Η «ικανοποίηση» ήταν έκδηλη μετά το τέλος των εργασιών του διήμερου Στρατηγικού και Οικονομικού Διαλόγου ΗΠΑ και Κίνας, στον οποίον συμμετείχαν ανώτατοι αξιωματούχοι από τις δύο χώρες καθώς συμφώνησαν σε «όλα», εκτός φυσικά του «ακανθώδους» ζητήματος της συναλλαγματικής ισοτιμίας του κινεζικού νομίσματος, του γιουάν.

Επί της ουσίας, αποτελούσε μοναδική επιλογή για τη συνέχιση - προς το παρόν τουλάχιστον - της σχέσης αλληλεξάρτησης των δύο χωρών, η επιβεβαίωση της στρατηγικής τους σχέσης σε αυτή τη χρονική στιγμή, αφού κυριαρχούσαν: η ένταση στις σχέσεις τους καθόλη τη διάρκεια των πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους, ένταση που χαρακτηρίστηκε από αναλυτές ως τα πρώτα στάδια της κλιμάκωσης ενός νέου «ψυχρού πολέμου» αλλά και η κρίση στην ευρωζώνη, που σηματοδοτεί μία νέα και αρκούντως επικίνδυνη φάση στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που σοβεί από το 2007.

Ακριβώς λόγω της αστάθειας που επικρατεί στον πυρήνα του χωρών - πυλώνων του καπιταλιστικού συστήματος, πριν καν την πραγματοποίηση των εργασιών του Στρατηγικού και Οικονομικού Διαλόγου στο Πεκίνο, στις αρχές της βδομάδας που πέρασε, οι ΗΠΑ είχαν προετοιμάσει το έδαφος για την «αρμονία» που επικράτησε. Σε κίνηση «αβρότητας» κατά τη διάρκεια της επίσκεψης προετοιμασίας του υπουργού Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ στις αρχές Απρίλη, είχαν ανακοινώσει ότι αναβάλλεται «τουλάχιστον έως το τέλος της χρονιάς» η δημοσίευση έκθεσης του Κογκρέσου που θα χαρακτήριζε την Κίνα ως χώρα που χειραγωγεί το νόμισμά της, γεγονός που θα σήμαινε τη λήψη μέτρων ενάντια στην Κίνα.

Μέτρα που θα σήμαιναν ενδεχομένως την κλιμάκωση του «πολέμου» καθώς είχαν προηγηθεί επεισόδια όπως η επιβολή εκ μέρους των ΗΠΑ - λόγω των πιέσεων της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας - δρακόντειων προστατευτικών μέτρων σε κινέζικα προϊόντα που συνδέονται με τα αυτοκίνητα (ελαστικά κ.ά.). Τον πόλεμο με επίκεντρο την Google, την πώληση υπερσύγχρονων οπλικών συστημάτων ύψους 6,3 δισ. δολαρίων στην Ταϊβάν, τη συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα με τον Δαλάι Λάμα στην Ουάσιγκτον κ.ά. Ενώ από την πλευρά της η Κίνα απαντώντας σε αυτές τις «προκλήσεις» είχε προχωρήσει σε εμπορικά αντίποινα, ανώτατοι Κινέζοι στρατιωτικοί είχαν αναγγείλει το «πάγωμα» όλων των προγραμματισμένων διμερών επαφών στρατιωτικής συνεργασίας με τους Αμερικανούς, ανακοίνωναν πως προχώρησαν στην επιτυχημένη δοκιμή ενός νέου προηγμένου αντιβαλλιστικού συστήματος, κλπ.

Φυσικά, οι αντιθέσεις που υπάρχουν εντός του άτυπου G 2 - όπως τουλάχιστον το έχει περιγράψει και το προωθεί ο γνωστός Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, σύμβουλος του Προέδρου Ομπάμα σε θέματα στρατηγικής και εξωτερικής πολιτικής - δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, ασχέτως εάν το κλίμα έχει βελτιωθεί και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών ΗΠΑ και Κίνας υπογράφηκε σειρά συμφωνιών «συνεργασίας». Η υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, επικεφαλής της πολυμελούς αμερικανικής αντιπροσωπείας, άδραξε την ευκαιρία χαρακτηρίζοντας τις συνομιλίες «παραγωγικές».

Ωστόσο, το θέμα της συναλλαγματικής ισοτιμίας του γιουάν, το κυρίαρχο και φλέγον ζήτημα στις σχέσεις των δύο χωρών, μετατέθηκε για το μέλλον. Για άλλη μία φορά.

