Τη βδομάδα που πέρασε, επιβεβαιώθηκε το έντονο ενδιαφέρον πολλών ιμπεριαλιστικών επιτελείων ώστε να δοθεί συνέχεια στα παζάρια με τη νέα «λύση» διχοτόμησης της Κύπρου, χωρίς φυσικά αυτό να ακυρώνει τις σημαντικές διαφωνίες και τις βαθιές αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στις εμπλεκόμενες πλευρές.

Οι συναντήσεις της Ομάδας Εργασίας που συστάθηκε κατά το πρώτο σκέλος της Διάσκεψης για την Ασφάλεια, στις 12 Γενάρη, ολοκλήρωσε τελικά τις επαφές της σε δύο μέρες, μια μέρα νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό. Στη σχετική του ανακοίνωση, ο ΟΗΕ ανέφερε ότι ολοκληρώθηκε «επιτυχώς» η «εντολή» που είχε λάβει η Ομάδα, δηλαδή η «καταγραφή συγκεκριμένων ερωτήσεων σε σχέση με το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και των εργαλείων που χρειάζονται για να απαντηθούν» και υποστήριξε ότι «οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν σε θετικό πνεύμα».

Στην Ομάδα Εργασίας συμμετείχαν τεχνοκράτες εκπρόσωποι των πέντε πλευρών που παραβρέθηκαν και στην έναρξη της Διάσκεψης, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας, του ψευδοκράτους, των τριών «εγγυητριών δυνάμεων» Ελλάδας - Τουρκίας - Βρετανίας. Ακόμα, η ΕΕ παίρνει μέρος ως «παρατηρητής» αλλά και «ενδιαφερόμενο μέρος».

Τα αποτελέσματα των επαφών της Ομάδας Εργασίας αναμένεται να «αξιολογηθούν» και κανονικά προβλέπεται να ακολουθήσει νέα συνάντηση της Διάσκεψης, σε «πολιτικό επίπεδο».

Ενδεικτικές των προεκτάσεων που έχει η συζήτηση για την Ασφάλεια της Κύπρου ήταν οι δηλώσεις του εκπροσώπου της κυπριακής κυβέρνησης, Νίκου Χριστοδουλίδη, που υποστήριξε ότι σε μεγάλο τους μέρος τα ερωτήματα των αντιπροσωπειών ταυτίζονται σε κάποιο βαθμό, όπως το ερώτημα «πώς διασφαλίζεται το θέμα της εξωτερικής ασφάλειας μιας επανενωμένης Κύπρου». Βεβαίως, όταν μιλάμε για «εξωτερική ασφάλεια», μπαίνουμε στην κρίσιμη συζήτηση που ήδη διευρύνεται σε όλη τη «γειτονιά», περί «σταθερότητας», περί «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας», που αφορά τις κινήσεις ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων, σε γεωπολιτικό, αλλά και στρατιωτικό, όπως και οικονομικό επίπεδο.

Πάντως, μοχλός για την ανάπτυξη του σκληρού παζαριού δεν θα είναι μόνο οι διάφορες προτάσεις για την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις, αφού αλληλένδετα θα εξεταστούν και «εκκρεμότητες» από τα υπόλοιπα κεφάλαια (π.χ. Εδαφικό, Περιουσιακό), ειδικά στις συνομιλίες Αναστασιάδη - Ακιντζί, που θα συνεχιστούν την επόμενη Πέμπτη, 26 Γενάρη. Για παράδειγμα, εδώ και καιρό η «τύχη» της περιφέρειας της Μόρφου, όπως και το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας, φαίνεται ότι είναι έτοιμα προς αξιοποίηση ως πιθανά ανταλλάγματα. Βεβαίως, το κυριότερο είναι ότι, όποια κι αν είναι η τελική συμφωνία, εφόσον αυτή ολοκληρωθεί, αποτέλεσμα θα είναι ένα «κράτος» κομμένο και «επίσημα» στα δύο, κατ' όνομα μόνο «ομοσπονδιακό», με δύο «συνιστώντα κράτη», τα οποία προορίζονται να συγκροτήσουν «συνεταιρισμό», όπως καθόλου τυχαία επισημαίνουν όλο και περισσότεροι από τους εμπλεκόμενους.

