Οι συνταξιούχοι ηθοποιοί, όπως όλοι οι συνταξιούχοι αυτής της χώρας, υφίστανται την κυβερνητική πολιτική της πείνας, της ανέχειας, της απομόνωσης. Ζουν στα όρια της φτώχειας. Μπορεί να μην τους σκοτώνουν όπως «τα άλογα όταν γεράσουν», αλλά η πρόθεσή τους μοιάζει να είναι αυτή. Το επάγγελμα του ηθοποιού έχει αρκετές ιδιομορφίες, με αποτέλεσμα η ανισότητα και η έλλειψη δικαιώματος στη ζωή να επιφέρουν αγανάκτηση. Οι ηθοποιοί εντάχθηκαν στο ΙΚΑ το 1981. Μέχρι τότε, οι όροι συνταξιοδότησης ήταν: 50 χρόνια για τις γυναίκες και 55 για τους άντρες, ενώ έπρεπε να έχουν 5.000 ημερομίσθια. Οταν εντάχθηκαν στο ΙΚΑ, έκαναν αγώνα, καθώς θα ανέβαιναν τα χρόνια συνταξιοδότησης κατά πέντε χρόνια, δηλαδή στα 55 για τις γυναίκες και στα 60 για τους άντρες, και κατάφεραν να μειώσουν τα ημερομίσθια σε 4.500. Επειδή η εργασία τους δε στο θέατρο εθεωρείτο βαριά και ανθυγιεινή, τους ενέταξαν σε μια ιδιαίτερη κατηγορία με αυξημένο ασφάλιστρο, δικαιολογώντας, επίσης, το γιατί όχι στα 60 - 65. Πληρώνουν αυξημένο ασφάλιστρο 7% περίπου.

Επίσης οι ηθοποιοί πέτυχαν την ασφάλισή τους σε χώρους που δεν τους ασφάλιζαν παλιά, όπως ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογράφος, μεταγλωττίσεις και διαφημίσεις. Είναι ο μοναδικός κλάδος, που έχει πολλαπλή απασχόληση, χωρισμένη σε δεκαετίες, καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό κενά ασφάλισης προς τα πίσω. Η πολλαπλή, όμως, δεν έχει αυξημένο ασφάλιστρο, οπότε αν κάποιος ηθοποιός δεν έχει πολλά ένσημα θεάτρου, αλλά μόνο της πολλαπλής θα συνταξιοδοτηθεί στα 65. Βέβαια, όπως μας λέει ο Τάσος Παπαδάκης, εκ μέρους του ΤΑΣΕΗ, ο νόμος δεν ξεχώριζε την πολλαπλή από το ένσημο του θεάτρου και απόδειξη ότι η ΕΡΤ μέχρι το '90 έβαζε στους απασχολούμενους ηθοποιούς ένσημο με αυξημένο ασφάλιστρο. Οταν μια ηθοποιός που επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί και έπρεπε να έχει 1.000 ένσημα αυξημένου ασφάλιστρου την τελευταία 5ετία, είχε 800 από το θέατρο και 300 από την ΕΡΤ, της είπαν ότι δεν μπορεί, γιατί της ΕΡΤ δεν υπολογιζόταν, ως αυξημένο ασφάλιστρο, αλλά ως πολλαπλή. Ομως, ήταν πληρωμένα και δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά από το να της δώσουν τη σύνταξη. Αμέσως μετά, έβγαλαν εγκύκλιο και κατήργησαν το αυξημένο ασφάλιστρο στην πολλαπλή απασχόληση (τηλεόραση, κινηματογράφο, κλπ.). Μόλις το 1992 οι ηθοποιοί πέτυχαν επίσης το δικαίωμα να εξαγοράσουν 3.000 ένσημα για τα χρόνια που δεν ασφαλίζονταν στους άλλους χώρους.

Οι όροι συνταξιοδότησης, σήμερα, λοιπόν, ήταν: Να έχει ο ασφαλισμένος 4.500 ημερομίσθια (για να πάρουν στα 55 οι γυναίκες και 60 οι άντρες), από τα οποία τα 3.600 να είναι με αυξημένο ασφάλιστρο (θεάτρου) και τα υπόλοιπα ας είναι πολλαπλή. Και από τα 3.600, τα 1.000 να είναι στην τελευταία δεκαετία. Αλλιώς δεν παίρνουν σύνταξη παρά μόνο μειωμένη, αν θέλει κάποιος να την πάρει. Διαφορετικά, θα περιμένουν στα 60 και 65.