Η Κίνα θα συνεχίσει να εργάζεται για τη «μεταρρύθμιση» της συναλλαγματικής της πολιτικής και τη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, δήλωσε ο Κινέζος Πρόεδρος Χου Ζιντάο κατά την έναρξη του διήμερου σινο-αμερικανικού διαλόγου, χωρίς ωστόσο να δίνει χρονοδιάγραμμα αλλά υποσχόμενος ότι η Κίνα θα καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να ενισχύσει την εγχώρια ζήτηση και την οικιακή κατανάλωση, ικανοποιώντας σχετικά την αμερικανική αντιπροσωπεία.

«Χαιρετίζουμε το γεγονός πως η κινεζική ηγεσία αναγνωρίζει πως η μεταρρύθμιση της νομισματικής ισοτιμίας αποτελεί σημαντικό τμήμα για την ευρύτερη ατζέντα των μεταρρυθμίσεων», δήλωσε από την πλευρά του ο Γκάιτνερ. «Το να επιτραπεί στις νομισματικές ισοτιμίες να απεικονίζουν τις δυνάμεις της αγοράς είναι σημαντικό, όχι μόνον γιατί θα προσδώσει στην Κίνα την ευελιξία για να υποστηρίξει την οικονομική ανάπτυξη με χαμηλό πληθωρισμό, αλλά επίσης και να ενισχύσει τα κίνητρα για τον ιδιωτικό τομέα στην Κίνα, να αναβαθμίσει τις πρώτες πηγές σε πιο παραγωγικές προστιθέμενης αξίας δραστηριότητες», κατέληξε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών.

Κι όμως, όσο ο Γκάιτνερ δήλωνε «αισιόδοξος όσο ποτέ» πως η Κίνα έχει αυξανόμενο κίνητρο να επιτρέψει την ανατίμηση του γιουάν έναντι του δολαρίου, υπονοώντας τον πληθωρισμό που είναι σε άνοδο στην Κίνα, ο υφυπουργός Οικονομικών Ζου Γκουανγκιάο επαναλάμβανε τη γνωστή θέση του Πεκίνου πως «οποιαδήποτε εξωτερική πίεση ή θόρυβος για το θέμα θα καθυστερήσουν την πρόοδο στη μεταρρύθμιση της κινεζικής πολιτικής για τη συναλλαγματική ισοτιμία».

Συνεπώς, το ζήτημα της ισοτιμίας που «καίει» τις ΗΠΑ μετατέθηκε για το μέλλον, για μία ακόμη φορά αν και ουσιαστικά το μόνο που μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ είναι να πιέζουν και να απειλούν καθώς δεν υφίστανται οι ελάχιστες προϋποθέσεις για επίλυση του ζητήματος.

Ούτε η πολυμερής Πράξη Εμπορίου και Ανταγωνιστικότητας, την οποία έθεσαν σε ισχύ οι ΗΠΑ το 1988 έχοντας τότε ως αντίπαλο δέος την Ιαπωνία, φαίνεται να είναι υπέρ των αμερικανικών πιέσεων, από τη στιγμή που πρέπει να αποδειχτεί ότι η Κίνα χειραγωγεί το νόμισμά της με πρόθεση να κερδίσει «αθέμιτο εμπορικό πλεονέκτημα». Ούτε μία ενδεχόμενη προσφυγή των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, καθώς ο ΠΟΕ έχει ξεκάθαρο κανονιστικό πλαίσιο το οποίο προβλέπει ότι οι ΗΠΑ για να εφαρμόσουν αντισταθμιστικά μέτρα πρέπει να αποδείξουν ότι τα προϊόντα εισάγονται από την Κίνα σε χαμηλότερες τιμές από την πραγματική τους αξία ή έχουν σε διαφορετικές χώρες διαφορετικές τιμές. Το μόνο όργανο που μπορεί να διαπιστώσει πλέον παραβίαση των διεθνών δεσμεύσεων της Κίνας είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει...

Η «λευκή ισοπαλία» για το ζήτημα της συναλλαγματικής ισοτιμίας του κινεζικού νομίσματος, επί της ουσίας είναι επιβεβλημένη εξαιτίας της «αλλόκοτης» νομισματικής σχέσης των δύο χωρών. Η Κίνα κατέχει αμερικανικά χρεόγραφα αξίας 895,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ή περίπου το 10% του αμερικανικού δημόσιου χρέους.

