Η συρρίκνωση της οικονομίας της Ευρωζώνης συνεχίσθηκε για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο την περίοδο Γενάρης - Μάρτης του 2013, βάζοντας φωτιά στα τόπια των αστικών επιτελείων, που δεν μπορούν να ξεκολλήσουν το κεφάλαιο από την καπιταλιστική κρίση. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, το πρώτο τρίμηνο του 2013, σε σχέση με το προηγούμενο, το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε οριακά κατά 0,2% και στην ΕΕ των «27» κατά 0,1%.

Συγκρίνοντας τα στοιχεία ένα χρόνο πριν, δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 2013 με το πρώτο τρίμηνο του 2012, το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά 1% και 0,7% στην ΕΕ. Το ίδιο διάστημα, η μεγαλύτερη συρρίκνωση καταγράφηκε σε Ελλάδα (-5,3%), Κύπρο (-4,1%) και Πορτογαλία (-3,9%), ενώ τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης κατέγραψαν η Λετονία (5,6%) και η Λιθουανία (4,1%). Σύμφωνα με τα επιμέρους στοιχεία, από τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες, το κυπριακό ΑΕΠ βυθίστηκε το πρώτο τρίμηνο του 2013 κατά 4,3%.

Τα πιο ενδιαφέροντα όμως στοιχεία, από τη σκοπιά των εξελίξεων που μπορεί να προκαλέσουν, αφορούν την οικονομία της Γερμανίας, που κατέγραψε αναιμική ανάπτυξη 0,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2013, χαμηλότερα από τις αρχικές προβλέψεις. Αναθεώρηση υπήρξε και στα στοιχεία για τη μείωση του ΑΕΠ στο τελευταίο τρίμηνο του 2012 (σε -0,7% από -0,6%). Δε δεινή θέση είναι και η οικονομία της Γαλλίας, η οποία κατέγραψε συρρίκνωση κατά 0,2% στο πρώτο τρίμηνο του έτους, όπως και στο τελευταίο τρίμηνο του 2012, σύμφωνα με γαλλική στατιστική υπηρεσία.

Για το σύνολο του 2012, η στατιστική υπηρεσία διατήρησε την εκτίμηση της μηδενικής ανάπτυξης, αφού αναθεώρησε προς το χειρότερο τα στοιχεία για την ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου του 2012, σε 0,1% από 0,2%. Η συρρίκνωση για το 2013 τοποθετείται στο -0,3% σε επίπεδο έτους. Η αγοραστική δύναμη των γαλλικών νοικοκυριών κατέγραψε μείωση ρεκόρ, κατά 0,9% το 2012 , σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής.

Με δεδομένα τα παραπάνω και με φανερό τον κίνδυνο η γαλλική οικονομία να βυθιστεί ακόμα περισσότερο σε κρίση, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο, κάλεσε τη γαλλική κυβέρνηση να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα «διαρθρωτικών αλλαγών», προκειμένου οι Βρυξέλλες να εγκρίνουν τη διετή παράταση για να περιορίσει το έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ.

«Η αλήθεια είναι ότι η Γαλλία έχει χάσει τη ανταγωνιστικότητά της τα τελευταία 20 χρόνια», δήλωσε ο Μπαρόζο στο ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1, προαναγγέλλοντας ότι ο λαός θα πληρώσει πολύ ακριβά την παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή που εξασφάλισε η κυβέρνηση για την πλουτοκρατία. Ο πρόεδρος της Κομισιόν άφησε επίσης αιχμές για τη στάση της Γαλλίας, λέγοντας ότι «είναι ανώφελη η αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση»!

Σε ζόρι βρίσκεται και η τρίτη στη σειρά μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η Ιταλία, καταγράφοντας συρρίκνωση 2,3% το πρώτο τρίμηνο του 2013, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που παρουσίασε το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής, Istat. Το ΑΕΠ μειώθηκε για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο, κάτι που έχει να συμβεί τουλάχιστον από το 1990. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ιταλικού ινστιτούτου στατιστικής, μέχρι το τέλος του 2013 η μείωση του ΑΕΠ θα φτάσει συνολικά το 1,5%, έναντι υπολογισμών 1,3%. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εμπορικής ένωσης Confcommercio, από το 2007 η Ιταλία έχασε συνολικά το 9% του εθνικού της πλούτου.

Τα απογοητευτικά για τους καπιταλιστές στοιχεία έρχεται να επιβεβαιώσει με έκθεσή της και η Moody's, διαπιστώνοντας ότι «τους τελευταίους τρεις μήνες η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη χάνει την ορμή της μετά την επιβράδυνση του περασμένου έτους», ενώ για αρκετές χώρες εκτιμά πως είναι «απίθανο οι οικονομίες τους να επιστρέψουν σε φυσιολογικούς ρυθμούς ανάπτυξης».

Ιδιαίτερα για την οικονομία της Ευρωζώνης, προβλέπει ότι θα γνωρίσει βαθύτερη και μεγαλύτερη σε διάρκεια συρρίκνωση απ' ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί, ενώ και για τις ΗΠΑ εκτιμά ότι δε θα αργήσουν να φανούν οι επιπτώσεις απ' τις αυτόματες περικοπές δαπανών.

Σε ό,τι αφορά στις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες, η Moody's καταγράφει σοβαρές δυσκολίες να τονώσουν την ανάπτυξη μέσω των επενδύσεων «προκειμένου να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μια βιώσιμη αύξηση στο εθνικό τους εισόδημα». Ο οίκος περιμένει πραγματική ανάπτυξη του ΑΕΠ κοντά στο 5,5% τόσο το 2013 όσο και το 2014 για τις αναδυόμενες οικονομίες, μέγεθος ελαφρώς πιο αδύναμο σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψη.

