Βήμα βήμα και εν μέσω ισχυρών ανταγωνισμών και αντιθέσεων, ξεδιπλώνεται το κουβάρι της μεταρρύθμισης του τραπεζικού τομέα στην ΕΕ, στη βάση των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής του Ιούνη για «τραπεζική ένωση». Δίνοντας το στίγμα η Γερμανίδα καγκελάριος, Α. Μέρκελ, δήλωσε χτες ότι απομένει ακόμη να γίνει πολλή δουλειά στο θέμα της στήριξης των τραπεζών και της ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα, ενώ ζήτησε να εφαρμοστούν διεθνώς οι κανόνες που θέτει η «Βασιλεία ΙΙΙ».

Η ίδια ισχυρίστηκε ότι θα πρέπει να επιτρέπεται να χρεοκοπούν οι τράπεζες που δεν έχουν βιώσιμο επιχειρησιακό μοντέλο και χαιρετίζοντας τις προτάσεις της Κομισιόν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, είπε ότι πρέπει να εγκριθούν γρήγορα. Η Bundesbank επιδιώκει από την πλευρά της να τεθούν ταυτοχρόνως σε λειτουργία η τραπεζική επίβλεψη και ο ενιαίος μηχανισμός εκκαθάρισης για τη διαχείριση των χρεοκοπιών τραπεζών.

Η εφαρμογή τους θα έχει αποτελέσματα αντίστοιχα με αυτά της Κύπρου, όπου οι τράπεζες σπάνε σε «καλές» και «κακές», με το «υγιές» κομμάτι να συγχωνεύεται ή να εξαγοράζεται και το «μη υγιές» να τίθεται σε εκκαθάριση, με το κόστος να βαρύνει το κράτος και τους καταθέτες - «επενδυτές».

Η Α. Μέρκελ ομολόγησε ακόμα ότι ένα μεγάλο μέρος της θωράκισης της Γερμανίας απέναντι στην κρίση προήλθε από την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, που προώθησε το 2009, επιχορηγώντας κυρίως προγράμματα μερικής απασχόλησης. «Δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε για δεύτερη φορά μεγάλα προγράμματα ανάκαμψης», σημείωσε η ίδια και ζήτησε από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις και να προχωρήσει η δημοσιονομική εξυγίανση.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με εκτίμηση του οίκου αξιολόγησης «Moody's», τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τράπεζες θα ξεπεράσουν το 30% του συνολικού δανεισμού μέχρι το τέλος του 2013, ενώ πιθανότατα θα αυξηθούν περαιτέρω το 2014, λόγω της κρίσης και της άθλιας οικονομικής κατάστασης των λαϊκών νοικοκυριών από την αστική διαχείριση.

«Αν και τα στοιχεία του τραπεζικού συστήματος τον Δεκέμβριο του 2012 έδειχναν αύξηση 36,4% των ονομαστικών μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 24,6% του συνόλου του δανεισμού, πιστεύουμε πως αυτά τα στοιχεία υποτιμούν το πραγματικό επίπεδο των επισφαλών δανείων διότι εξαιρούν τα περισσότερα αναδιαρθρωμένα δάνεια», επισημαίνει ο καπιταλιστικός οίκος σε εβδομαδιαία αναφορά. Σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, προσθέτει η «Moody's», περίπου το 5% των συνολικών δανείων έχει ήδη αναδιαρθρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2012.

Η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ), στην έκθεση του Δεκέμβρη του 2012 για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού τομέα, αναφέρει πως μόνο για το χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών δανείων τα αναδιαρθρωμένα δάνεια αντιστοιχούσαν σε ποσοστό υψηλότερο του 7% των μεικτών στεγαστικών δανείων. «Συνεπώς, θεωρούμε πως το μέγεθος των συνολικών προβληματικών δανείων, συμπεριλαμβανομένων και των αναδιαρθρωμένων δανείων, θα διαμορφωθεί κοντά στο 40% μέχρι το τέλος του έτους», ισχυρίζεται η «Moody's».

