Πέμπτη 14 Απρίλη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΠΙΤΕΡ ΜΟΥΛΑΝ
Neds - Ασυμβίβαστη γενιά

Αριστη ταινία, ηχηρός «αγγλικός» κοινωνικός ρεαλισμός, περιγράφει ένα φαινόμενο των αρχών του '70. Ο όρος / τίτλος του φιλμ ενδεικτικός. NEDS, λέξη που συντίθεται από τα αρχικά της φράσης «Non Educated Delinquents», σε ελεύθερη μετάφραση «αμόρφωτοι - και χωρίς αγωγή από το σπίτι τους - νεαροί κακοποιοί». Είναι οι νέοι, παιδιά της φτωχής κατά κανόνα εργατικής τάξης, που το σύστημα περιθωριοποιεί και οι μικροαστικές αντιλήψεις και νοοτροπίες στιγματίζουν αλόγιστα. Πρόκειται για άτομα καταδικασμένα στη μοίρα τους και παρατημένα στην τύχη τους από το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς του, που επιδεικνύουν πλήρη αδιαφορία, αλλά φροντίζουν να μείνουν αμόρφωτα για την μάλλον απαραίτητη για το σύστημα αναπαραγωγή εκμεταλλεύσιμης και φτηνής εργατικής δύναμης. Το εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής, στη Σκωτία, τοποθετείται στο εστιακό κέντρο του κριτικού βλέμματος του σκηνοθέτη, μια που το φιλμ θέτει σαφώς στο επίκεντρο θέματα όπως το ρόλο του σχολείου σε συνάρτηση με την αξία της μόρφωσης.

Στην τρίτη του ταινία ο σκηνοθέτης (και ηθοποιός) Πίτερ Μούλαν μας μεταφέρει στην ατμόσφαιρα της Γλασκόβης του 1973. Στα στενάχωρα σπίτια των εργατικών συνοικιών συναντάμε τον έφηβο Τζον Μακ Γκιλ, έξυπνο κι ευαίσθητο, που εξαρχής δηλώνει την επιθυμία του να συνεχίσει σπουδές στο λύκειο. Ξέρει ότι έχει μπροστά του δύσκολο αγώνα, τόσο με τους προκατειλημμένους - λόγω του μεγαλύτερου αδελφού του που κατέληξε NED - εκπαιδευτικούς όσο και με ένα αυταρχικό και αψυχολόγητο εκπαιδευτικό σύστημα. Σύστημα που χωρίζει την τελευταία τάξη πριν το γυμνάσιο σε 18 κλίμακες, ανάλογα με την απόδοση του καθενός, αδιακρίτως των αντικειμενικών δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι μαθητές. Μια ιεραρχική κατάταξη, που επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των παιδιών, ιδίως όσων συνεχίζουν το σχολείο, παρά τις προβληματικές συνθήκες διαβίωσής τους, όπως ο Τζον που ζει με έναν αλκοολικό, κυκλοθυμικό πατέρα, μια αδύναμη μητέρα κι έναν απόντα/παρόντα μεγαλύτερο αδελφό NED. Κι όμως δεν παραδίδεται, αγωνίζεται και συνεχίζει να ονειρεύεται. Οι επιλογές του Τζον για τη ζωή του είναι το μαχαίρι ή το βιβλίο. Συμβολισμοί ξεκάθαροι. Ακολουθώντας ένα θεμελιακό δομικό μοντέλο, ένα σχηματικά δραματικό τρίγωνο, η ταινία ξεκινά την ιστορία από την αρχή εκθέτοντας την κατάσταση. Η μεγάλη αδελφή φεύγει γι' αλλού για ένα καλύτερο μέλλον. Ο Τζον δεν μπορεί να μείνει μέσα να διαβάσει ή να δει τηλεόραση - το ηλεκτρικό κοστίζει και είναι φτωχοί. Ετσι αναγκαστικά βγαίνει έξω από το σπίτι, στο δρόμο και τα πάρκα όπου μαζεύονται οι συμμορίες. Τα πράγματα οξύνονται, η μια σύγκρουση φέρνει την άλλη και ο Τζον ενσωματώνεται στο αναμενόμενο μοντέλο συμπεριφοράς που η κοινωνία έχει προδιαγράψει για τα άτομα της δικής του ταξικής προέλευσης. Αλλά και η ταινία μπαίνει σε αφηγηματικά μονοπάτια των ταινιών γκάνγκστερ και η βία εισβάλλει και στο ίδιο του το σπίτι...


Ο Μούλαν καταθέτει παρατηρήσεις και διαπιστώσεις για τη συμπεριφορά της εργατικής τάξης στο εσωτερικό της, αλλά και για τις σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις. Δείχνει την κυνική ανάκριση της μικροαστής μαμάς, που απαγορεύει στο γιο της να κάνει παρέα με τον Τζον - που πάει σε δημόσιο σχολείο. Η πάλη του Τζον με τον εαυτό του και τον περίγυρό του κορυφώνεται στον επίλογο του φιλμ στο τελευταίο μισάωρο που η ταινία αλλάζει χαρακτήρα, αρχίζοντας με τη σουρεαλιστική πάλη σώμα με σώμα με τον Εσταυρωμένο. Από το σημείο αυτό η εικόνα μπαίνει σε συμβολικά και αλληγορικά μονοπάτια, ο Τζον αφήνει το μαχαίρι στο δρόμο, πίσω του, έχει απορρίψει τη λύση αυτή επιλέγοντας το βιβλίο και οδεύει προς την ανίχνευση της ωριμότητας, μέχρι που κατανοεί την απελπισία του πατέρα του. Θα περάσει την κοιλάδα των λιονταριών για να φθάσει αλλού και να ορίζει ο ίδιος τη ζωή του και το μέλλον του. Αυθεντικοί διάλογοι σε μια έξυπνη ταινία με πολλά στοιχεία μαγικού ρεαλισμού και αισιοδοξίας ...

Παίζουν: Κόνορ Μακ Κάρον, Τζο Κάσιντι, Μάρτιν Μπελ, Μέϊρι Αντερσον, Λίντα Κάθμπερτ κ.α.

Παραγωγή: Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία (2010).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