«Πριν ο Διάβολος Καταλάβει ότι Πέθανες», αναφέρεται σε μια φαινομενικά ήρεμη αμερικανική μεσοαστική οικογένεια. Κάποια στιγμή, θα φτάσει ένα «τσαφ» και όλο αυτό το οικοδόμημα θα καταρρεύσει! Τα μέλη της οικογένειας θα τρώει το ένα το άλλο μέχρι να αποδεκατιστούν! Πρόκειται για μια οικογενειακή τραγωδία! Μια τραγωδία που έχει τη δομή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, όπου πολλά «τυχαία» γεγονότα, «τυχαία» που όμως εξηγούνται διαλεκτικά, «σπρώχνουν» το δράμα στα άκρα. Να σφάζει ο πατέρας το ίδιο του το παιδί ή το αντίστροφο!

Ωστόσο, τον Λιούμετ φαίνεται να μην τον απασχολούν σοβαρά αυτά τα ζητήματα. Δεν προσπαθεί να τα ερμηνεύσει! Δεν ασχολείται με την προέλευση και το μέλλον της οικογένειας. Εκείνο που τον γοητεύει σε αυτές τις ιστορίες φαίνεται να είναι το δράμα, οι συγκρούσεις, η πλοκή, οι ανατροπές! Αλλο βέβαια να σφάζονται ξένοι άνθρωποι και άλλο αδέρφια, πατέρας, μάνα, παιδιά! Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως δεν κάνει και αυτός τις παρατηρήσεις του!

Το σενάριο, λοιπόν, της 45ηςταινίας του έχει όλα τα παραπάνω κατά κόρον! Τα έχει μάλιστα τόσο πολύ αλφαδιασμένα που δεν του ξεφεύγει τίποτα (το σενάριο είναι πόνημα σεναρίου). Από την πρώτη σκηνή μέχρι την τελευταία ό,τι συμβαίνει στην οθόνη είναι εξαιρετικά σχεδιασμένο και απόλυτα «λογικό» και εξηγήσιμο. Παρότι τα καθημερινά κριτήρια «περί την οικογένεια» είναι άλλα. Στην ταινία, η οικογένεια μοιάζει ήδη σαπισμένη!

Ο Λιούμετ, παρ' όλα τα 83 χρόνια του ή, ακριβώς, γιατί είναι 83 χρόνων, έχοντας στα χέρια του ένα «τέλεια» οργανωμένο σενάριο και πατώντας πάνω στην πείρα του, αλλά και στον παλιό καλό αμερικάνικο κινηματογράφο (στρωτή γραφή σαν να διαβάζεις βιβλίο), έφτιαξε μια ταινία, η οποία παραδίδει μαθήματα σκηνοθεσίας! Η δροσιά της αφήγησης σού χαϊδεύει τα μάγουλα σε όλη τη διάρκεια της ταινίας! Ευχαριστιέσαι να βλέπεις εικόνες! Μια ολόφρεσκη ματιά ηλικίας μόλις 83 ετών!

Αλλά οι εικόνες δε σχηματίζονται μόνες τους. Υπάρχει το θέμα, οι χώροι, οι φωτισμοί, τα κοστούμια, οι μουσικές, το μοντάζ, το μιξάζ της μουσικής και των ήχων, οι ηθοποιοί! Ολα αυτά, κάτω από την μπαγκέτα του μαέστρου Λιούμετ λειτούργησαν στην εντέλεια! Ομως, δεν μπορούμε να μη σταθούμε στις ερμηνείες και ιδιαίτερα σε αυτήν του Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Αυτός ο ηθοποιός, χωρίς να έχει την εξωτερική εμφάνιση του Μάρλον Μπράντο, διαθέτει όλες τις εσωτερικές αρετές εκείνου. Πιάνει ένα βοτσαλάκι στα χέρια του και το κάνει διαμάντι! Πιάνει έναν απλό ρόλο και του δίνει υπόσταση και κύρος! Προσέξτε τον! Προσέξτε τα χέρια του, το κορμί του, τις κινήσεις του, την ακινησία του! Ο,τι κάνει είναι δημιουργία!

Βλέποντας το «Πριν ο Διάβολος Καταλάβει ότι Πέθανες» δεν πρόκειται να σας λυθεί κανένα θέμα. Δεν πρόκειται να σας δοθεί καμία απάντηση σε κάποιο βασανιστικό φιλοσοφικό ή πολιτικό ερώτημα. Ολη σας η προσοχή και το ενδιαφέρον θα ξοδευτεί στην «τεχνική». Στην τεχνική συγγραφής ενός σεναρίου, στην τεχνική της σκηνοθετικής αφήγησης. Το σενάριο στηρίζεται σε μικρά κεφάλαια. Μικρά κεφάλαια, που βάζοντας το ένα πίσω από το άλλο, «οδηγούνε» την ιστορία προς το τραγικό τέλος της και «κορυφώνουν» το δράμα μέχρι την ολοκλήρωσή του. Ο Λιούμετ πήρε αυτή τη στρωτή γραφή και πάνω της κέντησε! Κέντησε μικρές και μεγάλες λεπτομέρειες, μικρά και μεγάλα σχήματα, μικρούς και μεγάλους όγκους. Οι σκηνές του, τα πλάνα του, οι θέσεις της μηχανής του καταγράφονται στις πολύ καλές στιγμές του καλού κινηματογράφου.

Παίζουν: Φιλίπ Σέιμουρ Χόφμαν, Ιθαν Χοκ, Αμπερτ Φίνεϊ, Μαρίσα Τομέι.