Μόλις 17 μήνες από τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές (Μάρτης 2006), η Ουκρανία βρίσκεται και πάλι μπροστά στις κάλπες. Ούτε, όμως, αυτή τη φορά φαίνεται δυνατή η υπέρβαση της πολιτικής κρίσης, στο υπόβαθρο της οποίας βρίσκονται τόσο οι συγκρούσεις των κυρίαρχων οικονομικών φατριών, όσο και η επίδραση εξωτερικών παραγόντων. Στην «κόψη του ξυραφιού» των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην Ευρώπη, η Ουκρανία σαφώς επηρεάζεται από αυτές. Κι εδώ χαρακτηριστική ήταν η νέα άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ, που παρά τη σοβαρή απασχόλησή τους με την «προώθηση της δημοκρατίας» στο Ιράκ και αλλού, δεν ξεχνούν και την Ουκρανία. Με ομόφωνο ψήφισμά της, η αμερικανική Γερουσία κάλεσε το λαό της Ουκρανίας «να διαφυλάξει τις κατακτήσεις της πορτοκαλί επανάστασης». Μάλιστα, ο Αμερικανός πρέσβης στο Κίεβο, Ουίλιαμ Τέιλορ, αφού επισκέφτηκε την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή της χώρας, διαμήνυσε πως οι ΗΠΑ θέλουν «διαφανείς εκλογές» και ο ίδιος τη μέρα των εκλογών θα επιθεωρήσει εκλογικά τμήματα!

Η παραπάνω απόφαση της αμερικανικής Γερουσίας εξόργισε τον «φιλορώσο» πρωθυπουργό και ηγέτη του «Κόμματος των Περιοχών» (ΚτΠ), ο οποίος τους τελευταίους μήνες κυβερνούσε με τη στήριξη των βουλευτών του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο Β. Γιανουκόβιτς αντέδρασε, γιατί αυτό το διάστημα είχε κάνει σαφή βήματα προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των σχέσεών του με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Ετσι, το κόμμα του αποφάσισε να απέχει από τις αντινατοϊκές κινητοποιήσεις, που έγιναν ενάντια στα στρατιωτικά γυμνάσια του ΝΑΤΟ στην Κριμαία. Ταυτόχρονα, ψήφισε στο Κοινοβούλιο, μαζί με τους «πορτοκαλί», την αντικομμουνιστική απόφαση που χαρακτηρίζει ως «γενοκτονία» το λιμό που υπήρξε στην Ουκρανία στη δεκαετία του '30. Επιπλέον δεν έκανε ούτε ένα βήμα στην καθιέρωση της ρωσικής γλώσσας ως δεύτερης κρατικής γλώσσας, όπως ήταν η σαφής δέσμευσή του προς τους ψηφοφόρους της Ανατολικής και Νότιας Ουκρανίας, που προτιμούν την επικοινωνία στα ρωσικά. Στελέχη του «ΚτΠ» όλο το καλοκαίρι προσπαθούσαν να πείσουν πως δεν υπάρχουν ουσιαστικές ιδεολογικο-πολιτικές διαφορές με τις «πορτοκαλί» δυνάμεις. Σημείωναν πως και το «ΚτΠ» είναι υπέρ της ένταξης στην ΕΕ, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι σήμερα «εφικτό», ενώ, σ' ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, η ένταξη δεν μπορεί να γίνει όσο κυριαρχούν στο λαό οι αντινατοϊκές διαθέσεις.

Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το συγκεκριμένο κόμμα φαίνεται να στήριξε την προεκλογική του καμπάνια σε Αμερικανούς συμβούλους, που το προέτρεψαν να αμβλύνει τις διαφορές με τις «πορτοκαλί» δυνάμεις, ώστε να «κατακτήσει» νέες θέσεις στην Κεντρική και Δυτική Ουκρανία, όπου κυριαρχούν οι φιλοδυτικές διαθέσεις. Η τακτική, όμως, αυτή του «ΚτΠ», όπως δείχνουν δημοσκοπήσεις, κάθε άλλο παρά ενίσχυσε τις θέσεις του (το 2006 είχε συγκεντρώσει ποσοστό 32,12%), αφού οδήγησαν σε απογοήτευση τμήματα ψηφοφόρων του στις νοτιοανατολικές περιοχές, όπου συγκέντρωνε υψηλά ποσοστά.