Για τις προηγμένες οικονομίες της Ομάδας του G20 η Moody's προβλέπει μία μετά βίας «βελτίωση της εμπιστοσύνης και των δαπανών τα επόμενα δύο χρόνια». Κάνει λόγο για ανάπτυξη περίπου 1,2% το 2013, μέγεθος ελαφρώς πιο αδύναμο σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψή της. Ταυτόχρονα, ο οίκος προβλέπει κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων, με αρνητικές οικονομικές εξελίξεις.

Τα ζόρια των αστών να διαχειριστούν την κρίση και η όξυνση των μεταξύ τους ανταγωνισμών, αντανακλώνται και στον έντονο προβληματισμό που εμφανίζεται να εκφράζει το ΔΝΤ σχετικά με τις βασικές παραδοχές πάνω στις οποίες στηρίζεται το κυπριακό πρόγραμμα δανειοδότησης, όπως προκύπτει από τις τοποθετήσεις των εκτελεστικών διευθυντών του Ταμείου, που θα κληθούν την Τετάρτη να εγκρίνουν το 1 δισ. ευρώ του Ταμείου προς την Κύπρο, αν και η έγκριση θεωρείται δεδομένη.

Με το εσωτερικό 47σέλιδο έγγραφο του ΔΝΤ, που δημοσιεύει η ιστοσελίδα Stock Watch, οι εκτελεστικοί διευθυντές του Ταμείου θέτουν ερωτήματα στους τεχνοκράτες του Ταμείου, που συμμετείχαν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης του μνημονίου. Οι βασικές ενστάσεις αφορούν τη συναίνεση του Ταμείου στην αρχική απόφαση του Γιούρογκρουπ για το κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Σύμφωνα με τα στελέχη του ΔΝΤ, «το πρώτο πακέτο ήταν απαράδεκτο και δεν θα έπρεπε ποτέ να υιοθετηθεί από τη διεύθυνση, ιδίως χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με το Συμβούλιο».

Στο ίδιο κείμενο εκφράζεται αμφιβολία για το κατά πόσο η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 12,5% σε δύο χρόνια και θα αρχίσει να αναπτύσσεται εκ νέου το 2015. Τα μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου αμφισβητούν επίσης τις εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους, ένα ζήτημα που απασχόλησε έντονα το ταμείο, και που ήταν η βασική δικαιολογία για το «κούρεμα». Θεωρούν ότι το μακροοικονομικό περιβάλλον είναι τόσο απρόβλεπτο, που καθιστά τους όποιους υπολογισμούς απλές εικασίες.

Στο θέμα της διαχείρισης των τραπεζών που καταρρέουν, το προχτεσινό ΕΚΟΦΙΝ (υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ) αποφάσισε, κατ' αρχήν, να «προτιμούνται» στο «κούρεμα» οι μεγάλοι μη εξασφαλισμένοι καταθέτες (άνω των 100.000 ευρώ) σε σχέση με τους κατόχους ομολόγων, σε περίπτωση επιβολής ζημιών στους πιστωτές μιας τράπεζας, σύμφωνα με τους Financial Times.

Στην απόφαση αντέδρασε η Βρετανία, προειδοποιώντας ότι θα έχει «αντίστροφο αποτέλεσμα» στη χρηματοδότηση των τραπεζών. Ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στο μέλλον να κουρεύονται όλες ανεξαιρέτως οι καταθέσεις, λέγοντας ότι «οι μη εξασφαλισμένοι καταθέτες θα πληγούν μόνο σε έσχατη ανάγκη». Οι υπουργοί της ΕΕ επιδιώκουν να υπάρξει οριστικός συμβιβασμός ως τον Ιούνη, σε μια εξαιρετικά περίπλοκη διαπραγμάτευση, που μπορεί να καταλήξει στο να δοθεί μια ευρεία διακριτική ευχέρεια στις χώρες να υποχρεώνουν τους πιστωτές σε ζημίες, αναλόγως με τις συνθήκες της κρίσης.

Στο ίδιο θέμα, η Standard and Poor's αναφέρει ότι το «κούρεμα» των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες μπορεί να επαναληφθεί και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αναφέρει, ενώ εκφράζει τις αμφιβολίες της για την ισχύ της Τραπεζικής Ενωσης που θα δημιουργηθεί.

«Εκτιμούμε ότι τα γεγονότα στην Κύπρο καταδεικνύουν την αυξημένη διστακτικότητα των οικονομικά ισχυρότερων χωρών της Ευρωζώνης να διαθέσουν κεφάλαια των φορολογουμένων τους για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών εκτός των συνόρων τους», αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης σε έκθεσή του και προβλέπει ότι «γι' αυτό το λόγο, αν και τα βασικά χαρακτηριστικά του κυπριακού τραπεζικού συστήματος δεν είναι ίδια με άλλα κράτη της Ευρωζώνης, εκτιμούμε ότι το bail-in των καταθετών στην Κύπρο μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο».

Τέλος, στο πλαίσιο των ανταγωνισμών για το μείγμα της διαχείρισης και μπροστά στις γερμανικές εκλογές το Σεπτέμβρη, ο υποψήφιος των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD) για την Καγκελαρία Πέερ Στάινμπρουκ είπε χτες ότι «η υπερβολική λιτότητα σκοτώνει σήμερα κάποιες χώρες» και τάχθηκε υπέρ της περαιτέρω ενίσχυσης των εξουσιών των Βρυξελλών, με την προϋπόθεση όμως ότι στη Γερμανία θα διεξαχθεί σχετικό δημοψήφισμα.