Κυριακή 6 Απρίλη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο Μάης του '68 και ο ΣΥΝ/ ΣΥΡΙΖΑ

Αν και υπάρχει το κλειδί για την ερμηνεία μεγάλων ιστορικών κοινωνικοπολιτικών γεγονότων - η θεωρία του ιστορικού υλισμού - εντούτοις οι εκτιμήσεις και οι προσεγγίσεις της αστικής ιστοριογραφίας, των αστικών ΜΜΕ, των επιτελείων του συστήματος, στην πορεία του χρόνου που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, στο ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, είναι κομμένες και ραμμένες στα όρια και το ιδεολογικό υπόβαθρο του ιμπεριαλισμού, και προσαρμοσμένες στις ανάγκες πραγματοποίησης των συμφερόντων, της δράσης των μονοπωλίων στην εκάστοτε φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού.

Στην ίδια ρότα, με διαφορετική χροιά βεβαίως, βρίσκεται και η τοποθέτηση των διαφόρων οπορτουνιστικών δυνάμεων. Που τα προσαρμόζουν στις δική τους στρατηγική, στο δικό τους ρόλο, που, σε τελευταία ανάλυση, όχι μόνο δε θίγουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά το βολεύουν κιόλας, τού είναι χρήσιμο εργαλείο ενάντια στο επαναστατικό κίνημα. Αλλωστε, ο οπορτουνισμός αποτελεί το ιδεολογικό ρεύμα που επιδιώκει να περάσει στη συνείδηση της εργατικής τάξης, την αστική ιδεολογία. Οι οπορτουνιστικές δυνάμεις προβάλλουν στόχους και συνθήματα για μια νεφελώδη και δήθεν κοινωνική αλλαγή, κάνοντας πολιτική στα όρια του καπιταλισμού, σε συνδυασμό με την υπονόμευση του εργατικού κινήματος. Κάνουν, δηλαδή, αστική πολιτική. Είναι εχθρός της εργατικής τάξης, με προοδευτικό μανδύα. Συγκαλυμμένοι εχθροί. Τουλάχιστον οι αστικές πολιτικές δυνάμεις είναι καθαροί αντίπαλοι της εργατικής τάξης.

Οι οπορτουνιστές

Οι οπορτουνιστές είναι ύπουλοι αντίπαλοι. Γι' αυτό και η δράση τους είναι επικίνδυνη για το εργατικό, το λαϊκό κίνημα. Με την ίδια στρατηγική και τους ίδιους σκοπούς, την υποταγή του λαού και της νεολαίας στο σύστημα, αντιμετωπίζουν και την Ιστορία. Και απ' αυτήν τη διαδικασία δε θα μπορούσε να λείψει ένα κατ' εξοχήν προσφιλές τους ιστορικό γεγονός, όπως ο Μάης του 1968 στο Παρίσι. Σαράντα χρόνια μετά, οι του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ πάνε στα αμφιθέατρα των Σχολών για να μιλήσουν για το συγκεκριμένο γεγονός. Διαβάζουμε ρεπορτάζ της «Αυγής» (3/4/2008):

«"Αν 40 χρόνια πριν, οι αγώνες του τότε αφορούσαν μεταϋλιστικές αξίες, οι αγώνες του σήμερα αφορούν την αντίσταση στη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους" είπε ο Αλέξης Τσίπρας στη χθεσινή εκδήλωση της Αριστερής Ενότητας (ΑΡΕΝ) Φιλοσοφικής για τον γαλλικό Μάη. Η επικαιρότητα των μηνυμάτων της εποχής, τα διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από το παρελθόν, η αξία της συλλογικότητας, οι πρόσφατες κινητοποιήσεις για την ανατροπή του Αρθρου 16 και η σημερινή κατάσταση της αριστεράς στη χώρα μας, ήταν μερικά μονάχα από τα θέματα που απασχόλησαν τους παρευρισκόμενους. "Σκεπτόμενος", είπε ο Α. Τσίπρας, "τι μπορεί να σημαίνει ο Μάης του '68 για έναν 20χρονο, μου έρχονται αρχικά στη μνήμη, εικόνες, γνώσεις και παραστάσεις των φοιτητικών μου χρόνων.... Ωστόσο, πρώτα απ' όλα, ο Μάης ήταν η εξέγερση των φοιτητών και η αμφισβήτηση της κυρίαρχης ιδεολογίας σε όλες της τις πτυχές"».

