Με το νέο εκλογικό νόμο που θα φέρει προς δημόσια διαβούλευση, το αμέσως προσεχές διάστημα, η κυβέρνηση επιδιώκει - όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός Εσωτερικών, Γ. Ραγκούσης - να περάσει «ένα εκλογικό σύστημα που θα συμβάλει στην πάταξη του μαύρου πολιτικού χρήματος και της διαφθοράς με τον δραστικό περιορισμό των εκλογικών δαπανών, ταυτόχρονα με την ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων αλλά και τον αυστηρό έλεγχο των οικονομικών τους. Ολα αυτά πάντοτε σε ένα πλαίσιο δυνατότητας σχηματισμού στέρεων κυβερνήσεων».

Οι φράσεις - κλειδιά στα παραπάνω λόγια του υπουργού αποκαλύπτουν την ουσία των κυβερνητικών προθέσεων. Στόχος είναι, μέσω του εκλογικού νόμου, ο έλεγχος από το κράτος της εσωτερικής λειτουργίας των κομμάτων (ο υπουργός αυτό το λέει «ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας τους και αυστηρό έλεγχο των οικονομικών τους»), στο όνομα της πάταξης δήθεν του μαύρου πολιτικού χρήματος, της πάταξης της πολιτικής διαφθοράς και της μείωσης των εκλογικών δαπανών. Ταυτόχρονα, το νέο εκλογικό σύστημα θα εξασφαλίζει ισχυρές αντιλαϊκές κυβερνήσεις και θα συμβάλει στη θωράκιση του συστήματος της δικομματικής εναλλαγής.

Η κυβέρνηση έχει διακηρύξει την πρόθεσή της να φέρει ως νέο εκλογικό σύστημα μια προσαρμογή, όπως λέει, του λεγόμενου γερμανικού μοντέλου στην ελληνική πραγματικότητα. Η σχετική προετοιμασία έχει ολοκληρωθεί στα βασικά της σημεία.

Οπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα πληροφορίες, ο νέος νόμος θα διατηρήσει την αναλογικότητα του ισχύοντος εκλογικού συστήματος. Το πρώτο κόμμα θα λαμβάνει ένα μπόνους 40 βουλευτικών εδρών και οι υπόλοιπες 260 έδρες θα μοιράζονται αναλογικά, με βάση την εκλογική δύναμη κάθε κόμματος (δηλαδή κάθε κόμμα θα δικαιούται να παίρνει περί το 86,6% των εδρών που θα έπαιρνε με απλή αναλογική, πλην του πρώτου κόμματος που θα παίρνει 40 έδρες επιπλέον ως δώρο για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση).

Αυτό είναι το κερασάκι σε μια τούρτα πολύ ξινή για το λαό, αφού οι 180 από τις 300 έδρες της Βουλής θα μοιράζονται μέσα από μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, ενώ οι υπόλοιπες 120 θα διανέμονται από ευρύτερες περιφέρειες, διορθωτικά, ώστε να εξασφαλίζει το κάθε κόμμα τις απαιτούμενες έδρες που προαναφέραμε.

Η καθιέρωση των μονοεδρικών - και μάλιστα για τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτικών εδρών - στην πράξη σημαίνει την άμεση εισαγωγή του πλειοψηφικού συστήματος ως του κυρίαρχου εκλογικού συστήματος, μέσα από το οποίο θα προκύπτει η συντριπτική πλειοψηφία του Κοινοβουλίου και η εκάστοτε κυβέρνηση. Απόλυτος ρυθμιστής του πολιτικού συστήματος δε θα είναι η αναλογικότητα, αλλά το πλειοψηφικό, αφού στις μονοεδρικές μία ψήφος παραπάνω θα είναι αρκετή για να βγει βουλευτής αυτός που θα τη λάβει.

Ανοιχτό ζήτημα στο νέο νόμο είναι αν θα υπάρχουν οι βουλευτές επικρατείας. Αν διατηρηθούν οι επικρατείας, οι πέντε από αυτούς θα βγαίνουν από την ομογένεια, όταν κι εφόσον θα ψηφιστεί ο σχετικός νόμος που θα δίνει εκλογικό δικαίωμα στους ομογενείς. Αν καταργηθούν οι επικρατείας, το πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι ο θεσμός να παραμείνει μόνο για τους ομογενείς. Επίσης, ανοιχτό είναι το ζήτημα αν το πλαφόν για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή θα παραμείνει στο 3% που είναι σήμερα ή αν θα κατέβει στο 2%.

Από τα ανοιχτά ζητήματα το κορυφαίο είναι το πώς θα συντάσσονται τα ψηφοδέλτια, ειδικά, στις μονοεδρικές περιφέρειες. Αν ακολουθηθεί το γερμανικό σύστημα, θα υπάρχει ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο, στο οποίο θα συμμετέχουν όλα τα κόμματα, το καθένα με τον δικό του ή τους δικούς του υποψηφίους. Στην περίπτωση αυτή ενδέχεται (αυτό ισχύει στη Γερμανία) ο ψηφοφόρος να ψηφίζει διπλά - και κόμμα και υποψήφιο.

