Στις 3.5.1997 - δηλαδή δώδεκα χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου και οχτώ χρόνια από τη σύσταση του Οργανισμού του ΕΚΑΒ - μπήκε και ο θεμέλιος λίθος των κεντρικών υπηρεσιών του - με την προσδοκία ότι κάποτε θα θεμελιωθούν και τα κτίρια των 12 παραρτημάτων στην περιφέρεια.

Σε εκείνη την τελετή οι εργαζόμενοι έθεσαν ευθέως το ερώτημα αν θα παραμείνει στο δημόσιο ή όχι η προνοσοκομειακή φροντίδα ή θα εκχωρηθεί και αυτή στον ιδιωτικό τομέα.

Ο τότε υπουργός Υγείας, Κ. Γείτονας, αφού χαρακτήρισε το ΕΚΑΒ «καρδιά» του ΕΣΥ, απάντησε ότι θα ήταν βαρβαρότητα και αβδηριτισμός, αν μια τόσο μεγάλη υπόθεση παραδιδόταν στους νόμους της αγοράς. Το ΕΚΑΒ, πρόσθεσε, θα διατηρήσει πλήρως το δημόσιο χαρακτήρα του και ο στόχος είναι η ανάπτυξή του.

Ωστόσο όμως τα πράγματα κινήθηκαν σε αντίθεση κατεύθυνση, που οδηγεί στην απαξίωση του ΕΚΑΒ. Στα πεπραγμένα του ΕΚΑΒ για το 1999 αναφέρεται ότι «βάσει των διεθνών στάνταρντς περί αξιόμαχου των ασθενοφόρων (πενταετή κυκλοφορία) από το σύνολο των 342 ασθενοφόρων μόνο τα 183 ασθενοφόρα κρίνονται αξιόμαχα, ήτοι ποσοστό 53,1%».

Για να εξασφαλιστεί δηλαδή το αξιόμαχο των ασθενοφόρων, χρειάζεται η σχεδιασμένη αντικατάσταση σε ετήσια βάση - που δε γίνεται. Στον ίδιο απολογισμό του ΕΚΑΒ αναφέρεται ότι έχει προκηρυχτεί ανοιχτός διαγωνισμός για την προμήθεια 116 ασθενοφόρων από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Η ιδέα για τον εξοπλισμό του ΕΚΑΒ με αεροπλάνα και ελικόπτερα υπήρχε απ' το 1981.

Το 1989 το ΕΚΑΒ προμηθεύτηκε δυο ελικόπτερα, τα οποία, σε συμφωνία με την «Ολυμπιακή Αεροπορία», θα χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για τη μεταφορά των ασθενών. «Δυστυχώς, τα δύο ελικόπτερα χρησιμοποιήθηκαν πολύ συχνά και για άλλους σκοπούς, άσχετους με τη μεταφορά των ασθενών και το ένα κατέπεσε κοντά στην Κυπαρισσία, εξυπηρετώντας δημοσιογραφική αποστολή» (βλέπε ανακοίνωση του ΕΚΑΒ στις 26.1.1996).

Στις 4.5.1999 ο τότε υπουργός Υγείας Λ. Παπαδήμας υπέγραψε σύμβαση για την προμήθεια πέντε ελικοπτέρων τύπου «Αγκούστα» και δύο αεροσκαφών της «Πιάτζιο». Τα ελικόπτερα, που κόστισαν στο ελληνικό κράτος 5,8 δισ. δραχμές, θα παραδίδονταν στο ΕΚΑΒ σε διάστημα 12 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης.

Δώδεκα μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, η παράδοση των ελικοπτέρων δεν είχε γίνει, αλλά η κυβέρνηση είχε φροντίσει για την παράδοση της πτητικής ευθύνης των ελικοπτέρων σε ιταλική εταιρία - και κόντρα στην αρχική σύμβαση. Ο διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός, με τον οποίο πήρε τη διαχείριση η ιταλική εταιρία, ήταν υποχρεωτικός απ' τη στιγμή που χρηματοδοτήθηκε απ' την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ηδη στους δρόμους κυκλοφορούν ασθενοφόρα ιδιωτικών επιχειρήσεων που μπαινοβγαίνουν και στα δημόσια νοσοκομεία. Επίσης κάποιοι που αναπτύσσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες σε όλους τους τομείς - απ' την υγεία μέχρι το ποδόσφαιρο και από τις ασφάλειες αυτοκινήτων μέχρι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης - έχουν ήδη πτητικά μέσα στα χέρια τους. Κάποιοι άλλοι ομολογούν από τηλεοράσεως ότι κάνουν λάθρα αερομεταφορές.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Ριζοσπάστη», έχουν κάνει και κάποιες κρούσεις σε πολιτικό επίπεδο για να «μπουν» και οι ιδιώτες στην επείγουσα ιατρική.

Το 95% του συνόλου των αερομεταφορών προέρχονται απ' το νησιωτικό χώρο και κοστίζουν πανάκριβα - όπως φαίνεται και απ' τον πίνακα με το κόστος ανά ώρα πτήσης. Το 1999, όπως αναφέρθηκε σε ημερίδα που έγινε τον Ιούνη, τα C-130 έκαναν 1.223 εξόδους, πετώντας συνολικά 809 ώρες. Δηλαδή στοίχισαν κοντά στο ένα δισ. δραχμές.

«Ολοι αυτοί που ορέγονται την επείγουσα ιατρική θυμίζουν τους τσαμπάσηδες που έβγαζαν στο παζάρι τα γέρικα άλογα για να του πουλήσουν για πουλάρια» έλεγε στο «Ρ» άνθρωπος που έχει ασχοληθεί με την επείγουσα ιατρική σε βάθος.

Κι όμως η κυβέρνηση έχει ήδη έτοιμο το δεύτερο σχέδιο για την υγεία που προβλέπει τη συγκρότηση του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας, ο οποίος «θα "αγοράζει" υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής φροντίδας υγείας για τους δικαιούχους του από το ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα με κριτήρια ποιότητας και κόστους».

Τελικώς στη λογική της αγοράς πρυτανεύει το κριτήριο του κόστους - ενώ τα άλλα κριτήρια απλώς μπαίνουν ως πρόσχημα. Αλλωστε το ίδιο το ΕΚΑΒ έχει την οδυνηρή εμπειρία με την εκχώρηση της πτητικής ευθύνης...