Ωστε ο Μάης ήταν φοιτητική εξέγερση! Ετσι τον βολεύει. Ωστε ο Μάης ταυτίζεται με το κίνημα του άρθρου 16! Που ανατράπηκε! Τι και αν ο νόμος - πλαίσιο εφαρμόζεται... Το ζήτημα είναι να απομονώνουμε έναν επιμέρους στόχο, να τον παλεύουμε, αφήνοντας στην άκρη την πολιτική, που, π.χ., για το συγκεκριμένο ζήτημα καταστρέφει την αναγκαιότητα να σπουδάσουν τα παιδιά της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, μπάζοντας ταυτόχρονα τις επιχειρήσεις στα Πανεπιστήμια.

Ωστε ο Μάης αμφισβητούσε την κυρίαρχη ιδεολογία. Μάλιστα! Ετσι γενικώς... αμφισβήτηση... Τέτοιο προσανατολισμό δίνει ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Αμφισβήτηση γενικώς και στόχους πάλης, που δεν εχθρεύονται την πολιτική του καπιταλισμού στη ρίζα της. Και όχι στόχους πάλης προωθημένους, που όχι απλά να αμφισβητούν, αλλά να κατευθύνονται στην ανατροπή της πολιτικής του κεφαλαίου. Κίνημα και εξέγερση φοιτητική. Χωρίς τη συμμαχία, την κοινή πάλη με το ταξικό κίνημα της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αντε, το πολύ, με τους εργοδοτικούς, τους κυβερνητικούς και τους ρεφορμιστές της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ...

Βολικές στ' αλήθεια ερμηνείες, προκειμένου να προσδώσουν στην πολιτική του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ εξεγερτικά χαρακτηριστικά, μήπως και επαναστατικά; Να χαϊδέψουν και να κολακέψουν τους φοιτητές, τη νεολαία ότι, τάχα, αυτή είναι η πρωτοπόρα εξεγερτική δύναμη, δύναμη κοινωνικής αλλαγής, με τελικό σκοπό ποιον; Απλά, νίκες σαν κι αυτή του άρθρου 16! Δηλαδή; Να αναγκάσουμε το σύστημα σε έναν ελιγμό. Και ας συνεχίζει με άλλο τρόπο και μέσα την άσκηση πολιτικής για το κεφάλαιο. Σ' αυτό καταλήγει η λογική του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και με τα «διδάγματα» που προβάλλει ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ από το Μάη του '68 στο Παρίσι. Εξαφανίζοντας τις κοινωνικές δυνάμεις που συγκρούστηκαν στο Μάη του '68. Σύγκρουση και εξέγερση, που πράγματι δίνει συμπεράσματα και για το σήμερα. Αλλά εντελώς διαφορετικά απ' αυτά που προβάλλει η ηγεσία του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.

