Μπροστά στη συμπλήρωση 80 χρόνων από το Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη, η ΤΕ Υπαίθρου Αχαΐας της ΚΟ Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ διοργάνωσε τριήμερη έκθεση αρχειακού υλικού και φωτογραφίας από τις 16 έως τις 18 Μάη, με θέμα: «Η πάλη των σταφιδεργατριών και της φτωχής αγροτιάς στην Αιγιάλεια τη δεκαετία του '30».

Την τελευταία μέρα της έκθεσης έγινε πολιτική συγκέντρωση. Σε αυτήν πραγματοποιήθηκαν η κεντρική ομιλία καθώς και παρέμβαση για την πάλη των σταφιδεργατριών, από τους Σίμο Ντούμα και Ειρήνη Ακαρέπη, αντίστοιχα, μέλη της ΕΠ της ΚΟ Δυτικής Ελλάδας, ενώ απαγγελία ποιήματος έγινε από την σ. Αλέκα Ζαπάντη.

Συγκεντρώθηκε σημαντικό αρχειακό υλικό από το «Ριζοσπάστη», το Αρχείο του ΚΚΕ, τον τοπικό αλλά και πανελλαδικής κυκλοφορίας αστικό Τύπο, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, καθώς και από τους απογόνους ανθρώπων που πρωτοστάτησαν σε εκείνα τα γεγονότα.

Πρόκειται για το καταστατικό, τα πρακτικά, το μητρώο μελών του σωματείου που διασώζονται ακέραια, για ανταποκρίσεις από τις κινητοποιήσεις, τη δράση του, καθώς επίσης και από την πάλη των φτωχών, μικρομεσαίων σταφιδοπαραγωγών.

Μέσα από την προβολή του αρχειακού υλικού, αναδείχθηκε η δράση και η συμβολή του Κόμματος εκείνη την περίοδο, στην ανάπτυξη των αγώνων του εργατικού - λαϊκού κινήματος στην περιοχή, φωτίστηκαν πλευρές μέσα από τη σχετικά άγνωστη, αλλά ηρωική δράση του σωματείου σταφιδεργατριών Αιγίου, από το αιματοβαμμένο συλλαλητήριο των φτωχών, μικρομεσαίων σταφιδοπαραγωγών του Αιγίου στις 26/8/1934, όπου η σύγκρουση των αγροτών με την αστυνομία στα γραφεία του ΑΣΟ (Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός) είχε ως αποτέλεσμα να δολοφονηθούν οι αγρότες Στάθης Μπακόπουλος και Σπύρος Ντρίνιας.

Συνολικά, η έκθεση προσέλκυσε το ενδιαφέρον, καθώς αναφερόταν σε κομμάτι της σύγχρονης Ιστορίας της Αιγιάλειας, αναδείχθηκαν σχετικά άγνωστες πτυχές της δράσης του Κόμματος και οι ρίζες που έχει στην περιοχή, την επισκέφθηκαν αγρότες, εργαζόμενοι της περιοχής και απόγονοι δεύτερης ή τρίτης γενιάς των σταφιδεργατριών, κόσμος πέρα από τον περίγυρό μας, που δείχνει ενδιαφέρον για τις εκδηλώσεις του Κόμματος που εξελίσσονται μπροστά στον εορτασμό των 100 χρόνων.

Η πάλη των σταφιδεργατριών μέσα από το σωματείο τους παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν λάβουμε υπόψη την κατάσταση των γυναικών την περίοδο του Μεσοπολέμου, που στερούνταν ακόμα και στοιχειώδη αστικά δικαιώματα, ελευθερίες, γεγονός που αντανακλούνταν και στο βαθμό οργάνωσης των γυναικών στα εργατικά σωματεία.

Στις 2/7/1933 ιδρύουν το σωματείο τους «Η ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ». Από τον Ιούνη μέχρι το Δεκέμβρη του 1933 πραγματοποιούνται απανωτές απεργιακές, και όχι μόνο, κινητοποιήσεις με βασικά αιτήματα: Καθιέρωση του 8ωρου, αύξηση στα μεροκάματα, αναγνώριση των ειδικοτήτων (μπουγέλο, τζιβιέρες, κ.τ.λ.), αναγνώριση του σωματείου και υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Στις 14/9/1933 πραγματοποιείται μαζική συγκέντρωση, όπου 2.000 εργάτες και μικροεπαγγελματίες της πόλης πολιορκούν το Δημαρχείο. Η κινητοποίηση έχει ως αποτέλεσμα την υπογραφή τελικά Πρωτόκολλου (ΣΣΕ) από τον νομάρχη που προβλέπει αύξηση 20% στα μεροκάματα και καθιέρωση 10ωρης εργασίας. Παράλληλα, το σωματείο αναπτύσσει δράσεις ταξικής αλληλεγγύης για τα μέλη του που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.

Απέναντι στη δράση του σωματείου, εκδηλώθηκε η άμεση αντίδραση του Συνδέσμου Σταφιδοεξαξωγέων και Ενώσεων Συνεταιρισμών Αιγιάλειας, που, με επιστολή του, ισχυρίζεται ότι στα εργοστάσιά τους ούτε υπήρξαν, ούτε μπορούν να υπάρξουν σταφιδοσυσκευάστριες, ενώ ζητούν να χαρακτηριστεί η μεταποίηση της σταφίδας ως αγροτική εργασία. Το αστικό κράτος ικανοποιεί το αίτημά τους, ψηφίζοντας νόμο που χαρακτηρίζει τη μεταποίηση της σταφίδας ως αγροτική εργασία. Παράλληλα, αρνούνται να εφαρμόσουν τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και προχωρούν σε «λοκ άουτ».