Ολη την προηγούμενη βδομάδα, η συζήτηση για την (όπως έλεγε και το Ανακοινωθέν του ΟΗΕ το βράδυ της 12ης Γενάρη) «ιστορική ευκαιρία» που - δήθεν - υπάρχει σήμερα για «λύση του Κυπριακού» συνδέθηκε με το «ρεαλισμό» που χρειάζεται να επιδείξουν όλες οι πλευρές, ώστε να ικανοποιηθεί «η πρόθεση των συμμετεχόντων να βρουν κοινά αποδεκτές λύσεις για την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις», «να απαντηθούν οι παραδοσιακές ανησυχίες για την ασφάλεια των δύο κοινοτήτων, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα ένα όραμα για την ασφάλεια μιας μελλοντικής ενωμένης ομοσπονδιακής Κύπρου» (σύμφωνα με το ίδιο κείμενο).

Φυσικά, ο «ρεαλισμός» στον οποίο γίνεται επίκληση δεν αφορά παρά τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα που έχουν επενδύσει πολλά στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου, στην οποία το νησί έχει χαρακτηριστεί «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» εδώ και πολλές δεκαετίες, εξαιτίας του ρόλου που μπορεί να παίξει για την ολοκλήρωση διάφορων αντιλαϊκών σχεδιασμών.

Ο ίδιος ο Κύπριος Πρόεδρος, Ν. Αναστασιάδης, στην πρόταση που υπέβαλε στη Διάσκεψη, τόνισε ότι η συμμετοχή στην ΕΕ «παρέχει την καλύτερη μορφή ασφάλειας και εγγύησης της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητάς της (Κύπρου) από οποιεσδήποτε εξωτερικές απειλές», μνημονεύοντας τα άρθρα 42(7) και 222(1) της Συνθήκης της ΕΕ. Αρθρα που τα τελευταία χρόνια «ανασύρονται» όλο και περισσότερο, αποτυπώνοντας και την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και προβλέπουν πως «σε περίπτωση κατά την οποία κράτος - μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη - μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους...». Σε αυτά, μάλιστα, έχει προστεθεί και ειδική «ρήτρα αλληλεγγύης», ξεκαθαρίζοντας ότι «η Ενωση και τα κράτη - μέλη της ενεργούν από κοινού, με πνεύμα αλληλεγγύης, εάν ένα κράτος - μέλος δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή. Η Ενωση κινητοποιεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών μέσων που θέτουν στη διάθεσή της τα κράτη - μέλη...».

Την ίδια στιγμή, ήδη, η Ασφάλεια της Κύπρου συνδέεται και με την «καταπολέμηση των τρομοκρατών» τύπου «Ισλαμικού Κράτους». Μη ξεχνάμε, άλλωστε, ότι από την Κύπρο εξορμούν πολλά από τα αεροσκάφη που βομβαρδίζουν Συρία και Ιράκ, ότι το ίδιο έχει γίνει και σε παλιότερες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, ότι λόγω της γεωγραφικής της θέσης έχουν κατά καιρούς πέσει ιδέες για την ακόμα πιο «στέρεα» στρατιωτική παρουσία Ρωσίας, ΗΠΑ (σ.σ. με τη δημιουργία μόνιμων βάσεων). Από τη μεριά της, η Τουρκία μιλά ανοιχτά για τη σημασία που έχει η διασφάλιση της «παρουσίας» της στην Κύπρο, από όλες τις πλευρές, σε μια περίοδο που η Αγκυρα καλείται να «απωθήσει» τις συνέπειες πολλών πιθανών ανακατατάξεων, ανάλογα με τις εξελίξεις στο Κουρδικό, το μέλλον της Συρίας, αλλά και τις «εσωτερικές» εξελίξεις σε συμμαχίες όπως το ΝΑΤΟ, τις εξελίξεις με τα «μαχαίρια» που έχουν βγει για την αρπαγή του τεράστιου φυσικού πλούτου της περιοχής, τον έλεγχο αγορών και πρώτων υλών που επηρεάζουν το συσχετισμό δύναμης ευρύτερα στον πλανήτη.

