Προκαλεί, τουλάχιστον, καγχασμό να εγκαλεί το ΠΑΣΟΚ τη ΝΔ για μετατροπή της ΕΡΤ σε φερέφωνο, όσο δε για τον αντικομμουνισμό της, αυτός διατηρείται αναλλοίωτος είτε την ελέγχει η ΝΔ είτε το ΠΑΣΟΚ.

Η ίδια «ιστορία». Σαν το δολοφόνο που περνά και ξαναπερνά απ' τον τόπο του εγκλήματος: Επειδή είναι αναγκασμένοι ν' αναφέρονται στη σοβιετική μουσική, κάθε αναφορά τους (φυσικά, δεν εννοούμε όλους τους παραγωγούς του Τρίτου, αλλά αυτούς που εκτελούν είτε εντεταλμένες οδηγίες, είτε τους οδηγεί το αλάνθαστο ομολογουμένως ταξικό τους ένστικτο, γι' αυτό κι είναι και χρήσιμοι στο Τρίτο) συνοδεύεται απαραιτήτως από αντικομμουνισμό. Τι διώξεις, τι παρεμβάσεις στο έργο τους απ' το σοβιετικό καθεστώς! Ετσι λοιπόν: Σπουδαίοι καλλιτέχνες που διώκονται απ' το «καθεστώς». Φυσικά, δεν αναρωτιούνται πώς έγιναν αυτοί οι μεγάλοι καλλιτέχνες, πώς φτιάχτηκαν. Από παρθενογένεση; Αθελά τους, δηλαδή, αναγνωρίζουν πως στη Σοβιετική Ενωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες ανθούσαν οι Τέχνες κι ο Πολιτισμός. Επίσης δεν αναρωτιούνται για το πολύ απλό, που ο καθένας καταλαβαίνει: Στον καπιταλισμό η Τέχνη, όπως κι όλα (Υγεία, Παιδεία, κλπ.) είναι εμπόρευμα. Είναι επομένως όλ' αυτά που ισχυρίζονται οι διάφοροι αντικομμουνιστές (εμπόδια στο έργο των καλλιτεχνών, κλπ.) ή το πολύ απλό, οικονομικοί οι λόγοι της «διαφυγής» των «διωκόμενων» στον καπιταλιστικό «παράδεισο», πραγματικά παράδεισο για τα καπιταλιστικά κέρδη και τις αμοιβές κάποιων παχυλά αμειβόμενων, γιατί η Τέχνη πουλάει στον καπιταλισμό; Ρωτάμε, απλά.

Οπως λέει η εισήγηση της ΚΕ του ΚΚΕ στο 18ο Συνέδριο: «Ο Κ. Μαρξ θέτει ότι βασικό κριτήριο στο σοσιαλισμό είναι ο χρόνος εργασίας που εκφράζει την ατομική συνεισφορά στη συνολική κοινωνική εργασία. Η κοινωνία δίνει πίσω με άλλη μορφή ποσότητα εργασίας που της προσφέρθηκε από τον ατομικό παραγωγό»... «η αναγωγή της σύνθετης σε απλή (εργασία, Γ. Φ.) γίνεται μέσω της ανταλλαγής ισοδύναμων αξιών στην εμπορευματική παραγωγή. Στην άμεσα κοινωνική παραγωγή το προϊόν δεν είναι εμπόρευμα» (ΚΟΜΕΠ 2/2009, σελ. 80) ...«Ταυτόχρονα καλλιεργεί (η εργατική εξουσία, Γ. Φ.) την κομμουνιστική συνείδηση στην εργασία» (στο ίδιο, σελ. 81).

Βέβαια, στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, είχαμε παραβιάσεις των νόμων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ειδικά μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, εισαγωγή καπιταλιστικών στοιχείων. Ακόμα στο σοσιαλισμό παραμένει η αντίθεση σωματικής και πνευματικής εργασίας, αλλά αυτά δε δικαιολογούν τη δικαίωση του καπιταλισμού και τον τρόπο ζωής κάποιων «εκλεκτών», σε αντίθεση με την εργατική τάξη. Οι Κουβανοί τούς φυγάδες στο Μαϊάμι τους λένε περιφρονητικά «γκουσάνος».