Οταν οι εργάτες κατεβαίνουν στους αγώνες

Ας δούμε τα γεγονότα. Αρχισαν με αφορμή τις διαφορές στη διαβάθμιση του κύκλου σπουδών και τα προβλήματα στην ανισοτιμία πτυχίων. Στις 22 Μάρτη γίνεται κατάληψη στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ, ενώ στις 30 Απρίλη στη Σορβόνη. Ολο τον Απρίλη γίνονται φοιτητικές διαδηλώσεις. Στις 5 Μάη στήνονται οδοφράγματα στο Καρτιέ Λατέν. Στις 10 προς 11 Μάη, τη νύχτα των οδοφραγμάτων, η Αστυνομία χτυπά, 400 οι τραυματίες. Τότε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γαλλίας και τα συνδικάτα κάλεσαν τους εργαζόμενους να αντισταθούν στην πολιτική του Ντε Γκολ. Από εκείνη τη στιγμή και μετά η κατάσταση άλλαξε άρδην σε ολόκληρη τη Γαλλία. Στις 13 του Μάη έγινε η μεγάλη διαδήλωση που είχε πάνω από 2,5 εκατομμύρια λαό και νεολαία. Σ' αυτήν τη διαδήλωση επικεφαλής δεν ήταν οι φοιτητές. Στην πρώτη γραμμή ήταν οι εργάτες, με επικεφαλής το ΚΚ Γαλλίας, τα συνδικάτα της CGT (ΣΕ ΖΕ ΤΕ). Μπροστά ήταν ο ΓΓ του ΚΚΓ ο Βαλντέ Ροσέ και ο Ζορζ Σιγκί, ο οποίος ήταν ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Γαλλίας, της CGT. Στις 15 Μάη γίνεται κατάληψη στο εργοστάσιο της «Ρενό». Μέσα σε τρεις μέρες έγιναν καταλήψεις σχεδόν όλων των εργοστασίων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, γενικεύονται όμως και οι διαδηλώσεις. Η εργατική τάξη ξεκίνησε γενικευμένους ταξικούς αγώνες. Ετσι άρχισε η πραγματική μεγάλη ταξική μάχη. Στις 25 Μάη, η ΣΕ-ΖΕ-ΤΕ κινητοποιεί την εργατική τάξη του Παρισιού. Στη διαδήλωση παίρνουν μέρος 2 - 2,5 εκατ. Γάλλοι και το Παρίσι παραλύει.

Στις 28 Μάη ο Ντε Γκολ φεύγει από τη Γαλλία για το Μπάντεν Μπάντεν της Γερμανίας, συναντώντας τον εκεί Γάλλο στρατηγό Μασί, ο οποίος, παρά τις αντιθέσεις τους λόγω του κινήματος των στρατηγών, συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κατάστασης. Επιστρέφει στο Παρίσι και κατεβάζει στρατό στους δρόμους της πρωτεύουσας. Η αστική τάξη παραμέρισε τις αντιθέσεις της μπροστά στον κίνδυνο.

Ηδη όμως, από τις 25 Μάη, τα συνδικάτα έχουν αρχίσει διαπραγματεύσεις με τον πρωθυπουργό Πομπιντού και στις 27 Μάη κερδίζουν αύξηση 10%, περισσότερες μέρες άδειας και την αναγνώριση και αποδοχή των εργοστασιακών επιτροπών. Στις 30 Μάη, ο Ντε Γκολ διαλύει τη Βουλή και στις 31 Μάη ο ίδιος διοργανώνει τη δική του διαδήλωση των νομιμοφρόνων, στα Ηλύσια Πεδία. Αρχές Ιούνη, τα συνδικάτα σταματούν τις κινητοποιήσεις και τέλος Ιούνη γίνονται εκλογές. Τις κερδίζει πανηγυρικά ο Ντε Γκολ.

Κανείς, ίσως, δεν μπορούσε να φανταστεί την πορεία και την εξέλιξη των γεγονότων. Αλλά αυτά δε δημιουργούνται ξαφνικά. Πρέπει, λοιπόν, να εκτιμηθούν στην αλληλοσχέση και αλληλεπίδρασή τους.

Οι συνθήκες

Στη συγκεκριμένη περίοδο εμφανίζεται όξυνση των ταξικών αντιθέσεων στη Γαλλία, σε συνδυασμό με αντιθέσεις στους κόλπους της αστικής τάξης, αλλά και αντιθέσεις ανάμεσα στη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ, εκτός από το σχέδιο Μάρσαλ, εγκαθιστούν στρατιωτικές βάσεις και στη Γαλλία, αφού ήδη υπήρχε αμερικανικός στρατός από τον πόλεμο, που ενισχύονται με την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Η Γαλλία θέλει να διαδραματίσει ρόλο ηγεμονικό, ιμπεριαλιστικό στην Ευρώπη, γεγονός που αντικειμενικά τη φέρνει σε αντίθεση με την Αγγλία, αλλά και τις ΗΠΑ. Ο Ντε Γκολ, που αναλαμβάνει ξανά Πρόεδρος το 1958, δεν ανέχεται τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ και της Αγγλίας, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και αλλού. Δεν είναι τυχαία, ως προς αυτό, και τα ανοίγματα προς την ΕΣΣΔ.