Σε όλες σχεδόν τις κινητοποιήσεις τους οι σταφιδεργάτριες αντιμετώπιζαν την καταστολή της χωροφυλακής, τις φυλακίσεις, τις εξορίες. Εκτός από την καταστολή του αστικού κράτους απέναντί τους είχαν και τον εργοδοτικό - κυβερνητικό συνδικαλισμό, που εκφράζεται μέσα από σοσιαλδημοκράτες συνδικαλιστές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Σεπτέμβρη του 1935, όπου η Γενική Συνέλευση των σταφιδεργατριών παραμερίζοντας τη ρεφορμιστική στάση της προέδρου, αποφασίζει συμμετοχή στην απεργία αλληλεγγύης στους φυλακισμένους σταφιδοπαραγωγούς από τις κινητοποιήσεις τον Αύγουστο του 1934. Επικεφαλής της κινητοποίησης μπαίνει η εκλεγμένη από την Γενική Συνέλευση απεργιακή επιτροπή, με πρόεδρο την κομμουνίστρια εργάτρια Βαρβάρα Τσινάκη. Απαιτούν την απελευθέρωση και αθώωση των αγροτών. Την κινητοποίηση των απεργών ακολουθεί άγρια καταστολή με επέμβαση της χωροφυλακής και του στρατού. 66 εργάτες, κύρια κομμουνιστές, συλλαμβάνονται και 31 εκτοπίζονται, ανάμεσά τους ολόκληρη η απεργιακή επιτροπή των σταφιδεργατριών.

Μοναδικό στήριγμα στα αιτήματα και τις κινητοποιήσεις των σταφιδεργατριών είναι οι δυνάμεις του νεαρού ακόμη ΚΚΕ. Ο «Ριζοσπάστης» είναι η μόνη εφημερίδα που έχει σχεδόν καθημερινά ανταποκρίσεις από τους αγώνες και τις κινητοποιήσεις τους. Μέσα από τις στήλες του, προσπαθεί να ενώσει γυναίκες και άντρες, «ξένους» και ντόπιους εργάτες, συνδικαλισμένους και ασυνδικάλιστους «ελεύθερους».

Παράλληλα, εξελίσσεται και ο αγώνας των φτωχών, μικρομεσαίων σταφιδοπαραγωγών ενάντια στην αγροτική πολιτική της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, στο ληστρικό ΑΣΟ, στις χαμηλές τιμές στη σταφίδα. Οι τιμές που παίρνουν οι σταφιδοπαραγωγοί πολλές φορές δε φτάνουν ούτε για να καλύψουν τα έξοδά τους, βρίσκονται καταχρεωμένοι στις τράπεζες (ΑΤΕ, ΕΤΕ), στο κράτος από τους υπέρογκους φόρους.

Πάνω σε αυτές τις συνθήκες, τον Αύγουστο του 1934 ξεσπούν μεγάλα συλλαλητήρια των σταφιδοπαραγωγών σε όλη την Πελοπόννησο, στο Αίγιο, στον Πύργο, στη Μεσσηνία, ενάντια στο φόρο παρακρατήματος του ΑΣΟ και με κύριο αίτημα την κατάργηση του ΑΣΟ.

Στις 12/8/1934 πραγματοποιείται μεγάλο συλλαλητήριο στο Αίγιο, με τη συμμετοχή 3.000 αγροτών, που κατέβηκαν ύστερα από κάλεσμα που είχαν απευθύνει στα σταφιδοχώρια της περιοχής, επιτροπές αγώνα που είχαν συγκροτήσει οι σταφιδοπαραγωγοί τους.

Στις 26/8/1934, πραγματοποιείται εκ νέου συλλαλητήριο με την ίδια μαζικότητα. Οι σταφιδοπαραγωγοί σπάνε τις στρατιωτικές ζώνες και βάζουν φωτιά στα γραφεία του ΑΣΟ, τα οποία στεγάζονταν στην οδό Μητροπόλεως. Ακολουθεί αιματηρή καταστολή του συλλαλητηρίου από τη χωροφυλακή, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 19 αγροτών και τη δολοφονία των αγροτών Στάθη Μπακόπουλου και Σπύρου Ντρίνια.

Ακολουθούν εκ νέου συλλαλητήρια των σταφιδοπαραγωγών στις ίδιες περιοχές της Πελοποννήσου, όπου εκφράζεται και η διαμαρτυρία τους για την καταστολή του συλλαλητηρίου στο Αίγιο. Σε αυτά οι σταφιδοπαραγωγοί έχουν τη συμπαράσταση της εργατικής τάξης, όπως στην Καλαμάτα, όπου οι σταφιδοσυσκευαστές κατέβηκαν σε απεργία, διεκδικώντας την καθιέρωση του 8ωρου και την αύξηση του μεροκάματου.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Αγροτικό Βήμα», για τα γεγονότα στο συλλαλητήριο στις 26 Αυγούστου, συνελήφθησαν συνολικά 28 αγρότες, αλλά και εργάτες, ενώ μετά από πολλές αναβολές, στη δίκη τους στις 9/10/1935 απαλλάσσονται οι 20 και καταδικάζονται σε φυλάκιση οι 8. Ο εισαγγελέας της έδρας απέκλεισε την περίπτωση δόλου ή συμφέροντος και απέδωσε την ευθύνη των επεισοδίων στην υποκίνηση των κομμουνιστών...