Μεσολάβησαν πολλές καταστροφές, βανδαλισμοί, αρπαγές, αγοραπωλησίες στη διεθνή - κυρίως την αμερικάνικη - αρχαιοκαπηλική αγορά. Χρειάστηκε μακρόχρονος αγώνας και στεντόρεια φωνή διαμαρτυρίας των ταγμένων να φυλάττουν τα πολιτιστικά κειμήλια του μαρτυρικού νησιού τους, μέχρις ότου κάποιοι - λιγοστοί ακόμα - αρμόδιοι διεθνών οργανισμών πάψουν να παριστάνουν τους ανήξερους όσον αφορά και στο δεύτερο μεγάλο διαρκές έγκλημα κατά της Κύπρου. Αναφερόμαστε στην 27χρονη καταστροφή, βεβήλωση και αρπαγή των σπουδαιότερων προϊστορικών, κλασικών, ρωμαϊκών, βυζαντινών, μεταβυζαντινών και νεότερων πολιτιστικών κειμηλίων της από τον «Αττίλα» και τους εποίκους στην κατεχόμενη Κύπρο. Μερίδιο ευθύνης για τη συνέχιση και αυτής της τραγωδίας της Κύπρου, αναλογεί και στις εκάστοτε, μετά τη μεταπολίτευση, ελληνικές κυβερνήσεις. Η συναίσθηση, ίσως, αυτής της ευθύνης - σίγουρα πάντως ο αγώνας Κυπρίων, Ελλήνων και ξένων αρχαιολόγων και της ελληνικής «Επιτροπής για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου» - εξηγεί το θετικό γεγονός ότι η ελληνική Βουλή, διά του Προέδρου της, Απόστολου Κακλαμάνη, επιχορήγησε και κυκλοφόρησε τον τόμο «Κύπρος. Η λεηλασία ενός πολιτισμού». (Την έκδοση ανέλαβαν οι εκδόσεις «Ιανός»).

Ο τόμος, έργο της «Επιτροπής για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου», πρωτοκυκλοφόρησε στα ελληνικά και στη συνέχεια στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά - σύντομα θα μεταφραστεί και στα ρωσικά - και με δαπάνες της Βουλής απεστάλη σε 10.000 αποδέκτες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, προκειμένου να ενημερωθεί - με αποδεικτικά στοιχεία - η ελληνική, κυρίως η διεθνής κοινή γνώμη για το διαρκές έγκλημα ενάντια στον πολιτισμό της Κύπρου. Ο αμερικανοκίνητος «Αττίλας» δε «χόρτασε» με όσα άρπαξε, βεβήλωσε, ρήμαξε. Δε «χόρτασε», καν, με τις λαθρανασκαφές. Τώρα, κατά παράβαση και της Σύμβασης της Χάγης, την οποία έχει υπογράψει η Τουρκία, επιδίδεται και σε «επίσημες» ανασκαφές, με «αρχαιολόγους» του Πανεπιστημίου της Αγκυρας, στον ιερότερο χώρο της Κύπρου. Την Αρχαία Σαλαμίνα. Ανασκαφές, που ο κατακτητής δεν επιτρέπει να παρακολουθήσει - έστω - όχι μόνον Ελληνοκύπριος αρχαιολόγος, αλλά ούτε και κάποιος άλλος από τη διεθνή αρχαιολογική κοινότητα. Το γιατί είναι ευνόητο. Ο τόμος, με τα κείμενα των Ελλαδιτών και Κυπρίων αρχαιολόγων, με την πληθώρα φωτογραφιών που εικονίζουν τα λεηλατημένα, βεβηλωμένα, κατεστραμμένα μνημεία - μνημεία μοναδικής αισθητικής ωραιότητας, μοναδικής ιστορικής, αρχαιολογικής, πολιτισμικής αξίας - αποτελεί ένα άμεσο «κατηγορώ» ενάντια στα στρατεύματα κατοχής και έμμεσο για τους «ειρηνοποιούς» υποκινητές τους και τα αρχαιοκαπηλικά «λόμπι» μουσείων και συλλεκτών. Ενα αποκαλυπτικό ντοκουμέντο, που και μόνο με τις φωτογραφίες σού φέρνει δάκρυα στα μάτια.