Αν το Πεκίνο απέσυρε αύριο τα τρισεκατομμύρια δολάρια με τα οποία αγοράζει το αμερικανικό χρέος, θα συνέθλιβε το αμερικανικό νόμισμα, και αυτό φυσικά θα σήμαινε το τέλος του ως παγκόσμιου εμπορικού και αποθεματικού νομίσματος. Ομως μία τέτοια κίνηση της Κίνας θα προκαλούσε συντριπτικό κτύπημα στις εξαγωγές της, την κινητήρια δύναμη της κινεζικής οικονομίας. Ενώ ενδεχομένως οι ΗΠΑ θα είχαν σπεύσει ίσως να προχωρήσουν σε ταχεία υποτίμηση γεγονός που θα σήμανε «απαλλοτρίωση» των κινεζικών συναλλαγματικών αποθεμάτων.

Ειδικά σε αυτή τη χρονική στιγμή η «λευκή ισοπαλία» ήταν επιβεβλημένη - χαρακτηριστικές οι δηλώσεις της Χίλαρι Κλίντον ότι είναι «σοφή επιλογή» εκ μέρους της Κίνας η αγορά αμερικανικών χρεωγράφων - καθώς και οι δύο χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με την κρίση στην ευρωζώνη, ζήτημα που κυριάρχησε και κατά τη διάρκεια των διήμερων συνομιλιών.

«Η κρίση του χρέους στην Ευρώπη δεν αποτελεί πρόκληση για τις χώρες που την υφίστανται, όπως η Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, είναι μια πρόκληση για τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κινέζος υφυπουργός Οικονομικών, και συνέχισε ότι «η κρίση αφορά στην ανάκαμψη ολόκληρης της παγκόσμιας οικονομίας και συνεπώς απαιτεί κοινή απάντηση από τη διεθνή κοινότητα», μια σαφής αναφορά στα μονομερή μέτρα που ανακοίνωσε η Γερμανία απαγορεύοντας τις ακάλυπτες ανοιχτές πωλήσεις σε μετοχές, κρατικά ομόλογα CDS (Credit Default Swaps), τα λεγόμενα και «ασφάλιστρα για τη μη χρεοκοπία μιας χώρας».

Η κρίση στην ευρωζώνη, που λόγω των μέτρων λιτότητας που λαμβάνονται από όλες τις χώρες θα σημάνει και «εξαγωγή αποπληθωρισμού», έχει και άλλες διαστάσεις καθώς η πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου καθιστά το κινεζικό γιουάν ισχυρότερο έναντι του ευρώ, γεγονός που θέτει την Κίνα το λιγότερο σε επιφυλακή καθώς πλήττει καίρια την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της. Ηδη η Κίνα αντέδρασε δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στο ευρώ, διαβεβαιώνοντας - όλως τυχαίως σε ανάλογη κίνηση προχώρησε και το Κουβέιτ - ότι δεν προτίθενται να περιορίσει τις επενδύσεις της στην ευρωζώνη εξαιτίας της κρίσης.

Από την πλευρά των ΗΠΑ μπορεί να προσμετρά από τις εξελίξεις στην ευρωζώνη πρόσκαιρα οφέλη καθώς καταγράφεται φυγή κεφαλαίων από το ευρώ στο δολάριο, που σημαίνει χαμηλά επίπεδα στα επιτόκια δανεισμού των ΗΠΑ, οι οποίες μπορούν έτσι να δανείζονται πολύ φθηνά σε περίοδο που προετοιμάζεται για έκδοση νέων χρεογράφων για την κάλυψη του τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος, μακροπρόθεσμα ωστόσο η ενίσχυση του δολαρίου - που ωφελεί την Κίνα - υπονομεύει την ανάκαμψη των ΗΠΑ, καθώς πλήττει την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών εξαγωγών.

Πέραν όμως του οικονομικού σκέλους του σινο-αμερικανικού διαλόγου στην ατζέντα των συνομιλιών υπήρξαν και διεθνή ζητήματα, όπως το Ιράν και η ΛΔ Κορέας.

Το σχέδιο απόφασης κατά του Ιράν, το οποίο έχει αποδεχθεί η Κίνα, θα στέλνει «ένα σαφές μήνυμα» στην Τεχεράνη: «Σεβαστείτε τις υποχρεώσεις σας, ή θα αντιμετωπίσετε μία αύξουσα απομόνωση και τις συνέπειές της», τόνισε η Κλίντον κατά την έναρξη της σινο-αμερικανικής διάσκεψης τονίζοντας πέραν του δέοντος την απόφαση της Κίνας να συνταχθεί με την αμερικανική πρόταση επιβολής αυστηρών κυρώσεων στο Ιράν.

Και τέλος, όσον αφορά την πρόσφατη κρίση στην κορεατική χερσόνησο, η Κλίντον εξέφρασε την ελπίδα να «συνεργασθούν» η Κίνα με τις ΗΠΑ για να διευθετήσουν την κατάσταση.