Το «άγχος» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) να αποκαταστήσει την πολιτική μαρασμού που ακολουθεί η κυβέρνηση για το βιβλίο στα μάτια των επαγγελματιών του χώρου και στο κοινό - στόχος δύσκολα επιτεύξιμος, αφού η πραγματικότητα είναι αμείλικτη - οδηγεί, αναπόφευκτα, στο να παρουσιάζονται σχετικά συζητήσιμα και αδιασταύρωτα στοιχεία ως αδιαμφισβήτητες αλήθειες, που χρήζουν πανηγυρισμών.

Σε αυτήν την «παγίδα», έπεσε το ΕΚΕΒΙ κατά τη χθεσινή παρουσίαση στοιχείων για την αγορά του βιβλίου το 1999, που στηρίχτηκαν στα αποτελέσματα της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τα έτη 1998/99. Από την πηγή αυτή προκύπτει, λοιπόν, ότι οι δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών για βιβλία το 1999 υπολογίζονται σε 133 δισεκατομμύρια δραχμές, έναντι 74,7 δισ. το 1994 και 13,6 δισ. το 1988. Αυτό σημαίνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά δαπάνησαν το 1999 δέκα φορές περισσότερα χρήματα για αγορά βιβλίων, σε σχέση με το 1988 σε τρέχουσες τιμές και 3 φορές σε σταθερές, δηλαδή χωρίς να συνυπολογιστεί ο πληθωρισμός.

Στο ποσό των ιδιωτικών δαπανών για βιβλία προστίθενται και οι κρατικές δαπάνες για την αγορά βιβλίων (επιχορηγήσεις βιβλιοθηκών κλπ.), που για το 1999 ήταν περίπου 15 δισεκατομμύρια δραχμές. Ετσι, το συνολικό ύψος της αγοράς των βιβλίων το 1999 έφτασε τα 148 δισ. έναντι 86 δισ. το 1994 ή αλλιώς αυξήθηκε κατά 72% σε τρέχουσες και 29% σε σταθερές τιμές.

Οι δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών για αγορά σχολικών βιβλίων αυξήθηκαν το 1999 κατά 21% σε σχέση με το 1994 και έφτασαν τα 54,7 δισ. από 45,2 δισ. Σε σταθερές τιμές όμως, δηλαδή σε τιμές του '94, το 1999 δαπανήθηκαν 40,9 δισ., δηλαδή υπάρχει μείωση κατά 9,3%.

Ωστόσο, η παραπάνω εικόνα είναι παραμορφωτική. Δεν περιλαμβάνονται στοιχεία για τον πραγματικό τζίρο των εκδοτών - βιβλιοπωλών, που, όπως παραδέχτηκε και ο σύμβουλος του ΕΚΕΒΙ Σ. Καμπουράκης, είναι ασφαλέστερη μέθοδος. Τα στοιχεία για τις κρατικές δαπάνες προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, άρα χρειάζεται έλεγχος για το πώς εφαρμόστηκαν στην πράξη. Δεν ερευνήθηκε η αναγνωσιμότητα των μαθητών σε γυμνάσια - λύκεια, η οποία θα έδινε το προφίλ του αυριανού αναγνώστη. Κρίνοντας από τα μέχρι τώρα στοιχεία για τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών, μετά την εκπαιδευτική αντιμεταρρύθμιση που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, τα παιδιά δεν έχουν χρόνο ούτε για ύπνο, πολύ περισσότερο για εξωσχολικό διάβασμα. Επίσης, δεν έγινε έρευνα για τις κατηγορίες βιβλίων που διαβάζονται, αλλά ούτε για την αναγνωσιμότητα σε σχέση με το εισόδημα, το πνευματικό επίπεδο και άλλες παραμέτρους.

Τέλος, να σημειωθεί πως το ΕΚΕΒΙ δε θα έπρεπε να «πανηγυρίζει» για την αύξηση του μεριδίου του βιβλίου στον οικογενειακό προϋπολογισμό σε σχέση με την επικίνδυνη μείωση που παρουσιάζουν ο κινηματογράφος, ο Τύπος και το θέατρο.