Στις 19 Δεκέμβρη, διεξήχθησαν στη Ρωσία, υπό το φόντο της «τσετσενικής επιχείρησης» και των ρωσο-αμερικανικών αψιμαχιών, οι βουλευτικές εκλογές για τη σύνθεση της νέας Κρατικής Δούμας. Χωρίς περιστροφές μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών κάθε άλλο παρά ικανοποίησαν τα κόμματα της Αριστεράς και τους Ρώσους κομμουνιστές, που δεν είδαν τις δυνάμεις να αυξάνονται, όπως αναμενόταν.

Οι κομμουνιστές: Πρώτη δύναμη και αυτή τη φορά αναδείχτηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), αποσπώντας ένα ποσοστό 24,29% (22,5% στις προηγούμενες), που αντιστοιχεί σε περίπου 16.000.000 ψήφους. Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή τη φορά στο ίδιο ψηφοδέλτιο «φιλοξενούνταν» διάφοροι συνεργαζόμενοι (ο Ν. Ριζκόφ και το μισό Αγροτικό Κόμμα), που στις προηγούμενες εκλογές είχαν συγκεντρώσει μαζί περίπου 5%. Ετσι, λοιπόν, μπορούμε να κάνουμε λόγο για συγκράτηση των δυνάμεων του ΚΚΡΟ και για μια μικρή πτώση των δυνάμεων και των συμμάχων του. Το ΚΚΡΟ στη νέα Κρατική Δούμα θα έχει περίπου 140 - 150 βουλευτές, 70 περίπου από την κεντρική λίστα και τους υπόλοιπους από τις μονοεδρικές. Η πρωτιά αυτή του ΚΚΡΟ είχε μεγάλη απήχηση στη Ρωσία, εξαιτίας των σχεδίων που το ήθελαν να αποδυναμώνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε να παραγκωνιστεί από την πολιτική ζωή.

Σημαντική πτώση της δύναμής του παρουσίασε το ψηφοδέλτιο του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος της Ρωσίας (ΚΕΚΡ), με τον τίτλο «Κομμουνιστές - εργαζόμενοι της Ρωσίας - Για τη Σοβιετική Ενωση». Το συγκεκριμένο ψηφοδέλτιο συγκέντρωσε ποσοστό 2,23% (4,53% στις προηγούμενες εκλογές), δηλαδή περίπου 1.500.000 ψήφους και δεν κατάφερε να εκλέξει κανέναν βουλευτή, ούτε σε μονοεδρική, αν και σε 2 - 3 περιπτώσεις έχασε τις τοπικές μάχες με διαφορά στήθους. Το ΚΕΚΡ, παρά τη σημαντική πτώση του ποσοστού του, είναι το μεγαλύτερο εξωκοινοβουλευτικό κόμμα της χώρας, η 7η πολιτική δύναμη, μετά το Γιάμπλακο.

Οι φιλο-κυβερνητικές και δεξιές δυνάμεις:

Σημαντική άνοδο σημείωσαν οι δυνάμεις που υποστήριζαν την κυβέρνηση. Ο φιλοκυβερνητικός συνδυασμός «Ενότητα - Αρκούδα» συγκέντρωσε ποσοστό 23,24%, αρκετά υψηλότερο από το 10,13% που είχε συγκεντρώσει στις προηγούμενες εκλογές ο τότε φιλοκυβερνητικός συνδυασμός.

Ανοδο σημείωσαν, επίσης, και οι ακραιφνείς νεο-συντηρητικές δυνάμεις του σχήματος της «Ενωσης των Δεξιών Δυνάμεων», που πήραν το 8,6% (3,86% στις προηγούμενες).

Πτώση σημείωσαν το κεντρο-δεξιό Γιάμπλακο σε 5,98% (από 6,89%), ο αντικομμουνιστής Ζιρινόφσκι σε 6,04% (από 11,18%), όπως και ο σχηματισμός του πρώην πρωθυπουργού Β. Τσερνομίρντιν «Σπίτι μας - η Ρωσία» σε 1,21% (από 10,13%).

Οι κεντρώες δυνάμεις:

Ως τρίτη δύναμη, χωρίς όμως τη δυναμική που θα ήθελε, αναδείχτηκε ο σχηματισμός των Πριμακόφ - Λουζκόφ «Πατρίδα - όλη η Ρωσία», με ποσοστό 13,12%.