Εχουμε, όμως, και την άλλη πλευρά: Με την επανάσταση οι αντικειμενικές, κοινωνικές συνθήκες αλλάζουν. Πώς, π.χ., μπορούν να μεταφερθούν στο σοσιαλισμό έργα σαν του Τένεσι Γουίλιαμς, του Φελίνι, του Μπέργκμαν, κλπ. που ανατέμνουν με τόση μαστοριά, ζωντάνια κι ειλικρίνεια την αστική κοινωνία; Ετσι, οι αντικειμενικές, κοινωνικές συνθήκες καθορίζουν και το περιεχόμενο, άρα σε τελική ανάλυση και τη μορφή της Τέχνης. Αυτή η «λεπτομέρεια» φαίνεται να ξεφεύγει (!) απ' τους παραγωγούς μας, τους φωστήρες αυτούς των εμβριθών μουσικολογικών και γενικότερα αισθητικών αναλύσεων του Γ' Προγράμματος. Ας το καταλάβουν: Αλλάζει και ο ρόλος και το περιεχόμενο της Τέχνης στο σοσιαλισμό. Και φυσικά ο τελευταίος έχει κι αυτός τo δικαίωμα της κριτικής.

Και, τέλος πάντων, ποια είναι αυτή η διωκόμενη Τέχνη και που να έχει και πολλή σχέση με κάτι που να προσεγγίζει έστω κάπως τη μεγάλη Τέχνη - που διαμορφώθηκε όταν η αστική τάξη ήταν ανερχόμενη κι όχι όπως τώρα απερχόμενη, χωρίς αξίες, εγκλωβισμένη στ' αδιέξοδά της - ή τη σπουδαία σοβιετική Τέχνη ή τη στρατευμένη Τέχνη στα πλαίσια του καπιταλισμού (π.χ., στη μουσική έναν Χανς Αϊσλερ) ή έστω ακόμα ακόμα αστική Τέχνη κοινωνικού ρεαλισμού (π.χ. τη μουσική ενός Αλμπαν Μπεργκ), που κάθε άλλο παρά απολογητική του καπιταλισμού είναι, δηλαδή κάτι αληθινό, κάτι που θα μείνει, που θα το απολαμβάνουν οι επόμενες γενιές; Δε στερήθηκε ο σοβιετικός λαός και η ανθρωπότητα τον Πολιτισμό, επειδή απαγορεύτηκε για αντισοβιετική δράση ο Νομπελίστας Σολζενίτσιν (απόδειξη: τον έχουν ξεχάσει οι πάντες), ούτε απ' τον Δόκτορα Ζιβάγκο (τουλάχιστον την κινηματογραφική του απόδοση που τυχαίνει να γνωρίζουμε). Κι αυτό δεν το γράφουμε για υποτίμηση, αλλά για να δείξουμε ότι αυτοί και τα έργα τους έρχονται σε σύγκρουση με την ιστορική εξέλιξη. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις έργων με κάποια αξία που να έχουν αντισοβιετικές αιχμές, ενώ αντίθετα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πληθώρα έργων με αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο. Είναι νομοτελειακό.

Και το αγαπημένο τους θέμα: Ο Σοστακόβιτς - δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει αναφορά στο γνωστό Σοβιετικό συνθέτη από κάποιους παραγωγούς του Γ' Προγράμματος, χωρίς αντικομμουνισμό - που ετοιμάζει τις βαλίτσες για την εξορία, επειδή η μουσική του μπορεί να ενοχλούσε το καθεστώς κι ας μην είχε την ελάχιστη δίωξη! Που αντίθετα έγινε μέλος του ΚΚΣΕ κι αναδείχτηκε σε βουλευτή του Ανώτατου Σοβιέτ και σε δραστήρια πολιτική προσωπικότητα της Σοβιετικής Ενωσης. Τέτοια ψεύδη. Τέτοιο είναι το θράσος τους. Αλλά «πες, πες, κάτι θα μείνει», κατά τον δάσκαλο τους, τον Γκαίμπελς.