Θα έχει τη δυνατότητα, δηλαδή, να επιλέγει έναν υποψήφιο και ταυτόχρονα να δίνει και μία δεύτερη ψήφο στο κόμμα της προτίμησής του, που μπορεί να είναι το κόμμα του υποψηφίου που ψήφισε ή άλλο κόμμα. Ετσι, δεν αποκλείεται να φτάσουμε στον τραγέλαφο ένα κόμμα να βγαίνει πρώτο σε ψήφους και δεύτερο σε αριθμό βουλευτών, δεδομένου ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εδρών θα μοιράζεται στις μονοεδρικές.

Μια άλλη πρόταση που συζητάει η κυβέρνηση προβλέπει στις μονοεδρικές τα κόμματα να κατεβάζουν ξεχωριστά ψηφοδέλτια με τρεις, το πολύ, υποψηφίους.

Τέλος, από τα κύρια σημεία τριβής είναι αν θα διατηρηθεί ο σταυρός προτίμησης ή πάμε σε κατάργηση του σταυρού προτίμησης και στην επιλογή με λίστα και σειρά προτεραιότητας, ή ακόμη και σε μεικτό, κάποιες έδρες, π.χ., οι μονοεδρικές, να αναδεικνύονται με σταυρό προτίμησης και οι άλλες με λίστα.

Δεν αποκλείεται επίσης, στο όνομα τάχα της δημοκρατικής ανάδειξης των υποψήφιων βουλευτών, προκειμένου να μη θεωρείται ότι είναι αρχηγική επιλογή, ο εκλογικός νόμος να καθορίζει και τον τρόπο επιλογής από τα κόμματα των υποψηφίων, να επιβάλλει δηλαδή ενιαίες διαδικασίες για όλα τα κόμματα. Τέτοιες απόψεις έχουν δει το φως της δημοσιότητας από στελέχη και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑ.Ο.Σ. Φετιχισμός εσωκομματικής δημοκρατίας δηλαδή. Αν γίνει, μ' αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει ο δρόμος για ωμές παρεμβάσεις του συστήματος στο εσωτερικό τους. Και βεβαίως για τα αστικά κόμματα που διαπλέκονται με το κράτος ό,τι και αν γίνει θα είναι για τη θωράκιση του αστικού πολιτικού συστήματος. Αν όμως το κράτος καθορίζει την «εσωκομματική δημοκρατία» αυτό είναι πράγματι ωμή παρέμβαση και στοχεύει στο ΚΚΕ επειδή είναι το μόνο κόμμα που παλεύει για την ανατροπή του συστήματος, αλλά είναι και το μόνο κόμμα που αναδεικνύει με πλέρια δημοκρατία τους υποψηφίους του, με συμμετοχή στην ανάδειξή τους όλων των Οργανώσεων και των καθοδηγητικών του οργάνων.

Μια άλλη παράμετρος του γερμανικού μοντέλου που αξίζει να σημειώσουμε, διότι σχετίζεται με το ιδεολόγημα του «εκδημοκρατισμού» των κομμάτων μέσω του εκλογικού συστήματος, αφορά στη δυνατότητα των δικαστηρίων να παρεμβαίνουν στην εσωτερική λειτουργία των κομμάτων.Στη Γερμανία για παράδειγμα, υπάρχει η δυνατότητα κάποιος που διαγράφεται από το κόμμα του να προσφεύγει στη Δικαιοσύνη, για δικαίωση, επειδή θεωρεί την διαγραφή του άδικη. Ετσι τη σύνθεση των μελών ενός κόμματος δεν την καθορίζει το ίδιο το κόμμα αλλά το δικαστήριο. Δεν γνωρίζουμε, αν η κυβέρνηση σκέφτεται στην παρούσα φάση να φέρει και τέτοιες ρυθμίσεις, αλλά με τον δρόμο που έχει πάρει δεν απέχει πολύ από την δρομολόγησή τους.

Τέλος, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει ουσιαστική παρέμβαση του κράτους στο εσωτερικό των κομμάτων, με τις ρυθμίσεις που θα προβλέπει ο εκλογικός νόμος για τον έλεγχο των οικονομικών τους. Σαφής και διακηρυγμένη κυβερνητική θέση είναι - πέραν των άλλων - η πλήρης ονομαστικοποίηση των οικονομικών συνδρομών και εισφορών που δίνουν μέλη, οπαδοί, φίλοι και συμπαθούντες στα κόμματά τους.