Αξίζει, τέλος, να αναφέρουμε ότι συντριπτική ήταν η πτώση μιας σειράς σχημάτων του κεντρώου χώρου. Για παράδειγμα, το μπλοκ των λεγόμενων κεντροαριστερών δυνάμεων του «Στρατηγού Νικολάεφ και του ακαδημαϊκού Φιόντοροφ» συγκέντρωσε μόλις το 0,58% (από 3,98%), ενώ οι «Γυναίκες της Ρωσίας»2,05% (από 4,61%). Επίσης το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ρωσίας 0,1% (από 1,1%), χαμηλά, επίσης, στο 0,1% η «Πνευματική κληρονομιά» του διαγραμμένου από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΡΟ Α. Ποντμπεριόζκιν, ενώ στο 0,08% (στην τελευταία θέση) έπεσε το αγαπημένο κόμμα του Μ. Γκορμπατσόφ οι «Σοσιαλδημοκράτες».

Κατ' αρχήν θα μπορούσε να σημειώσει κανείς ότι 10 χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και τη διάλυση της ΕΣΣΔ είναι ολοφάνερο ότι οι κυρίαρχες σήμερα δυνάμεις έχουν καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να εγκαθιδρύσουν ένα πολιτικό σύστημα στα μέτρα τους και να περιορίσουν όσο μπορούν την επιρροή των φιλο-σοσιαλιστικών δυνάμεων. Στα πλαίσια αυτά, προωθείται και στη Ρωσία το δικομματικό σκηνικό. Ετσι, από τη μια, δημιουργήθηκε ένας ισχυρός φιλο-κυβερνητικός σχηματισμός με επικεφαλής τον υπουργό Εκτάκτων Αναγκών Σόιγκου, καθώς κι ένα «κεντρώο» σχήμα των Λουζκόφ - Πριμακόφ. Το πρώτο προωθήθηκε, τόσο μέσω της κυβέρνησης και της πλειοψηφίας των κυβερνητών της χώρας, που ήταν και οι ιδρυτές του, όσο και μέσω των κυβερνητικών ΜΜΕ. Το δεύτερο κατέβηκε στις εκλογές με τη βοήθεια επίσης ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, ιδιωτικών ΜΜΕ και τα «στραβά μάτια» των αρχών, αφού κανονικά δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής, τυπικά τουλάχιστον (για μια μέρα) δε συμπλήρωνε τον ένα χρόνο ύπαρξης, όπως απαιτεί ο εκλογικός νόμος. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ανάμεσα στους δύο σχηματισμούς υπήρξε αρκετή ένταση, με χτυπήματα «κάτω από τη μέση» για πραγματικές ή ψευδείς αναμείξεις σε σκάνδαλα, ακόμη και σε δολοφονίες (!) ηγετικών στελεχών τους...

Επίσης, κατά γενική ομολογία, ο πόλεμος στην Τσετσενία σίγουρα επέδρασε στις εξελίξεις και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Βέβαια, για το πώς επηρέασε ακούγονται διαφορετικές απόψεις. Κατά την άποψή μας, μεγάλο μέρος του ρωσικού λαού φαίνεται να διέγνωσε, πίσω από τον πολιτική του σημερινού πρωθυπουργού Πούτιν στην Τσετσενία, μια στάση αντίστασης στις συνεχιζόμενες προσπάθειες κατακερμάτωσης της Ρωσίας, μια αντίσταση στα σχέδια των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Μια πολιτική, δηλαδή, που επιφανειακά τουλάχιστον έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική, που τα τελευταία χρόνια ακολούθησε ο Γιέλτσιν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις της χώρας. Σ' αυτό το κλίμα βοήθησαν και φραστικές αψιμαχίες Πούτιν με τις ΗΠΑ, όπως και οι αμφότερες απελάσεις κατασκόπων, που έγιναν προεκλογικά.

Το ΚΚΡΟ

Με βάση, λοιπόν, την κατάσταση που διαμορφώθηκε, το αποτέλεσμα ήταν μια επιτυχία για το ΚΚΡΟ, που αναδείχτηκε πρώτο κόμμα και σ' αυτήν την εκλογική μάχη.

