Οι τελευταίες καταστροφικές πλημμύρες που έζησαν πριν λίγο διάστημα οι κάτοικοι της νότιας Εύβοιας, ύστερα από τις εξίσου καταστροφικές πυρκαγιές τόσο του φετινού, όσο και του καλοκαιριού του 2007, δεν αποτελεί, δυστυχώς, ένα ασυνήθιστο φαινόμενο. Κάθε χρόνο πολλές περιοχές της χώρας μας ζουν από το καλοκαίρι ως το χειμώνα μέσα σε έναν ατελείωτο φαύλο κύκλο καταστροφής: Της πλημμύρας μετά τις πυρκαγιές.

Το σενάριο αυτό πήρε «σάρκα και οστά» το Σεπτέμβρη του 2007 στην περιοχή Σίβηρης και Ν. Σκιώνης Χαλκιδικής, ένα χρόνο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2006. Το ίδιο επαναλήφθηκε το Γενάρη του 2003 στην περιοχή του Ωρωπού, μετά τη μεγάλη πυρκαγιά που συνέβη το καλοκαίρι του 2001. Η ίδια ιστορία επαναλήφθηκε στην περιοχή Αγιάς Λάρισας και Βαρβάσαινας Ηλείας το φθινόπωρο του 2007, ως συνέπεια των μεγάλων πυρκαγιών του καλοκαιριού του ίδιου έτους. Το ίδιο έγινε με τις καταστροφικές πλημμύρες στο Δήμο Ασσήρου Θεσσαλονίκης φέτος τον Αύγουστο, ύστερα από τη μεγάλη πυρκαγιά του Ιούλη του 2007 που κατέστρεψε 32.000 στρέμματα δάσους. Το ίδιο έγινε και στην Ικαρία με τις πλημμύρες του Γενάρη 1996, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 1993...

Οσα τραγικά έγιναν στην Εύβοια το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν απλά όσα αναμένονταν με μαθηματική ακρίβεια μετά τις πυρκαγιές του 2007, του 2008 και του 2009. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το ενδεχόμενο της καταστροφής είχαν γίνει αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις και παρεμβάσεις του ΚΚΕ στη Βουλή, με Ερωτήσεις και παρεμβάσεις, ενώ και τοπικά (Νομαρχιακό Συμβούλιο, Δημοτικά Συμβούλια) υπήρξαν αντίστοιχες πρωτοβουλίες. Τίποτα όμως δεν έγινε για να προστατευθεί η ζωή των κατοίκων. Η αιτία; Ως γνωστόν, τα αντιπλημμυρικά έργα είναι έργα υποδομής που δε θεωρούνται επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ. Δε θεωρούνται επίσης έργα προτεραιότητας από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και επειδή δεν αποδίδουν μεγάλα κέρδη στο μεγάλο κεφάλαιο, αλλά και επειδή δεν προσφέρονται για ...κορδέλες και φανφάρες! Γι' αυτό δεν εγκρίνονται επαρκή κονδύλια και δε γίνονται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις.

Οι καταστροφές και οι θάνατοι, που σημειώνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, είτε από πλημμύρες είτε από τις πυρκαγιές, δεν είναι ασφαλώς αποτέλεσμα κάποιων ακραίων φυσικών φαινομένων. Είναι το φυσικό επακόλουθο της πολιτικής εμπορευματοποίησης της γης που ακολουθούν πιστά η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ειδικότερα:

• Νομοθετούν δασοκτόνα νομοθεσία, όπως αυτή των νόμων 998/1979 (ΝΔ) και 1734/1987 (ΠΑΣΟΚ), με τους οποίους με πρόσχημα είτε τα «χορτολίβαδα», είτε τα «βοσκοτόπια», αποπειράθηκαν να αποχαρακτηρίσουν πάνω από 70 εκατ. στρέμματα δασών. Με την καταστροφική αναθεώρηση του άρθρου 24 το 2001 (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) και το δασοκτόνο νόμο 3139/2003, που εφαρμόζει τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ, κατασκευάζουν μια «βιομηχανία» αποχαρακτηρισμών χιλιάδων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων. Με τις διαδοχικές εξαιρέσεις καμένων εκτάσεων από την αναδάσωση (Πεντέλη 1995, 1998 και 2005, Πάρνηθα 2007 κ.ά.) επιτρέπουν την οικοπεδοποίησή τους. Με την άρνησή τους να καταρτίσουν το Εθνικό Δασολόγιο και τους δασικούς χάρτες ανοίγουν το δρόμο για τη δράση κάθε είδους καταπατητών και οικοπεδοφάγων. Με την κατάργηση των σωμάτων δασοπυρόσβεσης το 1998 από το ΠΑΣΟΚ, που τηρεί με θρησκευτική ευλάβεια και η ΝΔ σε συνδυασμό με 4.000 κενές θέσεις δασοπυροσβεστών, αφήνουν ανυπεράσπιστα τα δάση από τις φωτιές. Ουσιαστικά με την πολιτική τους αυτή οπλίζουν το χέρι των εμπρηστών.
• Επιπλέον, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προώθησαν και προωθούν την αλόγιστη επέκταση των πόλεων προς όφελος των κερδοσκόπων. Επεκτάσεις που γίνονται χωρίς την εξασφάλιση των αναγκαίων έργων υποδομής.
• Οι όποιοι ελάχιστοι στα μεγάλα αστικά κέντρα, ελεύθεροι χώροι καταπατούνται από μεγαλοεργολάβους, με τις ευλογίες των κυβερνήσεων και των δημοτικών αρχών, που στηρίζονται από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ.
• Επέτρεψαν και στη συνέχεια νομιμοποίησαν την κάλυψη των ρεμάτων και το κτίσιμο σε αυτά.
• Νομιμοποίησαν την αυθαίρετη δόμηση.