Συνέχεια γίνεται λόγος για τη γνωστή ιστορία - καταντά ανέκδοτο - της μοναδικής όπερας του συνθέτη, τη λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ και την αρνητική κριτική που του έγινε απ' την «Πράβντα» το 1936 σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης, ανόδου του φασισμού, προετοιμασίας νέου ιμπεριαλιστικού πολέμου κι όξυνσης της ταξικής πάλης στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ. Η συνεχής επανάληψή τους σ' ένα συγκεκριμένο περιστατικό δείχνει και τη φτώχεια τους, τη γύμνια τους. Κι ο Σοστακόβιτς καιροσκόπος - κατ' αυτούς - που ενώ διαφωνεί δήθεν μ' αυτήν την κομματική αντίληψη περί Τέχνης, «συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις» κι αλλάζει στάση, παραμένοντας, όμως, ταυτόχρονα κι αλαζόνας - τουλάχιστον - που το μόνο που τον απασχολεί είναι η μουσική του κι ενώ ένας ολόκληρος λαός γράφει την εποποιία του χτισίματος του σοσιαλισμού και της άμυνας της σοσιαλιστικής πατρίδας, αλλά και όλου του πολιτισμένου κόσμου απ' τη φασιστική λαίλαπα, αυτός τα ειρωνεύεται όλ' αυτά μέσα απ' το έργο του! Προφανώς κρίνουν εξ ιδίων τ' αλλότρια, απ' τον κόσμο τους, την τάξη τους.

Ασταμάτητα προσπαθούν ν' αλλοιώσουν την ουσία του έργου του. (Το έργο του Σοστακόβιτς είναι τόσο επικό και ρωμαλέο που αποκλείει όλη αυτή τη μικροαστική κακομοιριά που του προσάπτουν). Π.χ. εμφανίζουν το 8ο κουαρτέτο εγχόρδων του σαν κάτι το υπαρξιακό, υποκειμενικό, ενώ το' γραψε για να καταγγείλει τον εγκληματικό κι αδικαιολόγητο βομβαρδισμό της Δρέσδης απ' τους Αγγλοαμερικάνους ιμπεριαλιστές στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Καλά να καταγγέλλει το φασισμό, να γράφει για τον Λένιν, την επανάσταση, όμως να καταγγέλλει, όχι μόνο τους ηττημένους χιτλερικούς ιμπεριαλιστές, αλλά και τους σημερινούς κυρίαρχους ιμπεριαλιστές, ε, αυτό πάει πολύ! Στην καλύτερη περίπτωση, όταν δεν κάνουν αντικομμουνισμό, προσπαθούν και τον Σοστακόβιτς και όλη τη σοβιετική περίοδο να τα αποϊδεολογικοποιήσουν, να τα διαγράψουν, τους αποκαλούν απλά «Ρώσους συνθέτες»!

Υποκριτές, που, τάχα, όλος αυτός ο αντικομμουνιστικός τους οχετός είναι μουσικολογική ανάλυση, πατενταρισμένοι αντικομμουνιστές - ο αντικομμουνισμός, όσο υπάρχει καπιταλισμός θα παραμένει ένα αρκετά προσοδοφόρο «επάγγελμα» - με τα λεφτά του ελληνικού λαού, άνθρωποι που ο κόσμος τους είναι «όλος ο καλός ο κόσμος που γέμισε την τάδε αίθουσα» (όπως λένε οι ίδιοι) με το δείνα έργο κάποιου συνθέτη κλασικής μουσικής. Ολος ο καλός ο κόσμος λοιπόν «με το πιάνο του, τα γαλλικά του»... Ολοι οι άλλοι είναι η πλέμπα που δεν είναι γι' αυτούς αυτά. Το ΠΓ του ΚΚΣΕ κι ο Στάλιν, που εκφέρουν γνώμη και καταδικάζουν έργα, τι καταλαβαίνουν αυτοί απ' αυτά! Ακούς εκεί να ζητούν λαϊκότητα στη σοβιετική τέχνη! Κι όταν γινόταν η κριτική στον Σοστακόβιτς (υπερβολική ή όχι, δίκαιη ή άδικη) λες και δεν ήξερε το ΠΓ ότι απευθυνόταν σε ένα συνθέτη που πίστευε στη λαϊκότητα στην τέχνη, ακόμα περισσότερο σ' ένα στρατευμένο καλλιτέχνη και πολέμιο του φορμαλισμού. Λες και δεν ξέραν πως απευθύνονταν σε συνθέτη κλασικής μουσικής και λες και του ζητούσαν να γράφει μπαλαλάικες! Τα γράφουμε αυτά, χωρίς φυσικά να υποτιμάμε τη λαϊκή μουσική. Το αντίθετο. Δεν ξέρουμε πώς θα ήταν η κλασική μουσική χωρίς τη συνεχή της καταφυγή στη λαϊκή, απ' το Μπετόβεν - τουλάχιστον - μέχρι τον Νίκο Σκαλκώτα. Κι ενώ είναι γνωστό πως ο ίδιος ο Στάλιν ήταν γνώστης και λάτρης και της όπερας και της κλασικής μουσικής, γενικότερα.