Οπως είναι γνωστό, αρχικά το ΚΚΡΟ είχε καθορίσει την τακτική της καθόδου των δυνάμεων της Λαϊκο-πατριωτικής αντιπολίτευσης, της οποίας ηγείται, μέσω 3 εκλογικών σχηματισμών. Γρήγορα όμως, και περίπου πριν ένα εξάμηνο, με βάση και τις τρέχουσες εξελίξεις που αναφέραμε παραπάνω, το ΚΚΡΟ αναθεώρησε την απόφασή του, που θα ενίσχυε την πολυδιάσπαση της Αριστεράς και με νέα απόφασή του σήμανε προσκλητήριο για την κάθοδο των δυνάμεών του (και των συνεργαζόμενων μ' αυτό), μέσω ενός ενιαίου ψηφοδελτίου. Με αυτή του την κίνηση, το ΚΚΡΟ προέβλεψε το κλίμα της πόλωσης που θα δημιουργούνταν στη χώρα, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και καθόρισε μια νέα τακτική, που, αν και δεν το βοήθησε να ενισχύσει τις θέσεις του, το ανέδειξε εκ νέου σε πρώτο κόμμα, συγκρατώντας τον συντριπτικό όγκο των δυνάμεων του.

Σε δηλώσεις του, μετά τις εκλογές, ο Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, πρόεδρος της ΚΕ του κόμματος, επισήμανε την επιτυχία του ΚΚΡΟ που αναδείχτηκε σε πρώτο κόμμα, αυξάνοντας το ποσοστό του. Ταυτόχρονα, ο Γκ. Ζιουγκάνοφ έκανε λόγο για υποστήριξη των πατριωτικών αξιών από το 75% περίπου των ψηφοφόρων. Απ' αυτό το σύνολο, ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ απέκλεισε την Ενωση Δεξιών Δυνάμεων και τον Ζιρινόφσκι, ενώ σ' ό,τι αφορά, τόσο τον φιλο-κυβερνητικό συνδυασμό «Ενότητα - Αρκούδα», όσο και τον συνδυασμό «Ρωσία - Ολη η Πατρίδα» σημείωσε τον πολυσυλλεκτικό τους χαρακτήρα και τόνισε τη δυνατότητα συνεργασίας του ΚΚΡΟ με δυνάμεις που υπάρχουν εκεί και ιδιαίτερα στο συνδυασμό «Ρωσία - Ολη η Πατρίδα». Δεν είναι, ίσως, τυχαίο ότι τη δεύτερη κιόλας μέρα μετά τις εκλογές ο Γκενάντι Ζιουγκάνοφ πραγματοποίησε συνάντηση με τον Γιεβγκένι Πριμακόφ.

Οπωσδήποτε, όμως, οι παραπέρα κινήσεις του ΚΚΡΟ, ιδιαίτερα σ' ό,τι αφορά τις συνεργασίες, θα αποτελέσουν αντικείμενο βαθύτερης μελέτης από τα συλλογικά όργανα του ΚΚΡΟ.

Το ΚΕΚΡ

Πολύ βαρύτερο είναι οπωσδήποτε το κλίμα στο ΚΕΚΡ. Τα ηγετικά στελέχη του δε βιάζονται να προβούν σε βαθύτερες αναλύσεις, σημειώνουν, όμως, ότι σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκλογές υπήρξε ένα νέο στοιχείο του εκλογικού νόμου, που επηρέασε αρνητικά το αποτέλεσμα του συνδυασμού τους.

Τα κόμματα, αυτή τη φορά, δεν ήταν υποχρεωμένα να καταθέσουν τις 250.000 υπογραφές υποστήριξης για να συμμετέχουν στις εκλογές. Αντί αυτού, μπορούσαν να καταθέσουν ένα χρηματικό ποσό της τάξης των 90.000 δολαρίων ΗΠΑ. Κάποιος, λοιπόν, άγνωστος «Χ», σημειώνεται από το ΚΕΚΡ, βοήθησε στην εμφάνιση αρκετών σχημάτων με αριστερό τίτλο, κάνοντας χρήση αυτής της διάταξης, μοιράζοντας χρηματικά «δώρα» σε παράγοντες και ομάδες. Ετσι κατέβηκαν στις εκλογές μια σειρά σχήματα χωρίς οργανωτική βάση, που όμως κατάφεραν να πολυδιασπάσουν ένα σεβαστό ποσοστό αριστερών ψήφων, όπως:

• Το «Κίνημα για την Υπεράσπιση του Στρατού», του πρώην εισαγγελέα Βίκτωρ Ιλιούχιν, μέλους της ΚΕ του ΚΚΡΟ και του στρατηγού Αλμπέρτ Μακασόφ, επίσης μέλους της ΚΕ του ΚΚΡΟ που πήρε 0,59%.
• Η «Ρωσική παλλαϊκή ένωση», του Σεργκέι Μπαμπούριν, προέδρου της επιτροπής «Αντι-ΝΑΤΟ» της Κρατικής Δούμας που πήρε 0,36%.
• Το «Σταλινικό Μπλοκ για την ΕΣΣΔ», του Βίκτωρ Ανπίλοφ, πρώην στελέχους του ΚΕΚΡ, καθώς και του Γιεβγκένι Τζουγκασβίλι, εγγονού του Ι. Β. Στάλιν, που πήρε 0,62%.
• Το «Κόμμα Ειρήνης και Ενότητας» της (τσετσενικής καταγωγής) Σαζί Ουμαλάτοβας, προέδρου του διαρκούς προεδρείου εκείνων των βουλευτών του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, που δεν είχαν αποδεχτεί τη διάλυση της ΕΣΣΔ, που πήρε 0,38%.
• Το «Κόμμα των συνταξιούχων», που πήρε 2,02%.
• Το «Κόμμα της υπεράσπισης των γυναικών της Ρωσίας», που πήρε 0,81%.
• Ο εκλογικός σχηματισμός «Ειρήνη. Δουλιά. Μάης», που πήρε 0,58%.
• Ο εκλογικός σχηματισμός «Για την κοινωνική αξιοπρέπεια», που πήρε 0,62%. Συνολικά, λοιπόν, όλη αυτή η πολιτική «μαρίδα» απέσπασε από «τ' αριστερά» ένα ποσοστό περίπου 6%.

Είναι, επίσης, πιθανόν στο αποτέλεσμα του συνδυασμού του ΚΕΚΡ να έπαιξε ρόλο και η λογική της «χαμένης ψήφου», αφού μόνο μια δημοσκόπηση του έδινε ποσοστό άνω του 1%, ενώ ήταν πολλές εκείνες οι δημοσκοπήσεις που παρουσίαζαν τους παραπάνω αναφερόμενους σχηματισμούς (και βεβαίως το ΚΚΡΟ) με ποσοστά υψηλότερα απ' αυτά του ΚΕΚΡ. Κι όλα αυτά υπό τον πλήρη αποκλεισμό του συνδυασμού «Κομμουνιστές - Εργαζόμενοι της Ρωσίας - Για τη Σοβιετική Ενωση» από τα ΜΜΕ. Ο συνδυασμός δε, σύμφωνα με τις δηλώσεις στελεχών του, όπως και με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής, ξόδεψε στην προεκλογική περίοδο τα λιγότερα χρήματα και από τους 26 συνδυασμούς που συμμετείχαν στις εκλογές.

Τέλος, τα στελέχη του ΚΕΚΡ εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν και βαθύτερες αιτίες, που να έχουν να κάνουν με τις ιδιαιτερότητες ανάπτυξης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος της Ρωσίας, αδυναμίες στη δράση και τις επεξεργασίες του ίδιου του ΚΕΚΡ, για τις οποίες τα στελέχη του ΚΕΚΡ δε βιάζονται να κάνουν δηλώσεις, αφήνοντας αυτά τα ζητήματα, όπως και τις επόμενες κινήσεις του κόμματος να μελετηθούν στο άμεσο μέλλον από τα συλλογικά όργανα του κόμματος.

Στις 18 Γενάρη του 2000, την έναρξη των εργασιών της Κρατικής Δούμας, με τη νέα σύνθεσή της, θα κάνει ο πρεσβύτερος στην ηλικία βουλευτής, που δεν είναι άλλος από τον εκλεγμένο σε μονοεδρική περιφέρεια του Τομσκ, Γιεγκόρ Λιγκατσόφ, πρώην μέλος του τελευταίου ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ, που είναι σήμερα στέλεχος του ΚΚΡΟ και αντιπρόεδρος της Ενωσης ΚΚ - ΚΚΣΕ.

Οι βουλευτικές εκλογές στη Ρωσία πέρασαν, ακολουθούν σε 170 μέρες οι προεδρικές εκλογές, το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι αναμένεται να ακολουθήσουν νέοι μεγάλοι και σκληροί ταξικοί αγώνες των εργαζομένων, οι οποίοι, βέβαια, θα είναι και αυτοί που θα κρίνουν το μέλλον της χώρας.