Χωρίς ουσιαστικές μεταβολές φαίνεται να παραμένει και η δύναμη των βασικών «πορτοκαλί» δυνάμεων. Ο συνασπισμός του νυν Προέδρου Βίκτορ Γιούστσενκο, «Η Ουκρανία μας - Λαϊκή αυτοάμυνα» και το κόμμα «ΜΠΙΟΥΤ» της πρώην πρωθυπουργού, Γιούλια Τιμοσένκο, φαίνεται να διατηρούν ποσοστά κοντά στο 13,94% και 22,27%, που είχαν συγκεντρώσει, αντίστοιχα, στις προηγούμενες εκλογές.

Ετσι, η προσοχή στρέφεται στα υπόλοιπα κόμματα, που μπορούν να ξεπεράσουν το 3%. Πρόκειται για το κεντρώο κόμμα «Μπλοκ του Λιτβίν» (2,4% το 2006), που βρίσκεται πιο κοντά στις «πορτοκαλί» δυνάμεις.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας, που, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, μπορεί να ξεπεράσει το 3% (το 2006 είχε 3,7%), επιδιώκει τη συνέχιση της συνεργασίας του με το «ΚτΠ», στη βάση προγράμματος, που θα προβλέπει δημοψήφισμα για το ΝΑΤΟ και ένταξη της Ουκρανίας στο λεγόμενο «Ενιαίο Οικονομικό Χώρο» μαζί με Ρωσία, Λευκορωσία και Καζαχστάν, όπως και μέτρα οικονομικής ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων.

Χωρίς ιδιαίτερες ελπίδες παρουσιάζεται το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ουκρανίας (5,7% στις προηγούμενες εκλογές), που φαίνεται τώρα να πληρώνει τις πολιτικές «ακροβασίες» του από το «στρατόπεδο» των «πορτοκαλί», όπου βρισκόταν έως το 2006, στο «στρατόπεδο» των «γαλάζιων» (που είναι το χρώμα του «ΚτΠ»).

Ελπίδες διατηρεί και το Προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (2,9% το 2006), που τάσσεται ευθέως υπέρ της αποκλειστικής συνεργασίας της Ουκρανίας με τη Ρωσία.

Ο εύθραυστος πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων, που αναμένεται να αποτυπωθεί και στο αποτέλεσμα των σημερινών εκλογών, θα επιτείνει, από τη μια, την πολιτική κρίση στη χώρα, και, από την άλλη, θα δώσει «έδαφος» νέων επεμβάσεων στα εσωτερικά της χώρας, από τις βασικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Κι αυτό, γιατί, από τη μια, θα είναι εύκολη η αμφισβήτηση του όποιου αποτελέσματος (ήδη το «ΚτΠ» απείλησε με «λαϊκή εξέγερση» σε περίπτωση νοθείας), όπως και εξαιτίας της αστάθειας του όποιου («γαλάζιου» ή «πορτοκαλί») κυβερνητικού σχήματος.