Τι βανδαλισμός! Τι μπανάλ πράγματα είναι αυτά! Σιγά τώρα μην αρχίσει η Τέχνη να μιλάει και για πεντάχρονα πλάνα, για ήρωες και παρόμοια. «Η Τέχνη για την Τέχνη» κι άλλα τέτοια εύηχα δόγματα είναι ο οδηγός όλων αυτών, γιατί η αστική τάξη θέλει την Τέχνη απολίτικη, ερμητική, ελιτίστικη, για τους λίγους, γιατί αλλιώς γίνεται επικίνδυνη. Για τους πολλούς έχει το σύστημα τα σκυλάδικα και τη Γιουροβίζιον. (Να τα χαίρεται η αστική τάξη τα δημιουργήματά της!) Εχει και τους διάφορους Μ. Τζάκσον! Ομως, να το ξέρουν: Τη μεγάλη Τέχνη - κι είναι μεγάλη επειδή στηρίζεται στην αλήθεια - δεν τους τη χαρίζουμε, για τον απλούστατο λόγο ότι η αλήθεια δεν είναι μ' εκείνη την τάξη - δηλ. το κεφάλαιο - που είναι ιστορικά ξεπερασμένη, είναι άχρηστη κι εμπόδιο στον πολιτισμό και γι' αυτό στηρίζεται στο ψέμα και τη βία. Η αλήθεια σήμερα βρίσκεται με τη μεριά του προλεταριάτου. Κι αν τώρα - ακόμα και τα πρώτα χρόνια του σοσιαλισμού - ο εργάτης δεν «καταλαβαίνει» στο σύνολό του τον κάθε Σοστακόβιτς, γιατί επί αιώνες το κεφάλαιο τον ήθελε και τον θέλει στα μαύρα σκοτάδια, να μην έχει ελεύθερο χρόνο, από τώρα κιόλας με τη βοήθεια των πραγματικά προοδευτικών διανοουμένων, μέσα απ' το λαϊκό κίνημα, αλλά πολύ περισσότερο όταν χτίσει το σοσιαλισμό, θα τα κάνει κτήμα του, όπως προσπάθησαν και πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό οι μπολσεβίκοι μ' επικεφαλής τους Λένιν και Στάλιν.

Αλλά αν έχει μείνει τσίπα ειλικρίνειας σ' όλους αυτούς τους αντικομμουνιστές, ας μας απαντήσουν: Διώχτηκε ή μεγαλούργησε η κλασική μουσική στη Σοβιετική Ενωση; Κι αν διώχτηκε πώς εξηγούνται όλ' αυτά τ' αριστουργήματα που γράφτηκαν; Φυσικά όλοι αυτοί δεν θα 'θελαν να γράφονται έργα, π.χ. σαν τη 2η (Οκτώβρης), την 7η (Λένινγκραντ), την 11η (1905, «Επέσατε θύματα») και τη 12η (1917) Συμφωνίες του Σοστακόβιτς ή ο Υμνος στον Στάλιν του Προκόφιεφ ή ο Σπάρτακος του Χατσατουριάν, αλλά να είχε κατακλυστεί ο χώρος είτε από ανούσιες, υπαρξιακές, αστικές ανησυχίες και ατομικισμούς, είτε το πολύ πολύ από θρησκευτική μουσική. (Παρεμπιπτόντως: Οταν πρόκειται γι' αυτήν, εκεί ξεχνιούνται όλα τα περί πρωτοπορίας, φόρμας, κλπ. Εκεί - στο ποίμνιο - πρέπει να λειτουργήσει το περιεχόμενο, τα μηνύματα, η προτροπή, η διδαχή. Ο λαός είναι μόνο έτσι αποδεκτός: Σαν ποίμνιο). Πάντως, στη Σοβιετική Ενωση γράφτηκαν μουσικά έργα μεγαλειώδη και πραγματικά πρωτοποριακά, που δεν είχαν φυσικά καμιά σχέση με τον αστικό εστετισμό.