Η έκθεση της ΤτΕ αναφέρει επίσης πως η συνολική πρόβλεψη για την πιστωτική απώλεια του συστήματος την τριετία 2012-2014 ανέρχεται σε περίπου 34,8 δισ. ευρώ (ή στο 17,1% των συνολικών δανείων) υπό το «αρνητικό σενάριο», που στην ουσία όμως είναι η τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Αν και οι τράπεζες έχουν αυξήσει τις προβλέψεις τους, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό απ' ό,τι οι προβλέψεις το 2012, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της κάλυψης των προβλέψεων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο 48,1% το 2012, από 57,8% το 2011.

Σύμφωνα εξάλλου με έγγραφο της Κομισιόν, οι μεγαλοκαταθέτες των δύο μεγαλύτερων κυπριακών τραπεζών αναμένεται να χάσουν έως 8,3 δισ. ευρώ, μέσα από τη διαδικασία της εξυγίανσής τους. Το ποσό αυτό εντάσσεται στα 10,6 δισ. ευρώ, που εκτιμάται ότι θα συνεισφέρουν συνολικά μέτοχοι, ομολογιούχοι και καταθέτες για την αναδιάρθρωση των τραπεζών. Μεγάλες θα είναι και οι απώλειες για τα ασφαλιστικά ταμεία και τα Ταμεία Πρόνοιας.

«Η συμμετοχή στη διάσωση μη εξασφαλισμένων καταθετών της Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου θα συμβάλει κατ' εκτίμηση 8,3 δισ. ευρώ στην ανακεφαλαιοποίηση», αναφέρεται στο έγγραφο με ημερομηνία 12 Απρίλη που φέρει ένδειξη «οριστικό», σύμφωνα με το «Ρόιτερς». Σε υποσημείωση προστίθεται: «Αυτή είναι η ανώτατη εκτίμηση. Το τελικό ποσό θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων από τη μετατροπή στο πλαίσιο της ανταλλαγής χρέους - μετοχών στην Τράπεζα Κύπρου και από τα ποσά που θα ανακτηθούν στη Λαϊκή».

Η Κύπρος θα κλείσει τη Λαϊκή, τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζά της, και θα αναδιαρθρώσει το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, την Τράπεζα Κύπρου, για να εξασφαλίσει δάνειο ύψους 10 δισ. ευρώ από την τρόικα. Από αυτό, τα 2,5 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση του υπόλοιπου αναδιαρθρωμένου τραπεζικού τομέα, στην περίπτωση που δεν θα μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους ακόμα περισσότεροι δανειολήπτες σε σχέση με τις προβλέψεις. Επιπλέον ποσό 4,1 δισ. ευρώ από το δάνειο θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη λήξεων χρέους και 3,4 δισ. για την κάλυψη δημοσίων δαπανών.

Μετά το κλείσιμο της Λαϊκής, την πώληση των θυγατρικών των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα και την αναδιάρθρωση της Τράπεζας Κύπρου, το μέγεθος του τραπεζικού κλάδου της Κύπρου σε σχέση με την οικονομία της χώρας θα έχει συρρικνωθεί κατά το ήμισυ, στο 350% του κυπριακού ΑΕΠ περίπου.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει προκαταβολικές πληρωμές από τον κοινοτικό προϋπολογισμό προς την Κύπρο, έτσι ώστε τα κονδύλια που έχουν προγραμματιστεί για την επόμενη επταετία να καταβληθούν νωρίτερα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο. Πρόκειται για μια ακόμα ενδοαστική ρύθμιση στα πλαίσια της ΕΕ, προκειμένου να στηριχθεί η κυπριακή οικονομία, με δεδομένες τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει το τραπεζικό της σύστημα. Η επίτευξη τέτοιων και άλλων συμβιβασμών, βέβαια, έχει για προαπαιτούμενο το τσάκισμα του λαού με μέτρα, όπως έδειξε και το μνημόνιο που οριστικοποιήθηκε πρόσφατα.

Η Κύπρος αναμένεται να πάρει ποσό ύψους 945 εκατ. ευρώ στη διάρκεια της επόμενης επταετίας από την ΕΕ με τη μορφή κοινοτικής συμμετοχής σε συγχρηματοδοτούμενα έργα και ως απευθείας πληρωμές προς αγρότες για την ανάπτυξη της περιφέρειας.