμερα, που έχουμε σε εξέλιξη το Ιράκ. Οπου και εκεί ένα «παιδί της αποικιοκρατίας», ο Σαντάμ, αφού εκτέλεσε την αποστολή του, τον κρέμασαν. Και αυτό δεν μπορεί να εξηγηθεί σαν «θεία δίκη». Απλώς, είναι μια νομοτέλεια. Η οποία, βέβαια, δεν πρόκειται να συνετίσει κανέναν μελλοντικό υπηρέτη του ιμπεριαλισμού. Τα πράγματα, δυστυχώς, είναι πιο πολύπλοκα.

Τα υπόλοιπα για τον Ιντι Αμίν, θα τα δείτε στην ταινία. Θα δείτε, όπως και στην περίπτωση του Σαντάμ, ότι μόλις αποπειράθηκε να «αυτονομηθεί», να πει μια κουβέντα «δική» του, τον έπαυσαν. Με έναν ποταμό αίματος και εκεί. Αφού πρώτα τον έσπρωξαν να ριχτεί στους γείτονες, να δημιουργήσει εστίες έντασης. Τον έπαυσαν και τον εξόρισαν στη Σαουδική Αραβία, όπου και πέθανε τον Αύγουστο το 2003 (στάθηκε τυχερός που δεν τον κρέμασαν)...

Στο καθαρά καλλιτεχνικό πεδίο η ταινία κάνει σωστά τη δουλιά της. Πέρα από τις πολύ καλές ερμηνείες, έχει, σχεδόν σε όλες τις παραμέτρους της, αξιοπιστία. Ο θεατής δε νιώθει ότι παρακολουθεί ένα «θέαμα». Νιώθει πως παρακολουθεί μια αληθινή ιστορία.

Παίζουν: Φόρεστ Γουίτακερ, Τζέιμς Μακ Αβοϊ, Κέρι Ουάσινγκτον, Γκίλιαν Αντερσον.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΤΙΤΛΟ (2018-01-25 00:00:00.0)
Συντονιστείτε στον «902 Αριστερά στα FM» (2011-06-04 00:00:00.0)
Ο γιατρός και ο δικτάτορας (2004-04-04 00:00:00.0)
ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 2 ΤΟΥ ΦΛΕΒΑΡΗ (2001-02-02 00:00:00.0)
ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 25 ΤΟΥ ΓΕΝΑΡΗ (2001-01-25 00:00:00.0)
Συνδυασμένο αποτέλεσμα παλιών, «νέων» δεινών και ξένων επεμβάσεων... (2000-06-25 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