Ο υπολογισμός της σύνταξης βγαίνει με βάση το μισθό που έπαιρναν στα τελευταία 5 χρόνια. Κι εδώ μπαίνουν οι ιδιομορφίες του επαγγέλματος. Οι περισσότεροι ηθοποιοί περιμένουν τα 65 τους και καθώς παλιότερα το ελεύθερο θέατρο δεν ασφάλιζε τους ηθοποιούς με όλα τα ένσημα που δικαιούνταν έως και καθόλου και καθώς η απασχόληση είναι εποχιακή, υπάρχουν ηθοποιοί που δούλεψαν μέχρι και τα 70 για να κάνουν αυτά τα ημερομίσθια και να βγουν στη σύνταξη. Τυχερότεροι ήταν όσοι δούλευαν στα κρατικά θέατρα. Ομως και αυτό το πλεονέκτημα έπαψε να υπάρχει, καθώς καταργήθηκαν πια και στα κρατικά οι ετήσιες συμβάσεις. «Είναι τόσο χτυπημένος ο κλάδος - επισημαίνει ο Τάσος Παπαδάκης. Οι συμβάσεις με το έργο αδυνατούν την ασφάλισή τους». Και συνεχίζει: «Τώρα βάζουν τρικλοποδιά στους εργαζόμενους συνταξιούχους. Γενικά, η συνταξιοδοτική πολιτική είναι πολιτική ευθανασίας».

Σύμφωνα, λοιπόν, με το άρθρο 63 του Νόμου 2676/1999, οι συνταξιούχοι «που αναλαμβάνουν εργασία υπόκεινται στους εξής περιορισμούς: Για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους, αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης. Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους, το ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τις 250.000 δρχ. μηνιαίως καταβάλλεται μειωμένο κατά 70%... Ειδικότερα για τους δικαιούχους κατώτατων ορίων συντάξεων, η σύνταξη περιορίζεται στο οργανικό ποσό».

Αν με βάση τον πίνακα υπολογισμού της σύνταξης ένας ηθοποιός βγάζει κάτω από 119.000 δρχ., παραδείγματος χάρη 80.000 δρχ., του δίνουν 119.000 δρχ. Αυτό το συμπληρωματικό ποσό, αν δηλώσεις ότι θα δουλέψεις, κόβεται. Και από το 1999, κόβουν 70%, όταν είναι πάνω από 250.000 δρχ. Είναι πολιτική ευθανασίας. Εκτός του ότι ένας ηθοποιός δεν μπορεί να ζήσει με τη σύνταξη πείνας και αναγκάζεται να δουλέψει, υπάρχουν και ρόλοι στο θέατρο που απαιτούν ερμηνεία από μεγάλους ηθοποιούς. Αυτά, όμως, είναι ψιλά γράμματα για τους διοικούντες.

Η αλήθεια είναι ότι το 98% των συνταξιούχων ηθοποιών υποφέρουν. Υπάρχουν συνταξιούχοι με 70.000 - 80.000 δρχ. Μια ηλικία ηθοποιών, που πήραν σύνταξη πριν την ένταξη στο ΙΚΑ, παίρνουν πολύ χαμηλή σύνταξη. Αλλά και οι άλλοι, επειδή δεν ασφαλίζονταν, παίρνουν από 80.000 μέχρι 130.000 - 140.000 δρχ.

Και δε φτάνουν όλα αυτά, έρχεται το νέο συνταξιοδοτικό να εξαφανίσει από προσώπου γης τους συνταξιούχους. Οπως επισημαίνει ο Τάσος Παπαδάκης, «προσπαθούν να αποχαρακτηρίσουν το αυξημένο ασφάλιστρο, να αυξήσουν την ηλικία συνταξιοδότησης, κ.ά.».

Από τη μια, οι νέοι ηθοποιοί πρέπει να προσέχουν, ώστε να μη γίνονται θύματα, όπως παλιότεροι συνάδελφοί τους, που δούλευαν χωρίς ένσημα. Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές, όταν διεκδικήσεις, μπαίνεις σε μαύρη λίστα και δε σε παίρνουν στη δουλιά, όμως τα δύσκολα είναι μπροστά και οφείλουν να τα προβλέψουν. Από την άλλη, νέοι και μεγαλύτεροι αυτή τη στιγμή απειλούνται από το ίδιο το κράτος και δεν μπορούν παρά να παλέψουν.

Ηδη, με το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα, οι εργαζόμενοι στο χώρο της Τέχνης δύσκολα συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση, εξαιτίας της τρομακτικής ανεργίας, της υποαπασχόλησης, της μαύρης εργασίας ή της περιστασιακής απασχόλησης. Πόσο μάλλον, με ό,τι θέλουν οι κυβερνώντες να περάσουν.

Οι ηθοποιοί ζητούν αύξηση των συντάξεων, μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, αύξηση των κατώτατων ορίων σύνταξης και μείωση των απαιτούμενων ενσήμων για συνταξιοδότηση.