Αλλά ας πάμε και στο «διά ταύτα». Η Ιστορία δικαίωσε όλον αυτόν το «νεοτερισμό», τον αβανγκαρντισμό, τον οποίο «εμπόδιζε» το ΚΚΣΕ κι ο Στάλιν και για τον οποίο κόπτονται όλοι αυτοί; Ο περισσότερος κόσμος γυρνάει την πλάτη στο φορμαλισμό κι αυτά που απολαμβάνει είναι τα έργα με την «κλασική» μορφή, γιατί είναι διαχρονικά. Σε τελευταία ανάλυση, στη μουσική, η μελωδία είναι το κύριο. (Αυτό δεν αντιτίθεται στην αντίστιξη, την αρμονία, την συνύπαρξη μαζί με την κύρια μελωδία παράλληλων μουσικών θεμάτων). Γι' αυτό και είναι αξεπέραστη μουσική η βυζαντινή, το δημοτικό, το ρεμπέτικο και στέκουν ισότιμα με τη λόγια μουσική κι ας μην έχουν την πολύπλοκη δομή της τελευταίας. Η μελωδία είναι η κόκκινη κλωστή που διαπερνά κι ενώνει όλες τις μουσικές. Μπορεί να είναι κάποιος μουσικοσυνθέτης, χωρίς να κατακλύζεται από μελωδίες; Γράφει τότε μουσική ή εγκεφαλικά «έργα»; Πολλές φορές πίσω απ' τα πολύ «πρωτοποριακά» έργα, κρύβεται η έλλειψη ταλέντου κι έμπνευσης.

Ας υπηρετούν, λοιπόν, αυτοί το σύστημά τους, το Μέγαρο του Λαμπράκη, την Οπερα του Νιάρχου και του Κυριακόπουλου. Εγκαταστάσεις που κυριολεκτικά χαρίστηκαν απ' τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, χρήματα και περιουσία του ελληνικού λαού για να πουλήσουν - στην κυριολεξία - οι καπιταλιστές πολιτιστικό έργο ή εθνική ευεργεσία - μεταφορικά, φυσικά, αυτό - ή και τα δυο, με την υπεραξία, τον ιδρώτα, το αίμα, την υγεία, ακόμα και τη ζωή της εργατικής τάξης και του λαού.

Ας υπηρετούν, λοιπόν, τούτοι οι κοντυλοφόροι αυτόν τον κόσμο όπου ηγούνται κάποιοι που το ίδιο εύκολα μπορούν να βαρούν το κλειδοκύμβαλο μαζί με τα κύμβαλα του πολέμου (Κοντολίζα Ράις), ο Ομπάμα, ο Μπράουν, ο Σαρκοζί, η Μέρκελ, ο Πούτιν, κλπ., δηλαδή ο ιμπεριαλισμός με τους πυλώνες του, τα φιλελεύθερα κόμματα (ΝΔ), τη Σοσιαλιστική Διεθνή (ΠΑΣΟΚ) και τ' άλλα δεκανίκια. Εμείς έχουμε τον Σοστακόβιτς, έχουμε τον Ρίτσο, αλλά κι όλους (δεν χαρίζουμε κανέναν, όλοι ανήκουν στους λαούς) απ' τον Ομηρο και τον Σαίξπηρ, μέχρι τον Σεφέρη και τον Ελύτη, απ' τον Μπαχ και τον Μότσαρτ, μέχρι τον Τσιτσάνη, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τη τζαζ και τους «Μπιτλς», όλους όσοι γράφουν με ταλέντο, διεισδυτικότητα, ρεαλισμό κι ειλικρίνεια, αλλά και με ήθος και σεβασμό για τον άνθρωπο, το λαό, τον εργάτη. Και πάνω απ' όλα έχουμε εμείς, η τάξη μας, το δίκιο.