Υπάρχει, βεβαίως, και το σενάριο της «μεγάλης κυβερνητικής συμμαχίας» των κομμάτων των Γιούστσενκο και Γιανουκόβιτς, αποκλείοντας «τα άκρα» (π.χ., το ΚΚ Ουκρανίας και το «ΜΠΙΟΥΤ»). Κάτι τέτοιο απαιτεί καταρχήν το σύνθετο συγκερασμό των ντόπιων μεγάλων συμφερόντων, που θα πρέπει να διαφυλάξει, από τη μια, τις ανάγκες που έχουν οι ντόπιοι επιχειρηματίες για φθηνές πρώτες ύλες από τη Ρωσία και τη διασφάλιση των θέσεών τους στη ρωσική αγορά κι, από την άλλη, να βοηθήσει στην προώθηση των θέσεων και συμφερόντων τους και στη Δύση. Χωρίς, λοιπόν, να αποκλείεται και αυτό το σενάριο, φαντάζει αρκετά δύσκολο στην εφαρμογή του συγκερασμού αυτών των συμφερόντων, πολύ περισσότερο αν σκεφτεί κανείς πως η νέα κρίση προήλθε, σύμφωνα με δημοσιεύματα, εξαιτίας της σύγκρουσης δύο μεγάλων ιδιωτικών ομίλων για τον έλεγχο του κρατικού συστήματος διάθεσης φυσικού αερίου.

Κανείς επίσης δεν μπορεί να παραγνωρίζει πως ΗΠΑ και ΕΕ επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την Ουκρανία για την προώθηση των σχεδίων, που προβλέπουν νέους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Κασπία (μέσω Ουκρανίας), προς Πολωνία και άλλες χώρες της ΕΕ, με στόχο τη λεγόμενη «ενεργειακή απεξάρτηση» της Ευρώπης από τη Ρωσία. Στην κατεύθυνση αυτή, κινήθηκε και η καλοκαιρινή διήμερη σύνοδος των χωρών της GUAM (Γεωργία, Ουκρανία, Αζερμπαϊτζάν, Μολδαβία), με χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Πολωνία να συμμετέχουν ως παρατηρητές. Εννοείται πως αυτά τα σχέδια περιορισμού της ρωσικής επιρροής δεν αφήνουν αδιάφορο το Κρεμλίνο και τα μεγάλα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα των Ρώσων «μεγαλοκαρχαριών» που αυτό εκφράζει.

Ταυτόχρονα, η επικείμενη απόφαση για το καθεστώς του Κοσσόβου μπορεί να «ταράξει τα νερά» στην ευρύτερη περιοχή της πρώην ΕΣΣΔ, από τη Μολδαβία έως τον Καύκασο. Και μπορεί ο Χαβιέ Σολάνα, αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, με πρόσφατες δηλώσεις από το Κίεβο, να απέρριψε το ενδεχόμενο το «μοντέλο» της όποιας λύσης να εφαρμοστεί και σε άλλες περιοχές, όμως είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι η πιθανή «ανεξαρτητοποίηση» του Κοσσόβου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές πολιτικές αναταράξεις ακόμη και στην Ουκρανία, όπου υπάρχει η χερσόνησος της Κριμαίας, η μόνη «αυτόνομη» περιοχή της χώρας, που κατοικείται και σήμερα κατά πλειοψηφία από Ρώσους και πέρασε από τη σύνθεση της Ρωσίας στην επικράτεια της Ουκρανίας μόλις το 1954.

Η Ρωσία, που σήμερα νοικιάζει στην Κριμαία ναυτικές βάσεις για το Στόλο της Μαύρης Θάλασσας, έχει διαμηνύσει πως η όποια λύση δοθεί στο Κόσσοβο θα πρέπει να αποτελέσει προηγούμενο για την επίλυση παρόμοιων ζητημάτων, π.χ. της Αμπχαζίας και της Οσετίας, περιοχών που «αυτομόλησαν» από τη Γεωργία. Ηδη όμως υπάρχουν «φωνές», που συνδέουν και το μέλλον της Κριμαίας με την επίλυση του ζητήματος του Κοσσόβου.

Σ' αυτό το ομιχλώδες τοπίο ένα παραμένει σίγουρο: Η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων για την κατάκτηση νέων εδαφών, αγορών, δρόμων κι αγωγών και για την εκμετάλλευση των λαών θα πάρει νέες διαστάσεις και στο έδαφος της Ουκρανίας.