Ηδη από το 1962, μετά τη λήξη του πολέμου της Αλγερίας, έχει εξασφαλίσει πετρέλαιο από την Αλγερία. Το 1960 έκανε δοκιμή, στην αλγερινή Σαχάρα, πυρηνικής βόμβας. Δεν υπογράφει τη Συμφωνία του 1963 για την απαγόρευση πυρηνικών δοκιμών στο Διάστημα, στην ατμόσφαιρα, αλλά και τις υποθαλάσσιες. Γίνεται η πρώτη ιμπεριαλιστική πυρηνική δύναμη στην Ευρώπη. Τον ίδιο χρόνο, αρνείται πεισματικά την είσοδο της Αγγλίας στην ΕΟΚ και δε συμμετέχει στα συμβούλια υπουργών. Θεωρούσε ότι η συμμετοχή της Αγγλίας συνιστούσε ενισχυμένη παρέμβαση των ΗΠΑ στην Κοινότητα. Θεωρεί επίσης ότι πίσω από το «κίνημα των στρατηγών», το 1960, βρίσκονται οι Αμερικανοί. Το 1966, το γαλλικό κράτος εμφανίζεται να ανταγωνίζεται με μεγαλύτερη ένταση τις ΗΠΑ, αποφασίζοντας την έξοδο από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Κλείνουν οι βάσεις στη Γαλλία. Καταδικάζει την επέμβαση των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, αλλά και την επίθεση του Ισραήλ ενάντια στις αραβικές χώρες, που σημαίνει εναντίωση στα αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή. Την ίδια ώρα, η εσωτερική πολιτική του Ντε Γκολ δημιουργεί συνθήκες ενίσχυσης του κεφαλαίου, συσσώρευσης πλούτου, ενώ για την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα η φτώχεια μεγαλώνει. Συσσωρεύεται, όμως, και λαϊκή αγανάκτηση που δεν είχε από τα πριν εκτιμηθεί.

Ποια εξέγερση;

Μπορεί τα γεγονότα να ξεκίνησαν από το Πανεπιστήμιο με επικεφαλής «ηγέτες» αναρχικούς και τροτσκιστές (Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, Αλέν Γκριβίν, Ζαν Λουί Πενινού κ.ά.), χωρίς κανένα σχέδιο, χωρίς οργάνωση, χωρίς στόχους, που να δικαιολογούν την εξέλιξή τους. Αυτοί οι ηγέτες των φοιτητών αποστρέφονταν το οργανωμένο εργατικό κίνημα.

Στην πορεία όμως, με την οργανωμένη κάθοδο των εργατών, ακολούθησαν τη δική τους δυναμική. Η δράση των εργατικών μαζών πήρε μαζικό συγκρουσιακό χαρακτήρα με την αστική τάξη, τους μηχανισμούς του κράτους, το στρατό. Ουσιαστικά, εμφάνισε σημάδια επαναστατικής κρίσης, επαναστατικής κατάστασης και ένα καθολικό κίνημα με πρωτοπορία και ηγέτη την εργατική τάξη. Ολη η εργατική τάξη, με όλη τη δύναμή της βρισκόταν στο δρόμο. Τότε, εμφανίστηκε και κενό εξουσίας. Ο Ντε Γκολ είχε φύγει για Γερμανία.

Επομένως, ο Μάης του '68 δεν ήταν μια φοιτητική εξέγερση. Συγκρούονταν από τη μια μεριά η εργατική τάξη κι από την άλλη η αστική. Αλλωστε ο λεγόμενος «Κόκκινος Ντάνι» ήταν αναρχικός και όχι κόκκινος. Στον ιστό της Σορβόνης δεν έβαλε κόκκινες σημαίες. Εβαλε μαύρες. Σ' όλη την υπόλοιπη εξέγερση οι σημαίες βεβαίως ήταν κόκκινες.

