Πιστεύουν πράγματι ότι οι αναγνώστες τους είναι σε βαθύ ύπνο; Οτι είναι ανίκανοι να αντιληφθούν το χοντρό δούλεμα που πέφτει από παράγραφο σε παράγραφο κάθε άρθρου στον αστικό Τύπο;

Προβάλλουν, για παράδειγμα, ως θετική τη δήλωση του Πεταλωτή ότι δε θα παρθούν πρόσθετα μέτρα κι αμέσως μετά τη δήλωση του ίδιου ότι το μόνο που θα εφαρμοστεί είναι το «Πρόγραμμα Σταθερότητας». Μα αυτό ακριβώς το πρόγραμμα είναι από μόνο του μια κατεδάφιση. Μα ακριβώς για τα μέτρα που προβλέπει αυτό το πρόγραμμα έχουν δηλώσει ότι θα αναθεωρούνται και συμπληρώνονται διαρκώς. Πού βρίσκεται το θετικό;

Δείχνουν, σε άλλο σημείο, την κυβέρνηση να αντιστέκεται. Μα, η κυβέρνηση συναποφασίζει με αυτούς τους οποίους υποτίθεται ότι αντιμετωπίζει.

Δείχνουν τις δύο όψεις του ενός και ενιαίου νομίσματος ως σημαντική διαφορά ενώ είναι ακριβώς αυτό το νόμισμα που τους ενώνει. Κι αυτό το νόμισμα εκφράζει - αντανακλά την εκμετάλλευση εκατομμυρίων εργατών από μια χούφτα μονοπώλια, με τις κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ να παριστάνουν δήθεν τον τροχονόμο, ενώ είναι διοικητές στις επιχειρήσεις καταστολής των εργατών κάθε χώρας, αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης συνολικά της εργατικής τάξης.

Είναι τόσο στριμόκωλα τα πράγματα γι' αυτούς που αναγκάζονται να αντιφάσκουν σε δυο αράδες: Με την ΕΕ κι όχι με το ΔΝΤ, λένε. Ωραία. Κι αμέσως παρακάτω: Εξάλλου τα μέτρα του ΔΝΤ δε διαφέρουν από τα μέτρα της ΕΕ. Ε, δε γίνεται και τα δυο να είναι ωραία.

Προς τι η ανάγκη να διαλέξεις βούρδουλα; Το απαντούν: Θα είναι, λένε, η επιλογή του ΔΝΤ βολή στην ΕΕ. Δηλαδή, ομολογούν πως αυτοί έχουν επιλέξει ένα ιμπεριαλιστικό κέντρο.

Ε, οι εργάτες δεν έχουν τέτοια διλήμματα.Εχουν να διαλέξουν μόνο ανάμεσα στην υποταγή ή ενάντια σ' όλα τα αφεντικά τους, όποια ταμπέλα κι αν έχουν.

Αρκεί να μην πανικοβάλλονται. Ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. Είναι αυτό ακριβώς που χρειάζονται οι τράπεζες για να βρίσκουν πελάτες, αυτό που θέλουν οι κυβερνώντες για να «κρατάνε» ψηφοφόρους, αυτό που θέλουν οι καπιταλιστές για να σκύβουν οι εργάτες. Οτι μια οικογένεια με δύο μισθούς δεν τα βγάζει πέρα είναι γεγονός. Μόνο που αυτό δε χρειάζονταν οι αποδείξεις της εφορίας για να το ανακαλύψουν.

Το νέο στοιχείο που με μαζικό τρόπο αναδεικνύεται είναι πως τα δάνεια ήδη πνίγουν και όσους έψαχναν ατομική διέξοδο εκεί.

Το νέο, επίσης - αρκετά παλιό για όσους μελετούσαν τα πράγματα - είναι μια συνείδηση που διαμορφώνεται πως ακόμα κι όταν μέσα από οικονομικούς αγώνες οι εργάτες κατόρθωναν να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση, δεν άλλαζε σε τίποτα η πραγματική τους θέση, αυτή του εκμεταλλευόμενου. Αυτή η συνείδηση είναι κρίσιμη για τις επόμενες σκέψεις που οφείλει να κάνει κάθε εργαζόμενος. Οτι, δηλαδή, όσο και να προσπαθήσεις να είσαι νοικοκύρης, έρχεται η στιγμή που το δικό σου συμφέρον είναι απέναντι στο συμφέρον του αφεντικού με τέτοιο τρόπο που να ισχύει απόλυτα το ο θάνατός τους - των καπιταλιστών - η ζωή μας - των εργατών.

Σε περίοδο κρίσης, όπως η σημερινή, ο νοικοκύρης που δε θα κάνει το βήμα να δει τον εαυτό του σαν εργάτη απέναντι στον κεφαλαιοκράτη, θα βρεθεί αναγκαστικά στη δυσάρεστη θέση να έχει μόνη διέξοδο τον πανικό, δηλαδή ό,τι χρειάζεται για να υποταχτεί περισσότερο, να γίνει περισσότερο εκμεταλλεύσιμος.

Το γεγονός ότι ακόμα κι εκείνοι που βλέπουν τον εαυτό τους ως «μεσαίο» (με την αμερικάνικη έννοια του όρου, που δεν αναφέρεται στους αυτοαπασχολούμενους ή μικροεπαγγελματίες, αλλά στους εργαζόμενους που έχουν ένα μισθό), νιώθουν πια το αδιέξοδο του να κυνηγάς την ευτυχία στην ησυχία του σπιτιού σου, είναι κάτι που ήρθε σαν αναπόφευκτο.

Αυτό όμως είναι και η βάση για να ανοίξει περισσότερο η συζήτηση μεταξύ των εργατών για την πραγματική τους κατάσταση και θέση, μια συζήτηση που από το ίδιο το περιεχόμενό της δεν μπορεί παρά να επεκταθεί στο κρίσιμο ζήτημα της εξουσίας. Ετσι που πια να μην κουβεντιάζουμε γενικά για το αν πρέπει να γίνουν αγώνες, αυτό είναι ένα αυτονόητο, αλλά τι αγώνες, ενάντια σε ποιον αντίπαλο, για ποιο στόχο. Οσο η συζήτηση στην καλύτερη των περιπτώσεων θα περιορίζεται στα όρια μιας ρεφορμιστικής διεκδίκησης - κι αυτή όταν η θηλιά σφίγγει το λαιμό - τόσο και οι καπιταλιστές θα μένουν κερδισμένοι και οι εργάτες θα διαπιστώνουν πως και η όποια ανάσα είναι εξαιρετικά προσωρινή.

Η απεργία που είναι μπροστά, στις συνθήκες που γίνεται, δίνει την ευκαιρία στους εργάτες να κουβεντιάσουν μεταξύ τους όχι μόνο τη συμμετοχή τους σ' αυτήν αλλά και το πώς αυτή η απεργία θα γίνει εφαλτήριο για το επόμενο βήμα.

Εκεί που όλα φαίνονται μαύρα, μια διαφορετική ματιά, μια διαφορετική στάση απέναντι στον καπιταλισμό, όχι σαν αυτονόητο να υπάρχει αλλά σαν αναγκαστικό να καταργηθεί, ξανοίγει τον ορίζοντα του νου, δίνει δύναμη για την ψηλότερη κορφή.