Σε αυτό το φόντο, μεγάλη «χρησιμότητα» για τα αντιλαϊκά σχέδια που «ψήνονται» μοιάζουν να έχουν έρευνες που εμφανίζονται, όπως αυτή από το «Κέντρο για τη Βιώσιμη Ειρήνη και τη Δημοκρατική Ανάπτυξη» (SeeD) που παρουσιάστηκε ελάχιστες μέρες πριν τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια, στο πλαίσιο προγράμματος που συγχρηματοδοτούν οι κυβερνήσεις ΗΠΑ, Γερμανίας κ.τ.λ. Σε αυτή, εξετάστηκε το πώς μπορεί να «διευρυνθεί» η «έννοια της Ασφάλειας» στην Κύπρο, πώς αυτή θα συμπεριλάβει ένα «ευρύτερο φάσμα» «κινδύνων και απειλών». Εξετάστηκαν, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα «να εξεταστεί ο ρόλος διεθνών οργανισμών και ο καθορισμός μιας διεθνούς αποστολής στην Κύπρο», «ο πιθανός ρόλος των παραδοσιακών εγγυητριών δυνάμεων». Στα συμπεράσματά της περιλήφθηκε και το ότι η «αρχιτεκτονική νέας ασφάλειας» είναι κοινή για κυπριακούς και διεθνείς παράγοντες, αλλά και ότι πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω πώς θα ευθυγραμμιστεί το «κυπριακό όραμα για μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας» για το νησί με την περιφερειακή δυναμική και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Οι προτάσεις, λοιπόν, φαίνεται ότι, ήδη, είναι άφθονες. Οπως άφθονα είναι και τα ενδοϊμπεριαλιστικά παζάρια, που θα ενταθούν ακόμα περισσότερο, με «τροφή» και τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Είναι ενδεικτική η επιμονή της Τουρκίας να ζητά την εφαρμογή των «τεσσάρων ελευθεριών» της ΕΕ για τους Τούρκους που θα βρίσκονται στην Κύπρο, αναδεικνύοντας ότι η τύχη της όποιας συμφωνίας θα επηρεάσει άμεσα και τις σχέσεις Αγκυρας - Βρυξελλών. Η Τουρκία θα αξιοποιήσει νέους «διαύλους» για να αντλήσει πλεονεκτήματα στο παζάρεμα που έχει «ανοίξει» με την ΕΕ.

Προχτές, ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μ. Ακιντζί, έστειλε συγχαρητήρια επιστολή στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, αναφέροντας ότι οι δύο από τις έξι θέσεις που σήμερα έχει η Κύπρος στο Ευρωκοινοβούλιο, ανήκουν στους Τουρκοκύπριους.

Βεβαίως και η ΕΕ επιδιώκει να «αξιοποιήσει» τις ισορροπίες στην Κύπρο για να υπερασπιστεί δικές της επιδιώξεις, σε μια περίοδο που η Ανατολική Μεσόγειος αποκτά όλο και μεγαλύτερο βάρος στην αναμέτρηση με άλλα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Καταλήγοντας και για να αναδειχτεί η συνθετότητα των αντιπαραθέσεων που αλληλεπιδρούν με το Κυπριακό, είναι χρήσιμο να καταγραφεί η αντίδραση της Μόσχας σε «σενάρια» που την εμφανίζουν όλο και πιο συχνά να μην ...«καίγεται» και πολύ για «λύση» του Κυπριακού, σήμερα.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζακχάροβα, μίλησε για «επινοήσεις», συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «διαφαίνεται η δυσαρέσκεια συγκεκριμένων πολιτικών κύκλων, που είναι προσανατολισμένοι προς τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία, για τη θέση αρχών της Ρωσίας, διότι εμείς τασσόμαστε ενάντια σε κάθε προσπάθεια να επιβληθούν έξωθεν έτοιμες συνταγές και μια τεχνητή εγρήγορση με στόχο την έξοδο σε μια τελική απόφαση με οποιοδήποτε τίμημα».

Πάντως, τα δημοσιεύματα για την «επιφυλακτικότητα» της Ρωσίας σχετικά με τις διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Την περασμένη Δευτέρα, το «Μπλούμπεργκ» ανέλυε «γιατί ο Πούτιν θα ήθελε να αποτύχουν οι συνομιλίες για το Κυπριακό». Σημειώνοντας ότι, σήμερα, «η Κύπρος είναι (ήδη) ένα σημαντικό μέρος για τη Ρωσία και τους Ρώσους» (εξαιτίας π.χ. των αυξημένων ρωσικών κεφαλαίων που εδώ και δεκαετίες έχουν έδρα στην Κύπρο), το αμερικανικό πρακτορείο σχολίαζε ότι «μόνο υπό ορισμένες συνθήκες, η επανένωση θα ωφελούσε τη Μόσχα». Μεταξύ άλλων, το συγκεκριμένο δημοσίευμα επισήμαινε ότι «μια διευθέτηση θα μπορούσε να δυναμώσει το ΝΑΤΟ, επιλύοντας μια μακρόχρονη σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας», αλλά και επίσης «θα σήμαινε ένα τέλος στο στρατιωτικό στήριγμα της Ρωσίας στην περιοχή, που κερδήθηκε το 2015, όταν η Κύπρος άνοιξε τα λιμάνια της στα ρωσικά πολεμικά πλοία που παίρνουν μέρος σε επιχειρήσεις κατά της πειρατείας αλλά και κατά της "τρομοκρατίας"».