Στις 26/8/1922, η Μικρασιατική Καταστροφή: Οι «Προστάτιδες Δυνάμεις» οδηγούσαν σε μια μεγάλη περιπέτεια, την Ελλάδα. Ο ελληνικός καπιταλισμός σερνόταν στο άρμα πρώτα των βρετανικών, αργότερα των γαλλικών ιμπεριαλιστικών σχεδίων. Η «αξιοπιστία», η «συνεργατικότητα» της ελληνικής αστικής τάξης: Εστειλε 100.000 Ελληνες στρατιώτες στην Ουκρανία, να πολεμήσουν με τις δυνάμεις του Βρετανού στρατηγού Ντενίκιν, ενάντια στη σοβιετική κυβέρνηση. Το Μάη του 1919, με την παρότρυνση του Λόιντ Τζορτζ, ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει τη Θράκη / Σμύρνη. Προχωρούσε στα βάθη της Μικράς Ασίας. Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας διαρκούσε. Είχε ήδη στοιχίσει 400 εκατομμύρια δολάρια, τεράστιες απώλειες σε ζωές. Το 1922 οι Γάλλοι ιμπεριαλιστές σε «διαμάχη» με τα βρετανικά συμφέροντα, όπλισαν τον τουρκικό στρατό με ό,τι καλύτερο είχαν... Καθιστώντας ικανό να εξουθενώσει τις ελληνικές δυνάμεις: «Ανέμυαλοι βασιλιάδες, δεκαρολόγοι πολιτικάντηδες θέλασι να μας οδηγήσουν στην Αγκυρα και τους Τούρκους στην Κόκκινη Μηλιά... Πίστεψαν τις υποσχέσεις άλλων, μοίρασαν υποσχέσεις, φωτογραφήθηκαν στ' ανάκτορα του Εσκί Σεχίρ. Ηπιαν ρακί στο Αφιόν Καραχισάρ. Εγιναν πιόνια στα χέρια των μεγάλων...». Γιώργος Δεληγιάννης: «Η Αιχμαλωσία - Εξοδος απ' τη Σμύρνη», Εκδόσεις «ΙΔΜΩΝ».

«

Η Σμύρνη μέχρι και την καταστροφή του 1922, ήταν ένας απ' τους μεγάλους πνευματικούς φάρους του Ελληνισμού. Συναγωνιζόταν ισάξια την Κωνσταντινούπολη, την Αλεξάνδρεια και την Αθήνα. Χάρις στην οικονομική ευμάρεια και το φιλοπρόοδο πνεύμα των Ελλήνων κατοίκων της και κάτω από εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες, κατόρθωσε να δημιουργήσει όλη εκείνη τη μορφωτική και καλλιτεχνική υποδομή, ώστε δικαίως να αποκαλείται "το Παρίσι της Ανατολής". Παρατηρείται μία άνθηση των σμυρναϊκών γραμμάτων και μάλιστα, της ποίησης. Τα άξια ποιητικά τέκνα της Σμύρνης, όπως ο Θεόδωρος Ορφανίδης και ο Ιωάννης Καρασούτσας, γίνονται ινδάλματα των φιλόμουσων Αθηναίων στα μέσα του ΙΘ' αιώνα. Μία άλλη πλειάδα ποιητών ζει και δημιουργεί μέχρι και την καταστροφή του 1922, εκεί. Δίνοντας το στίγμα του πολιτισμού: Οι Νικόλαος Σαλτελής, Ιωάννης Ισιδωρίδης - Σκυλίτσης, Αλέξανδρος Κατακουζηνός, Λέων Γεγήρακας, Σωκρ. Σολομωνίδης, Ξενοφών Ραφόπουλος, Μιχαήλ Αργυρόπουλος, Χρ. Βασιλάκης, Γιώργος Βοντζαλίδης, Φωκίων Βουτσινάς, Δημ. Βρετόπουλος, Φρ. Δελαγραμμάτικας, Μιλτιάδης Εμμανουήλ, Γιώργος Ζερμπίνης, Αριστείδης Καλλιγάς, Μιλτ. Κρενδιρόπουλος, Ιπποκ. Γ. Λέων, Κων/νος Μάγνης, Λουκάς Νικολαΐδης, Στέφανος Παπαμιχάλης, Στίλπων Πιττακής, Μιλτιάδης Δ. Σεϊδάνης, Ευριπίδης Σεκιάρης κ.ά.».

Η Μικρασιατική Καταστροφή, εκτιμάται με 1.100.000 νεκρούς, 1.300.000 ξεριζωμένους. Καταγράφεται στην ελληνική πολιτική ζωή, ως η μεγάλη χρεοκοπία του αστικού εθνικισμού, της «Μεγάλης Ιδέας». Δείχνει ότι η ελληνική μπουρζουαζία, δεν διαθέτει ιστορικά κανένα ίχνος κάποιας προοδευτικής αποστολής! Κάτω απ' την ανερχόμενη σημαία, δύναμη, του Κομμουνιστικού Κόμματος, τις ιδέες του, εντάχθηκαν οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας, οι εργάτες και άλλα προοδευτικά στρώματα.