Μάης. Αβέβαιης προέλευσης η ονομασία του μήνα. Πολλές οι προσπάθειες να ετυμολογηθεί. Κατά τον Πλούταρχο, η ονομασία του (Maius) προήλθε από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), που προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη Μαία που σημαίνει τροφός, μητέρα. Αργότερα, η θεά ταυτίστηκε με τη Μαία, μια από τις Πλειάδες, μητέρα του θεού Ερμή, στον οποίο ήταν αφιερωμένος ο μήνας. Η μαία συνδέεται με τη «Μεγάλη Μητέρα», την Κυβέλη, θεά της γονιμότητας και της άγριας φύσης. Ο Πλούταρχος, επίσης, πιθανολογεί ότι ίσως συνδέεται με τη λέξη maior (μείζων). Ο δε Οβίδιος παράγει το όνομα του μήνα από το Majestas (Μεγαλειότης). Από άλλους υποστηρίζεται ότι ο Μάιος πήρε την ονομασία του από τους Majores, τους αρχαίους ένδοξους προγόνους, στους οποίους ήταν αφιερωμένος.

Ο Μάης, ως μήνας των λουλουδιών, είναι μήνας των Ρωμαίων και όχι ελληνικός. Θυμίζει Λούκουλλο και Καλιγούλα. Η είσοδος του μήνα γιορταζόταν δυο μέρες και είχε χαρακτήρα οργιαστικό. Η πρώτη Μάη ήταν αφιερωμένη στην Καλή Θεά και ήταν αποκλειστικά γυναικεία γιορτή. Μαζεύονταν όλες οι Εστιάδες δίπλα στο Μεγάλο Ποντίφικα. Ηταν αυστηρά απαγορευμένη όχι μόνο η παρουσία των ανδρών, αλλά και των αρσενικών ζώων. Διώχνονταν από το σπίτι όλα τα μη θηλυκά. Δεν ήταν αναρτημένες τη μέρα εκείνη ούτε οι εικόνες των ανδρών.

Αυτόν το μήνα τελούνταν και ο Μαϊουμάς, ερωτική γιορτή προς τιμήν της γονιμικής θεάς Μαίας. Η γιορτή πέρασε στην Ανατολή και ο ρωμαϊκός Μάιος από τους Βυζαντινούς ονομάστηκε Μαγιουμάς. «Εκ της παχύτητος του ονόματος συλλαμβάνετε το λίπος της ουσίας». Ο Μαγιουμάς αυτός στην ακόλαστη Αντιόχεια (το Παρίσι της εποχής εκείνης) έγραφε στα παλιά του τα παπούτσια τη χριστιανική ηθική του Χρυσοστόμου, που έβλεπε παντού την ενέργεια του Σατανά, στα άνθη, στα γυμνά, στο θέατρο, στη μουσική, στις ταυρομαχίες και στους χορούς, και ήθελε να προφυλάξει το ποίμνιό του από τις υπερβάσεις αυτού του εχθρού. Οι Αντιοχειανοί δε χωράτευαν. Του έδιναν να καταλάβει. Ο Μαγιουμάς διαρκούσε 30 ολόκληρες «τερπνάς παννυχίδας» (σ.σ. νύχτες ακολασίας). Ενας μήνας οργίων. Είχαν το θάρρος και τον ονόμαζαν μήνα των οργίων και τον αφιέρωναν στον Διόνυσο και την Αφροδίτη, «εις την πανδαισίαν σαρκός και οίνου, εις το ροδοστεφές σύμπλεγμα μέθης και έρωτος». Παρά την επικράτηση του χριστιανισμού και τις αυτοκρατορικές απαγορεύσεις, ο Μαγιουμάς, αν και απογυμνωμένος από την ομορφιά του, εξακολουθούσε να γιορτάζεται μέχρι τον πέμπτο αιώνα.

Ο αρχαιοελληνικός Θαργηλίων με τα Διονυσιακά Ανθεστήρια έδωσε τη σκυτάλη στο ρωμαϊκό Μάιο, που «ταξίδεψε» ως Μαγιουμάς στην Ανατολή και επέστρεψε ως μαγεμένος μήνας. Ο λαός παρετυμολογεί το όνομα του Μάη από τα μάγια λόγω της συνήχησης των λέξεων. Είναι, επίσης, ο μήνας των λουλουδιών και της βλάστησης. Σχετικά είναι και τα ονόματα που του έχουν δώσει: «Ανοιξιάτης», «Λούλουδος» ή «Πράσινος», «Φουσκοδέντρης», «Τριανταφυλλάς» και «Κερασάρης», «Καλομήνας», «Χαλαζάς» και «Βροχάρης». Το Μάη, η μέρα μεγαλώνει και η νύχτα μικραίνει και οι ώρες του ύπνου ελαττώνονται. Οσο περισσότερες ώρες είναι κάποιος ξυπνητός, τόσο περισσότερο πεινάει. Αναγκάζονταν οι άνθρωποι να τρώνε 5 φορές τη μέρα, γι' αυτό και λέγεται «Πεντεφάς» και «Πενταδείλινος».