...Οι λαοί της Κεντρικής Ασίας γνωρίστηκαν με το σκάκι όχι αργότερα από τον 7ο-8ο αιώνα. Οι πρώτες αναφορές για σκάκι στη Γεωργία και την Αρμενία ανάγονται στο 12ο αιώνα. Στη Δυτική Ευρώπη το σκάκι αναφέρεται για πρώτη φορά στις αρχές του 11ου αιώνα. Εντούτοις υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι εμφανίστηκε τον 9ο-10ο αιώνα, προερχόμενο από τις αραβικές χώρες, την Ισπανία και πιθανά την Ιταλία.

Δύο ακόμη διδακτικές μινιατούρες, όπουτα λευκά παίζουν και κάνουν ματ σε (2) δύοκινήσεις.

- Δυο πρόσφατες παρτίδες από τη Χαλκίδα και από το Διεθνές Τουρνουά «Lost Boys» του Αμστερνταμ.

Ταμάς Γκελασβίλι (G.M. Γεωργία 2519) - Κώστας Νικολαΐδης (M.F. 2308)

1. ζ4 η6 2. Ιζ3 Αη7 3. η3 δ6 4. Αη2 ε5 5. ζ:ε5 δ:ε5 6. ε4 Ιγ6 7. δ3 Ιζ6 8. Ιγ3 0-0 9. 0-0 α6 10. θ3 Βδ6 11. Ρθ2 Αε6 12. Αε3 θ6 13. Βδ2 Ρθ7 14. Πζ2 Ιθ5 15. Ιθ4 Ιδ4 16. Ιε2 ζ5 17. Α:δ4 ε:δ4 18. ε:ζ5 Αε5 19. Ιζ4 Α:ζ4 20. η:ζ4 Α:ζ5 21. Ρη1 Παε8 22. Παζ1 Πε3 23. Πζ3 Πζε8 24. Ι:ζ5 η:ζ5 25. Βα5 γ5 26. β4 β6 27. Β:α6 γ:β4 28. Ββ5 Βη6 29. Βδ7+ Π3ε7 30. Β:δ4 Ιη3 31. Π:η3 Β:η3 32. Β:β6 Πη8 33. Βζ2 Β:θ3 34. Βζ3 Π:η2+ 0-1.

Ραμές (Ινδία 2450) - Γιαν Τίμαν (Ολλανδία)

1. ε4 ε5 2. Ιζ3 Ιγ6 3. Αβ5 α6 4. Αα4 Ιζ6 5. 0-0 Ιε4 6. δ4 β5 7. Αβ3 δ5 8. δε5 Αε6 9. Αε3 Αε7 10. γ3 Ιγ5 11. Αγ2 Αη4 12. Ιβδ2 Βδ7 13. Πε1 0-0 14. Ββ1 η6 15. θ3 Αε6 16. Ιζ1 ζ5 17. εζ6 Πζ6 18. Ιδ4 Αζ5 19. Ιζ5 ηζ5 20. Βδ1 Παζ8 21. Βθ5 Ιε6 22. Παδ1 Ρθ8 23. Βζ3 ζ4 24. Αγ1 Πη8 25. Βδ5 Αδ6 26. Αζ5 Ιγδ8 27. Αζ4 Βη7 28. Αδ6 γδ6 29. Αε6 Ιε6 30. Ιη3 Ιζ4 31. Βδ4 θ5 32. Πε4 Ιε6 33. Βδ5 Ιη5 34. Πθ4 1-0.

Διάγραμμα Νο 221

Διάγραμμα Νο 222

Στα προηγούμενα: Στο Νο 219 σωστό δεν είναι το 1. Βη1; λόγω του 1... Αη5! Καλό είναι το 1. Βθ3! Α~ ή 1... Αη7 τότε 2. Βθ8 ή 2. Βα3+ματ!

Στο Νο 220 παίζουμε 1. Βα2! Π~2. Πγ7+ματ. Αν 1... Πδ7 ή Πβ7 ή Ρδ7 τότε 2. Βα8 ή Πδ8 ή Βε6+ματ!