Η ψήφιση και η εφαρμογή μιας τέτοιας νομοθεσίας σημαίνει πολύ απλά ότι το κράτος θα απαιτεί από τα κόμματα να του δίνουν πλήρη φάκελο με τα μέλη και τα άτομα που αποτελούν την ευρύτερη πολιτική επιρροή τους στην κοινωνία.

Ταυτόχρονα, το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει κυρώσεις σ' εκείνα τα κόμματα που δε θα επιθυμούν να αυτοφακελώνονται, που δε θα συμμορφώνονται με το νόμο και δε θα δίνουν στοιχεία για τους οικονομικούς υποστηρικτές τους, γεγονός που, αν μη τι άλλο - και ανεξάρτητα από το ποιες θα είναι αυτές οι κυρώσεις -, οδηγεί στην ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής.

Ολα τα παραπάνω δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Ενα τέτοιο εκλογικό σύστημα αυταρχικοποιεί στο έπακρο την πολιτική ζωή, νοθεύει πλήρως τη λαϊκή θέληση με την εισαγωγή του πλειοψηφικού συστήματος των μονοεδρικών. Οσο και αν η τωρινή λειψή αναλογικότητα διατηρηθεί, ουσιαστικά η ψήφος αποσπάται από την πολιτική του κόμματος και δίνεται στο πρόσωπο, δηλαδή στον υποψήφιο βουλευτή. Ετσι αντί για πολιτική οι άνθρωποι του μόχθου θα συνηθίζουν να ψηφίζουν πρόσωπα. Βεβαίως, αυτό είναι ωφέλιμο για το αστικό πολιτικό σύστημα, αφού τα κόμματα του δικομματισμού έχουν την ίδια στρατηγική. Αυτό θα ωθεί και σε ευρύτερες αντιλαϊκές συναινέσεις. Ταυτόχρονα, η μονοεδρική περιφέρεια θα ωθεί σε μεγαλύτερες εξαρτήσεις και εκβιασμούς των λαϊκών στρωμάτων από τα ρουσφέτια, επομένως και στην υποταγή τους στα αστικά κόμματα. Αν ληφθεί υπόψη επίσης ότι στις ίδιες περιφέρειες το κεφάλαιο δρα με τους δικούς του εκπροσώπους, η διαπλοκή βουλευτών των αστικών κομμάτων, των ίδιων των κομμάτων με το χρηματισμό τους από τους επιχειρηματίες όχι μόνο δε θα εξαλειφθεί αλλά θα αυξηθεί. Οι φανφάρες της κυβέρνησης περί δήθεν «διαφάνειας» και καταπολέμησης του «μαύρου» χρήματος ανατρέπονται από την ίδια την εμπειρία σε καπιταλιστικές χώρες όπου εμφανίστηκαν παραλλαγές του συγκεκριμένου εκλογικού μοντέλου. Ούτε στη Γερμανία ούτε, για παράδειγμα, στην Ιαπωνία, που στη δεκαετία του '90 θεσμοθετήθηκε ένα παρόμοιο σύστημα μονοεδρικών για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα εκτεταμένης πολιτικής διαφθοράς, δεν καταγράφηκαν τα αποτελέσματα που προπαγάνδιζαν οι εμπνευστές τους.

Καμία αστική κοινωνία δεν έγινε άσπιλη και ηθική στην πολιτική της ζωή από ένα εκλογικό σύστημα ή από τις τόσες και τόσες σταυροφορίες που κατά καιρούς εξαπολύονται κατά της πολιτικής διαφθοράς και του μαύρου πολιτικού χρήματος. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, η διαφθορά στην εκδήλωσή της να αλλάξει επίπεδο και τρόπους διείσδυσης. Σε μια κοινωνία που το κυνήγι του κέρδους είναι θέσφατη αρχή, ιερή και διακηρυγμένη από την κυρίαρχη πολιτική, η πολιτική διαφθορά ως μέσο προώθησης συμφερόντων για την επίτευξη του κέρδους, την αναπαραγωγή και την εξάπλωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής δε θα πάψει να υπάρχει.

Η αστική τάξη, οι καπιταλιστές, δε θα πάψουν να έχουν τους δικούς τους πολιτικούς και τα δικά τους κόμματα τα οποία θα συντηρούν και θα ενισχύουν, όπως κάνουν, επίσης, οι εργάτες για το δικό τους κόμμα.

Είναι φανερό πως ο νέος εκλογικός νόμος του ΠΑΣΟΚ αλλού «βλέπει». Δε στρέφεται κατά της διαφθοράς. Το σύστημα θέλει να θωρακίσει μέσα από τον κρατικό έλεγχο της πολιτικής ζωής. Στο αντίπαλο κοινωνικό και πολιτικό δέος «βλέπει» κι εκεί στοχεύει. Δηλαδή, στον εργαζόμενο λαό, στο εργατικό κίνημα, στις λαϊκές οργανώσεις, στο ΚΚΕ.