Στην πράξη, η συνολική πολιτική εμπορευματοποίησης της γης, που ακολουθούν οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οδηγεί και στις πυρκαγιές και στις πλημμύρες. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι στα μεγάλα αστικά αστικά κέντρα - π.χ. Αττική - να έχουν τετραπλασιαστεί οι ποσότητες του νερού που πρέπει να διοχετευτούν στους τελικούς αποδέκτες. Ετσι, ενώ παλιότερα το 80% του νερού της βροχής πήγαινε στο έδαφος και το 20% στη θάλασσα, τώρα τα ποσοστά αυτά έχουν αντιστραφεί. Παράλληλα, έχει τριπλασιαστεί η ταχύτητα απορροής των νερών, αφού η μέση τιμή του συντελεστή απορροής κυμαίνεται μεταξύ 0,25 και 0,30 για εξωαστικές περιοχές, ενώ φτάνει από 0,90 έως 0,95 στις πυκνοδομημένες περιοχές.

Πέρα από αυτά πολλές αστικές περιοχές πλήττονται συχνά από πλημμύρες καθώς:

• Σε πολλές περιοχές τα υφιστάμενα έργα αποχέτευσης ομβρίων και οι υφιστάμενες μελέτες είναι ανεπαρκείς και δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις κατασκευασμένα βασικά έργα ομβρίων δεν έχουν ολοκληρωθεί (παραμένουν «τυφλά»).
• Διάφορα αντιπλημμυρικά έργα κατασκευάζονται στο πλαίσιο άλλων μεγάλων δημόσιων έργων και ενώ επηρεάζουν την αντιπλημμυρική προστασία ολόκληρων περιοχών δεν είναι ενταγμένα σε ένα συνολικό σχεδιασμό αντιπλημμυρικής προστασίας, με αποτέλεσμα να προκαλούν πλημμυρικά φαινόμενα. Για παράδειγμα, τα αντιπλημμυρικά έργα της Αττικής Οδού μπορεί να κόστισαν 400 εκατ. ευρώ, αλλά επειδή δεν οδηγούν πουθενά γίνονται αιτία να πλημμυρίζουν πολλές περιοχές της Αττικής όταν βρέχει.
• Βασικά αντιπλημμυρικά έργα εκτελούνται με μελέτες παρωχημένες (ακόμη και της δεκαετίας του '60, '70 και του '80), δηλαδή με υδρολογικά στοιχεία που έχουν ξεπεραστεί, με αποτέλεσμα να προκαλούν πλημμύρες. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το έργο του Κηφισού, που σχεδιάστηκε με υδρολογικά στοιχεία της δεκαετίας του '70!

Παράλληλα, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ συνεχώς υπόσχονται αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία ουδέποτε πραγματοποιούνται. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μόνο μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του 2002 στον Κηφισό, παρουσίασε - μέσω της τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Β. Παπανδρέου - το πρόγραμμα των απαραίτητων εργασιών για την αντιπλημμυρική προστασία της Αττικής. Ορίστηκε χρονικός ορίζοντας το 2008 και κόστος 800 δισ. δραχμές. Διευθετήθηκε μόνο το ρέμα του Αγ. Ιωάννη, στη «Χαλυβουργική».

Πριν από τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007 στην Πάρνηθα, το κόστος των απαραίτητων αντιπλημμυρικών για τη συνολική προστασία της Αττικής υπολογιζόταν περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Μάλιστα, το 2005, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ με κυβέρνηση ΝΔ, Γ. Σουφλιάς, είχε δεσμευτεί ότι θα παρουσίαζε - άλλο ένα - ολοκληρωμένο πρόγραμμα αντιπλημμυρικών έργων, ύψους 500 εκατ. ευρώ. Ακόμη δεν έχει γίνει τίποτα...