Οι φοιτητές, η νεολαία δεν αποτελούν μια ξεχωριστή τάξη. Η νεολαία, οι φοιτητές, ως ηλικιακή ομάδα, εμφανίζει μιαν ορισμένη ενότητα, με βάση τα ηλικιακά χαρακτηριστικά, ή για τους φοιτητές το κοινό αντικείμενο, τις σπουδές. Αυτά επιμένουν να αναδεικνύουν οι αστικές και μικροαστικές και οπορτουνιστικές πολιτικές δυνάμεις, ώστε να καλλιεργήσουν ένα πνεύμα κολακείας στη νεολαία. Προβάλλουν την έννοια της επαναστατικότητας της νεολαίας αποσπασμένη πλήρως από το πολιτικό και κοινωνικό της περιεχόμενο, εμφανίζουν τη νεολαία ως ιδιαίτερη τάξη. Στην περίοδο του Μάη του '68, είχαν κάνει την εμφάνισή τους τέτοιες οπορτουνιστικές θεωρίες (Αλτουσέρ, Μαρκούζε, κ.ά.), κατατάσσοντας μάλιστα τη νεολαία και το κίνημά της στην πρωτοπορία της επαναστατικής πάλης και το φοιτητικό κίνημα ως πρωτοπορία.

Η νεολαία, ως ηλικιακή ομάδα, όμως δε συγκροτεί τάξη. Αντίθετα, τμήματά της προέρχονται από τάξη - από την τάξη που ανήκει η οικογένειά τους - και θα καταλήξουν σε τάξη, κατά κανόνα στην τάξη από την οποία προέρχονται. Ούτε βεβαίως το φοιτητικό κίνημα μπορεί να αποτελέσει την πρωτοπορία του επαναστατικού κινήματος. Αλλωστε, επανάσταση σημαίνει πέρασμα από το κατώτερο κοινωνικό σύστημα παραγωγής στο ανώτερο. Σημαίνει κατάργηση σχέσεων παραγωγής, ιδιοκτησίας, σημαίνει ανατροπή από την εξουσία μιας τάξης και κατάληψή της από άλλη. Και βεβαίως αυτό δεν μπορούν να το κάνουν η νεολαία, οι φοιτητές και το κίνημά τους. Θα συμβάλουν μόνο ως τμήμα που ανήκουν σε τάξη. Αλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της νεολαίας, είτε ως καταγωγή είτε ως θέση στην παραγωγική διαδικασία, ανήκει στην εργατική τάξη, όπως και οι εργαζόμενοι νέοι, είτε οι άνεργοι, και αυτοί που αναζητούν για πρώτη φορά δουλειά κάτω από πιεστικές ανάγκες.

Οι οπορτουνιστές, χαρακτηρίζοντας την εξέγερση ως φοιτητική, ή νεολαιίστικη, προσπαθούν να πουν σήμερα στην εργατική τάξη - όπως έλεγαν και τότε πριν το Μάη του '68 - ότι το επαναστατικό κίνημα πέρασε από τα χέρια των εργατών στα χέρια των φοιτητών.

Ηρθε, όμως, ο Μάης του '68, που ανέτρεψε όλη αυτή τη θεωρία κι έδειξε πως μόνο όταν η εργατική τάξη μπαίνει στη μάχη, μπορεί να δημιουργηθούν τριγμοί στον καπιταλισμό, γιατί αυτή είναι η τάξη που διεκδικεί εξουσία. Το καθεστώς έβλεπε ότι αμφισβητείται από τους εργάτες, και γνώριζε πολύ καλά ότι ήταν αυτοί που μπορούσαν να πάρουν την εξουσία. Αλλωστε, οι εργάτες έριξαν και τέτοια συνθήματα, όπως και το σύνθημα για σοσιαλισμό, ανατροπή του κοινωνικού συστήματος. Αλλά τα αιτήματα του οργανωμένου κινήματος ήταν για αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, μείωση του ορίου ηλικίας για τα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα, συνδικαλιστικές ελευθερίες στα εργοστάσια και σύσταση εργοστασιακών επιτροπών των συνδικάτων. Τότε κατακτήθηκαν αυτά, το Μάη του '68. Αλλά φαίνεται πως ήταν πολύ πιο πίσω όχι μόνο από τις διαθέσεις των μαζών, αλλά και από τις αντικειμενικές συνθήκες. Το ΚΚ Γαλλίας δεν έθεσε στόχο εξουσίας.

Και από την πείρα του Μάη του '68 βγαίνει το συμπέρασμα πως η πρωτοπόρα δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν εξαρτάται μόνο από την ικανότητά του να κινητοποιεί μάζες, αλλά πρωταρχικά από την επαναστατική στρατηγική και ταχτική και την πολιτική δράση για την προώθησή της, με στόχο την πολιτική εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.


Σ.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