Αντιμέτωποι με το δίλημμα «σπουδές ή υγεία» βρίσκονται οι εκατοντάδες Ελληνες φοιτητές που σπουδάζουν στα γιουγκοσλαβικά πανεπιστήμια, ενώ ταυτόχρονα βιώνουν μια κατάσταση που έχει τα χαρακτηριστικά ομηρίας. Προκειμένου να σπουδάσουν, να συνεχίσουν δηλαδή μια επιλογή που έκαναν για το μέλλον τους, πρέπει να υποστούν τις συνέπειες των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών αλλά και την καθημερινή αγωνία των δικών τους από την Ελλάδα, οι οποίοι, όχι αβάσιμα, ανησυχούν. Από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση κρατά μια στάση προκλητικής αδιαφορίας απέναντι στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, ουσιαστικά έχει μετατρέψει τους φοιτητές σε ομήρους της ΝΑΤΟικής πολιτικής της.

Βασικός λόγος, όπως τονίζουν οι φοιτητές, που δεν αποδέχεται το αίτημα για επιστροφή των παιδιών αυτών στην Ελλάδα, όπου τα πανεπιστήμια δεν είναι αρνητικά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι ότι κάτι τέτοιο θα ήταν παραδοχή του ΝΑΤΟικού εγκλήματος κατά της Γιουγκοσλαβίας, κάτι που εκτός των άλλων δε θα λειτουργούσε θετικά στη λεγόμενη «οικονομική διείσδυση» ελληνικών επιχειρήσεων στη Γιουγκοσλαβία.

Κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Αλ. Παπαρήγα στη Γιουγκοσλαβία, οι Ελληνες φοιτητές στο Βελιγράδι μίλησαν για το πρόβλημα που τους απασχολεί, στη διάρκεια συγκέντρωσης που πραγματοποίησαν στο χώρο της ελληνικής πρεσβείας. Ο «Ρ» συζήτησε με μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών στο Βελιγράδι, για τις αγωνίες τους και τις ανησυχίες τους και κατέγραψε την αγανάκτησή τους για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης.

Ο Αποστόλος Ράπτης, από τη Νίκαια του Πειραιά, φοιτητής στο 4ο έτος της Ιατρικής Σχολής, καλεί την ελληνική κυβέρνηση «να εγγυηθεί γραπτώς ότι δεν υπάρχει πρόβλημα για τη ζωή μας». Σε αντίθετη περίπτωση, αν δεν το κάνει αυτό, «να μας απορροφήσει σε ελληνικά πανεπιστήμια και να πάψει να μας κοροϊδεύει, γιατί εμείς εδώ σπουδάζουμε και δεν μπορούμε κάθε λίγο και λιγάκι να βρισκόμαστε υπό την πίεση αυτού του άγχους. Από την άλλη, γνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόβλημα. Κυρίως όσοι σπουδάζουμε σε ιατρικές σχολές μαθαίνουμε από τους καθηγητές μας ότι οι συνέπειες των βομβαρδισμών είναι τεράστιες. Οπως μας λένε οι καρκίνοι και οι μεταλλάξεις έχουν αυξηθεί».

Ο Δημήτρης Μισιρλής, από τη Θεσσαλονίκη, φοιτητής στο 5ο έτος του τμήματος Λογοθεραπείας, επισημαίνει ότι οι Ελληνες φοιτητές στο Βελιγράδι βιώνουν ένα ρατσισμό που εκπορεύεται από τις ελληνικές αρχές. «Ηρθαμε, σημειώνει, στο Βελιγράδι να σπουδάσουμε με τις ευλογίες της ελληνικής πολιτείας και τώρα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την αδιαφορία της. Το ότι καταφέρνουμε να σπουδάζουμε σε έναν τόπο που δοκιμάζεται, αποδεικνύει την πραγματική μας θέληση και την αγάπη μας προς την επιστήμη που έχουμε επιλέξει. Επιλέξαμε τα γιουγκοσλαβικά πανεπιστήμια λόγω του επιπέδου των σπουδών που παρέχουν. Πέραν αυτού και λόγω του χαμηλού κόστους ζωής».

«Η κυβέρνηση, επισημαίνει ο Αποστόλης, αδιαφορεί για μας και αυτό που μας τρομάζει περισσότερο είναι το ότι κάνει επιχωματώσεις στο Κόσσοβο, στα ελληνικά στρατόπεδα, πράγμα που επιβεβαιώνει ότι υπάρχει πρόβλημα. Υπάρχει ένα συνολικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Πρέπει κάποτε η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της απέναντι στους πολίτες. Αυτό που όμως σήμερα κάνει, είναι ουσιαστικά να μας προτρέπει να εγκαταλείψουμε τις σπουδές μας και δυστυχώς αρκετοί συμφοιτητές μας αναγκάστηκαν να το κάνουν». Και ο Δημήτρης συμπληρώνει: «Καμία αρμόδια ελληνική κρατική αρχή δε μας ενημέρωσε έστω και άτυπα για το πρόβλημα και έτσι μετά τη λήξη των βομβαρδισμών επιστρέψαμε». Ο Αποστόλης θέτει ακόμα το ζήτημα: «Ορισμένοι λένε ότι αν επιστρέψουμε θα δημιουργηθεί προηγούμενο. Είναι λάθος να το λένε αυτό, εκτός αν σκοπεύουν να βομβαρδίσουν ολόκληρα τα Βαλκάνια».

Στη συζήτηση μπαίνει Πόπη Φιλιππίδου, από τη Θεσσαλονίκη, φοιτήτρια στο 3ο έτος του Φαρμακευτικού Τμήματος, η οποία επισημαίνει: «Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας μας έστειλε να σπουδάσουμε στο εξωτερικό. Ηρθαμε στη Γιουγκοσλαβία τόσο λόγω του υψηλού επιπέδου των πανεπιστημίων της όσο και του χαμηλού κόστους ζωής. Προέκυψαν στην πορεία όλα τα γνωστά γεγονότα». Ομως, πού είναι η ελληνική κυβέρνηση; «Η ελληνική κυβέρνηση, συνεχίζει ο Πόπη, είναι συνδημιουργός αυτού του προβλήματος, αφού συνυπέγραψε τους βομβαρδισμούς, στα πλαίσια της λογικής του να μη παραδεχθεί τη συνενοχή της και να μην αναγνωρίσει την ύπαρξη του προβλήματος, στέκει αδιάφορη απέναντί μας. Νιώθουμε όμηροι. Μας αφήνει ενέχυρο. Θέλει να παίζει το διπλό της το ρόλο, του θύτη και να προσφέρει ως θύματα εμάς».

Στη συνέχεια ο Βαγγέλης Σκροπίδας, από την Αθήνα, φοιτητής στο 2ο έτος της Αγγλικής Φιλολογίας, επισημαίνει ότι «υπάρχει μια πολιτική υποβάθμισης των πτυχίων των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, με προφανή στόχο να στραφεί το ενδιαφέρον κυρίως σε πανεπιστήμια της Αγγλίας και άλλων δυτικών χωρών, πράγμα που σημαίνει ότι θα σπουδάζουν μόνο οι λίγοι που μπορούν να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος σπουδών αυτών των χωρών». Και ο ίδιος προσθέτει: «Η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της. Δεν μπορεί μόνο και μόνο για να στηθούν ορισμένες επιχειρήσεις και να ανοίξουν οι αγορές να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή τις δικές μας ζωές».